در مدل تئوری یه بازی هست که نشون میده بعضی چیزها وجود دارند که در منطق مرتبه اول قابل بیان نیست:
https://en.wikipedia.org/wiki/Ehrenfeucht%E2%80%93Fra%C3%AFss%C3%A9_game

داشتم در مورد نظریه‌ی ESS مطالعه می‌کردم این جمله‌ نظرم رو جلب کرد:

In many situations, rewards depend on persistence rather than overt aggression (all things come to he who waits)

این تئوری برای توضیح بعضی ویژگی‌های عجیب در جمعیت‌های حیوانی بکار میره مثل تساویِ تقریبی تعداد نر و ماده.

[Chris Barnard, Animal Behaviour, p73]

وَكَذا التّواضُعُ لا يَضُرُّ بِعَاقِلٍ

🔬 A geometric interpretation of logical formulae
H. Rasiowa et al in Studia Logica vol. 1(1) pp. 273-275 (1953)
DOI: 10.1007/bf02272289
@nexus_search

مقاله‌ای جالب و البته قدیمی، درباره‌ی اینکه منطق و توپولوژی چقدر می‌تونن بهم نزدیک باشند.

شهرزوری:

"انظر الی هذا الحیوان [القرد] و ذکائه و فطنته کیف هو انسان بالافعال الا انه لانطق له"

نگاه کن به میمون و هوش و کیاست‌اش، که چگونه در افعالش انسان است، جز اینکه سخن نمی‌گوید.

[رسائل الشجرة الالهية]

این چند روز تدریس‌های ماشین تورینگ رو داشتم دنبال می‌کردم، این یدونه واقعا خوب بود:
https://youtu.be/iNDW8y5Do2g?si=SebXn_fsy_FhhokN

تو کانالش هم چیزی جز این 5 جلسه تدریس نیست، نمی‌دونم چرا.
البته نگاهش به ماشین تورینگ از جنبه‌ی نظریه زبان‌ها و ماشین‌هاست، ولی اسلایدهای فوق‌العاده‌ای داشت نسبتا.

تورینگ در 1937 مقاله‌ای منتشر کرد و در اون مقاله آراء انقلابی خودش رو مطرح کرد:

-هر چیزی که بطور کارآ محاسبه‌پذیر باشد، می‌توان با ماشین تورینگ برای آن برنامه‌ای نوشت(مشهور به تز تورینگ)

-غیر قابل حل بودن مساله‌ی توقف(halting problem)

-تصميم‌ناپذیریِ منطق مرتبه اول

این مقاله ستایش گودل رو برانگیخت.

هر یک از موارد فوق، نتايج بسیاری در فلسفه‌ داره.

09:45

دکتر کاوه لاجوردی:
لایب‌نیتس می‌گفت با 5 سال کار مداوم می‌تواند نظامی ایجاد کند - که هر دو نفری، در هر موضوعی که با هم اختلاف داشته باشند- می‌توانند مداد دست بگیرند و با آن نظام محاسبه کنند ببینند کدام درست می‌گوید.

تیر 1391
همایش «ذهن، مفهوم، محاسبه» به مناسبت یکصدمین سالگرد آلن تورینگ.

چون عاقبت کار جهان نیستی است
انگار که نیستی، چو هستی خوش باش‌...

#خیام

تصمیم‌پذیری منطق‌مرتبه‌اول یک اهمیت جالب داره:

و اونم اینه که اگر منطق‌مرتبه‌اول تصمیم‌پذیر بود، مسأله توقف حل‌شدنی می‌شد، و در نتیجه هوش‌مصنوعی می‌تونست به خودآگاهی برسه!

این حرفها بر اساس مقاله‌ی زیر هست👇

تصمیم‌پذیری سیستم‌های هوشمند

سیدمحمدعلی حجتی
مرتضی مزگی نژاد

ما ایرانیها

روزی نیست که تصویری از یه کلبه‌ی تک در جنگل، یا یک خانه‌ی ساحلی و غیرهما نبینم.
این تصاویر معمولا با آرزویی از ارسال کننده‌ها همراه است که طالب زندگی در چنین خانه‌ای هستند.

در پسِ این میل، علاقه‌ی شدید به عزلت‌نشینی و آرامش نهفته‌ست.

این علاقه به عزلت‌نشینی و آرامش چیز تازه‌ای نیست، اجداد ما وسط بیابون رو به عنوان منزل انتخاب کردند و با قنات آب کشیدند.
این موقعیت استراتژیک موجب می‌شد کمتر در معرض جنگ قرار بگیرند، و واقعا به اون عزلت و آرامشی که مد نظرشون بود برسند.

بنابراین حداقل در مورد ما ایرانیها این صادق هست که ما ضعیف الهمة، حريص به لذات و چیزای دیگه هستیم و این اختصاص به نسل جوون نداره.
ما ذاتا حوصله‌ی مخالف و این حرفها رو نداریم.

این ردیه‌ای بود بر مطلبی که آقا مهدی عزیز در کانالشون قرار دارند، اقلیم خاطرات:
https://www.tgoop.com/khalqegham/347

در پستی که ریپلای کردم نقل قولی از بقراط هست درباره‌ی این ویژگیِ تلخ آسیایی‌ها، تفصیل بیشتر در شروح.

به امید اینکه این ایراد رو بپذیریم، و در راه اصلاح‌اش تلاش کنیم.

سه دلیل برای خودم وجود داشت که هیچوقت سمت هگل نرفتم

اول: زبان مغلق و پیچیده، و تکیه‌ی هگل‌پژوهان و تاکیدشون بر لزوم فراگیریِ هگل از متن اصلی.
که به نظر شخصی خودم، لزومی به این وجود نداشت،مفاهیم ریاضی بی‌نهایت پیچیده‌اند، ولی زبانِ بیانشون ساده و به راحتی قابل تبدیل به هر زبانی هستند، بدون کاهش پیچیدگی.

دوم:وضعیت جزیره‌ایِ فلسفه‌ی هگل هست، چون به قول هیلبرت تمایز علوم انسان‌شناسانه‌ست، برای همین ویژگیِ یک فلسفه‌ی خوب حفظ ارتباطش با علوم مختلف هست.
مثلا اگر شما وقتتون رو روی دکارت یا لایب‌نیتس بگذارید، بالاخره یجا فیزیک و ریاضی و.. رو لمس می‌کنید، ولی در فلسفه‌ی هگل کاملا با یه اتمسفر متفاوت مواجه هستیم.

سوم: مشتغلين به فلسفه هگل بوده، که بحسب استقرای شخصی دو تخته‌شون کم هست(چون بچه‌های فلسفه به صورت اتوماتیک یه تخته‌شون کم هست من جمله خودم😂)
یعنی هیچوقت نشد یافته‌های اونها رو در خودم ببینم، یا یافته‌های خودم رو در بین کلمات اونها پیدا کنم، چون به قول ویتگنشتاین کسی از حرفهای من لذت می‌بره که به یه بخشی از اونها رسیده باشه.


https://www.tgoop.com/Seyed_Masoud_Hosseyni/5ل

تصمیم‌ناپذیری منطق‌مرتبه‌اول، مسأله‌ی توقف، ناتمامیت و.. همه به ما خبر میدن یه مرز غیرقابل شکستن بین ماشین و انسان وجود داره.

اما به این مرز غیرقابل شکست تا بی‌نهایت میشه نزدیک شد.
ولی این نزدیک شدن در چه بستری فهم میشه؟ یعنی از کجا بفهمیم ماشین‌ها دارند به فهم انسان نزدیک میشن؟

پاسخ تورینگ این هست که هرچقدر ماشین‌ها بتونن به زبان طبیعی صحبت کنند و زبان طبیعی رو درک کنند، این نزدیکی بیشتر و بیشتر داره میشه.

ملاک ساده، ولی واقعا عجیب و «فکر پرپرکن»ی هست.

متن بالا(تصویر نه کپشن) از یک دانشمند چینی که 60 سال از عمرش رو در مدلسازی زبان طبیعی گذرونده فرستادم.

عنوانش خیلی برام عجیب بود:
Computational linguist
زبانشناس محاسبه‌ای(؟؟)

👇👇

ساختمون جلو، زیبایی ظاهر براش اولویت نبوده، می‌خواد ببینه و مشکلی با دیده شدن نداره.

اما ساختمون پشتی، زیبایی براش اولویت بوده، کمتر می‌خواد ببینه، و اصلا نمی‌خواد دیده بشه.

هر دفعه از اینجا رد شم، چند دقیقه محو و متعجب از تفاوت این دو تا میشم

نیاوران، باهنر، نبش قنات شمالی.