tgoop.com/schematherapyforempowerment/12884
Last Update:
🎯 با روان انسان شوخی نکنید
نگاهی روان‌شناختی ـ انتقادی به تقلیل‌گرایی سلامت روان در تبلیغات مدرن
📍 نویسنده : دکتر عباس شفیعی
🖋 بر پایه‌ی دیدگاه طرحواره‌درمانی
🔹 مقدمه :
در دورانی که سلامت روان یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های جهانی شده و روان‌درمانی دیگر تابو نیست، موجی از تبلیغات سبک‌سرانه با پیام‌هایی نظیر «تراپی؟ نه مرسی، میرم کافه یا ...» در حال ریشه‌دواندن در رسانه‌هاست. این‌گونه شوخی‌های تبلیغاتی، در ظاهر سرگرم‌کننده و «با حال» هستند، اما از منظر روان‌شناسی، به‌ویژه رویکرد طرحواره‌درمانی، می‌توانند عمیقاً مخرب، بازدارنده و تحقیرآمیز باشند.
🧠 روان‌درمانی، نه کالای لوکس، نه نشانه ضعف
در رویکرد طرحواره‌درمانی، رنج‌های روانی انسان ریشه در «طرحواره‌ها» دارند؛ یعنی الگوهای عمیق هیجانی و شناختی که از دوران کودکی در ذهن و روان افراد شکل می‌گیرند. این طرحواره‌ها می‌توانند منجر به احساس بی‌ارزشی، محرومیت هیجانی، وابستگی یا رهاشدگی شوند.
🔹 تراپی، به‌ویژه درمان‌های مبتنی بر طرحواره، یک فرآیند آگاه‌سازی و بازسازی است؛ فضایی امن برای مواجهه با زخم‌های نادیده‌ی کودکی و بازتعریف روابط، احساسات و هویت.
🛑 تقلیل این فرآیند به یک فنجان قهوه یا «حال‌خوب‌کن‌های سطحی» نه‌تنها گمراه‌کننده است، بلکه بازتولید همان طرحواره‌های آسیب‌زا است که درمانگر می‌کوشد اصلاحشان کند.
✋ وقتی تبلیغات، زخم را باز نگه می‌دارند
تبلیغاتی از جنس «تراپی؟ نه مرسی...» بی‌آن‌که ظاهراً نیت بدی داشته باشند، چند پیام ناآگاهانه به مخاطب منتقل می‌کنند:
نیاز به کمک حرفه‌ای = ضعف
احساسات عمیق = قابل نادیده گرفتن
فرار از درد = راه حل بهتر
مصرف = درمان
این پیام‌ها، در قالب‌های ظاهراً طنز، طرحواره‌هایی مثل "بازداری هیجانی"، "اطمینان‌ناپذیری دیگران"، و "استانداردهای سخت‌گیرانه" را تقویت می‌کنند. یعنی دقیقاً همان باورهای زیربنایی‌ای که روان‌درمانی تلاش می‌کند آنها را ترمیم کند.
💬 نقل‌قول برجسته:
«طرحواره‌هایی مثل بی‌ارزشی، فقط با گفتگو، درک و همدلی ترمیم می‌شوند؛ نه با شوخی، نه با قهوه، نه با فرار.»
🎯 برندها مسئولند، چون فرهنگ‌سازند
برندها فقط فروشنده نیستند؛ آنها در شکل‌دادن به باورهای عمومی نقش مهمی دارند.
وقتی یک برند، روان‌درمانی را به سخره می‌گیرد یا به‌عنوان یک شوخی تبلیغاتی از آن استفاده می‌کند، در واقع می‌گوید: «رنجت را جدی نگیر، فقط خوش بگذر.»
❗در جهانی که افسردگی، اضطراب و بحران‌های روانی بیداد می‌کند، این پیام‌ها نه سرگرم‌کننده‌اند، نه خلاقانه؛ بلکه ضددرمانی، ضدآگاهی و بی‌رحمانه‌اند.
✅ جمع‌بندی:
روان‌درمانی تلاشی‌ست برای خروج از زنجیرهای نادیده گرفته‌شده‌ی درون.
طرحواره‌درمانی تلاشی‌ست برای فهم اینکه چرا دردهای امروز، پژواک زخم‌های دیروزند.
و تبلیغاتی که این مسیر را به شوخی می‌گیرند، خواسته یا ناخواسته، به ماندگاری همان زخم‌ها کمک می‌کنند.
✒️ در پایان...
اگر نمی‌توانید در مسیر درمان روان یاری‌رسان باشید، دست‌کم مزاحم آن نشوید.
با روان انسان شوخی نکنید.
دکتر عباس شفیعی روان شناس و طرحواره درمانگر
BY آکادمی طرحواره درمانی ایران با مدیریت دکتر عباس شفیعی
Share with your friend now:
tgoop.com/schematherapyforempowerment/12884