tgoop.com/oriftolib/1081
Last Update:
#Soʻragan_edingiz
Yosh, yashil va yasha
Yosh va yasha soʻzlarining bir oʻzakdan ekani sezilib turibdi. Yashil-chi? Mantiqan olganda uning ham qolgan ikki soʻz bilan ildizi bir. Yashillik – yashash, yasharish belgisi.
Tasavvurlarimiz ilmiy haqiqatga mos kelish-kelmasligini tekshirish uchun manbalarga murojaat qilamiz.
“Oʻzbek tilining etimologik lugʻati”ga koʻra, yosh va yasha soʻzlari qadimgi turkiy tildagi koʻp maʼnoli yash sifatidan hosil boʻlgan.
Yashning maʼnolaridan biri – bir yilga teng umrdir. Bugun yosh shaklida ishlatiladigan bu soʻz ayni shu maʼnoni ifodalaydi.
Yasha soʻzi esa yash sifatiga -a qoʻshimchasini qoʻshish orqali yasalgan.
Yashil soʻzi barg rangiga ega boʻl maʼnosidagi yash feʼliga -il qoʻshimchasini qoʻshib hosil qilingan.
Yashil soʻzi “Devonu lugʻatit turk”da ayni shu shakl va maʼnoda kelgan. Mahmud Koshgʻariy toʻq yashil yap-yashil deyilishi, soʻz juft holda yashil-yushul deb qoʻllanishi mumkinligini aytadi.
Yap-yashil hozirgi tilda yam-yashilga oʻzgargan. Juft shakli esa ishlatilmaydi.
@oriftolib
BY Orif Tolib
Share with your friend now:
tgoop.com/oriftolib/1081