نشان

فخرالدولهٔ قاجار

فخرالدوله دختر ناصرالدین شاه قاجار بود. دختر محبوب شاه‌بابا. فخرالدوله زیبا بود. وجیه و عفیف و با شخصیت بود. نویسنده بود. شاعر بود. خوشنویس بود. نقاش بود. موسیقی‌‌دان بود. پیکره‌ساز بود. تیرانداز و شکارافکن و اسب‌تاز بود. فخرالدوله کدبانو هم بود. داستان امیرارسلان نامدار که نقیب‌الممالک شیرازی برای ناصرالدین شاه تعریف کرده، نگارش قلم فخرالدوله است. فخرالدوله در زندگی خانوادگی هم بخت‌یار بود. شوهرش مجدالدوله، پسر دایی‌ناصرالدین شاه بود. مجدالدوله هم ایلخانی قاجار بود و هم صاحب‌منصب دربار و هم در هنرهای مردانه سرآمد روزگار. فخرالدوله و مجدالدوله همدیگر را دوست داشتند، رفیق بودند.
هرچه لازمه سعادت بود خدا به فخرالدوله داده بود.

فخرالدوله اما در جوانی بیمار شد. دو سالی نالان بود و نهایتاً در ۱۴ فروردین ۱۲۷۲ شمسی در دهمین سالگرد ازدواجش در سن ۳۳ سالگی درگذشت. در بستر بیماری این ابیات را برای سنگ قبر خود سرود:
دریغ از انقلاب آسمانی
نمانَد هیچکس را کامرانی
مرو بر سفرهٔ گردون که این دون
پشیمان می‌شود از میزبانی
صفای غنچهٔ گلزار خوش بود
نبودی گر ز پس بادِ خزانی
مرا از فخر، فخرالدوله گفتند
گلی بودم ز باغ خسروانی
پدر بُد ناصرالدین شاه قاجار
که بُد زیبندهٔ تاج کیانی
مرا اندر سفرها و حضرها
همی می‌پرورید از مهربانی
بُدم خوشدل که می‌گفتند خلقی
که این خانم ندارد هیچ ثانی
بناگه در هزار و سیصد و نه
بلا اولاد، در سن جوانی
ز صیاد اجل خوردم یکی تیر
تپان گشتم به خاک ناتوانی

حدود ۱۶ سالی پس از وفات فخرالدوله، یادگارهای قلمی و هنری او که در خانهٔ خواهرش فروغ الدوله نگهداری می‌شد، در غوغای استبداد صغیر تاراج شد و هر ورقش به دست قزاقی و سربازی افتاد.

# برای اطلاعات بیشتر←فخرالدوله، نویسنده کتاب امیر ارسلان، نوشتهٔ استاد روانشاد مظفر بختیار در کتاب بختیارنامه از انتشارات موقوفات افشار.
@mohsenpourmokhtar

www.tgoop.com/mohsenpourmokhtar/762

951 viewsedited  Oct 22, 2023 at 18:07

فخرالدولهٔ قاجار

فخرالدوله دختر ناصرالدین شاه قاجار بود. دختر محبوب شاه‌بابا. فخرالدوله زیبا بود. وجیه و عفیف و با شخصیت بود. نویسنده بود. شاعر بود. خوشنویس بود. نقاش بود. موسیقی‌‌دان بود. پیکره‌ساز بود. تیرانداز و شکارافکن و اسب‌تاز بود. فخرالدوله کدبانو هم بود. داستان امیرارسلان نامدار که نقیب‌الممالک شیرازی برای ناصرالدین شاه تعریف کرده، نگارش قلم فخرالدوله است. فخرالدوله در زندگی خانوادگی هم بخت‌یار بود. شوهرش مجدالدوله، پسر دایی‌ناصرالدین شاه بود. مجدالدوله هم ایلخانی قاجار بود و هم صاحب‌منصب دربار و هم در هنرهای مردانه سرآمد روزگار. فخرالدوله و مجدالدوله همدیگر را دوست داشتند، رفیق بودند.
هرچه لازمه سعادت بود خدا به فخرالدوله داده بود.

فخرالدوله اما در جوانی بیمار شد. دو سالی نالان بود و نهایتاً در ۱۴ فروردین ۱۲۷۲ شمسی در دهمین سالگرد ازدواجش در سن ۳۳ سالگی درگذشت. در بستر بیماری این ابیات را برای سنگ قبر خود سرود:
دریغ از انقلاب آسمانی
نمانَد هیچکس را کامرانی
مرو بر سفرهٔ گردون که این دون
پشیمان می‌شود از میزبانی
صفای غنچهٔ گلزار خوش بود
نبودی گر ز پس بادِ خزانی
مرا از فخر، فخرالدوله گفتند
گلی بودم ز باغ خسروانی
پدر بُد ناصرالدین شاه قاجار
که بُد زیبندهٔ تاج کیانی
مرا اندر سفرها و حضرها
همی می‌پرورید از مهربانی
بُدم خوشدل که می‌گفتند خلقی
که این خانم ندارد هیچ ثانی
بناگه در هزار و سیصد و نه
بلا اولاد، در سن جوانی
ز صیاد اجل خوردم یکی تیر
تپان گشتم به خاک ناتوانی

حدود ۱۶ سالی پس از وفات فخرالدوله، یادگارهای قلمی و هنری او که در خانهٔ خواهرش فروغ الدوله نگهداری می‌شد، در غوغای استبداد صغیر تاراج شد و هر ورقش به دست قزاقی و سربازی افتاد.

# برای اطلاعات بیشتر←فخرالدوله، نویسنده کتاب امیر ارسلان، نوشتهٔ استاد روانشاد مظفر بختیار در کتاب بختیارنامه از انتشارات موقوفات افشار.
@mohsenpourmokhtar

BY نشان