tgoop.com/javadafranotebook/368
Last Update:
«انیشتن یا انشتن یا...؟»
تلفظ اسامیِ خارجی در زبانِ فارسی.
چندی پیش، دوست عزیز، امیرمحمدِ شیرازیان، مطلبی در رابطه با تلفظ نام «انشتین» که بنده در کانالم به صورتِ «انشتین» نوشته بودم، مطلبی از آقای «هومن عباس‌پور» فرستاند که به خاطر تلفظ آلمانی، گفته بودند که تلفظ این نام باید «آینشتاین» باشد. برای خواندنِ مطلب آقای عباس‌پور، در کانالی به لینکِ زیر ↓ کلمه‌ی « انشتن » را سرچ کنید.
ـ @anjomanvirastaran
بنده به آقای شیرازیان عرض کردم که با این مسئله مخالفم و تصمیم گرفتم مطلبی بنویسم و علت مخالفتم را بیان کنم.
🔺دلیل بنده:
خیلی از افراد معتقدند که زبان، یک موجودِ زنده است، در همین راستا، بنده لهجه را هم موجودی زنده و تصمیم گیرنده می‌دانم.
همان‌طور که یک اسم فارسی، در جنوبِ ایران به شکلی و در اصفهان به شکلی دیگر تلفظ می‌شود، اسامی خارجی هم در لهجه‌ی هر زبانی به شکلی خاص تلفظ می‌شوند.
مثلا من یک دوستِ جنوبی داشتم که اسمِ «جَلیل» را «جیلیل» تلفظ می‌کرد و این به علتِ واج‌گاهِ آواییِ حروف در ژنتیک یک منطقه است که خودِ سیستمِ لهجه، برای راحتی در تلفظ، تصمیم می‌گیرد که یک واژه را چگونه تلفظ کند.
آیا کسی به یک اصفهانی می‌گوید که کلمه‌ی «لاغَر» را نباید به صورتِ لاغِر تلفظ کند؟ در لهجه‌ی اصفهانی، این کلمه خواه ناخواه با کسره در زیرِ غین تلفظ می‌شود.
حال ممکن است دوستان بفرمایند که صحبتِ آقای عباس‌پور، در رابطه با زبانِ معیار است، نه لهجه و محاوره.
در این مورد هم عرض می‌کنم که زبانِ معیار و نوشتار، برگرفته از محاوره‌ی یک ملت است و در تمامِ مباحثِ زبان‌شناسی، همواره اولویت با محاوره‌ی مردم است، نه با قواعدی که با توجه به محاوره وضع شده‌اند.
اصالت در نوشتار، با محاوره است و باید دید که مصرف کنندگانِ یک زبان (عامه‌ی مردم) لهجه و دستور زبان را چگونه پیش می‌برند و بر آن مبنا زبان را آسیب‌شناسی و نیازسنجی کرد.
برای این ادعا، یک مثالِ محکم ارائه خواهم داد.
کتابِ مقدس (انجیل) و عهدِ عتیق (تورات) در اصل به زبانِ «عِبری» نوشته شده است و بعد به لاتین ترجمه شده و بعد به انگلیسی.
اگر به نام‌های کتابِ مقدس توجه کنیم، متوجه می‌شویم که این اسامی نه تنها به علتِ اشتباه در خوانشِ رسم‌الخط تغییر کرده‌اند، که حتا به علتِ لهجه هم متفاوت شده‌اند و چنان درهر زبانی جا افتاده‌اند که تغییر دادنشان به تلفظِ اصلی، نه تنها غیر ممکن، که ابلهانه به نظر می‌رسد.
مثال‌هایی از این اسامی:
یکی از نام‌های موجود در کتابِ مقدس، «یوحنا» است که در لاتین به صورتِ↓
ـ Johan
نوشته شده است. و در انگلیسی «جان» خوانده می‌شود.
چون حرف j در ایتالیایی «ی» و در انگلیسی «ج» خوانده می‌شود.
به همین علت، تمامِ نام‌هایی که در آن‌ها حرف «ی» بوده است و از کتاب مقدس به ایتالیایی نوشته شده‌اند، در انگلیسی، حرف «ی» به حرفِ «ج» تبدیل شده است. مثلا:
جوزف = یوسف
جیکوب = یعقوب
و این اشتباهِ رسم‌الخطی جدای از اسم‌هایی‌ست که به خاطر لهجه تغییر یافته‌اند.
برخی اسامی که به علت راحتی تلفظ در لهجه عوض شده‌اند عبارتند از:
مایکل = میکائیل
میریام = مریم
آبراهام = ابراهیم
الیزابت = الیصابات
سوزان = سوسن
و...
خلاصه که تغییر نام‌های خاص در زبان، به علتِ نیازِ لهجه، یک امرِ قدیمی و همیشگیِ زبان است که خودِ مردم با توجه به راحتی و روانیِ لهجه، این تغییرات را اعمال می‌کنند و ایراد دانستنِ این تغییرات و غلط شمردنشان، دور از بینش و از سرِ علم‌زدگیئی کورکورانه به نظر می‌رسد.
چون لهجه برای زبان، امری حیاتی و مهم است و دست بردن در لهجه، آسیب‌هایی جدی به قامتِ طبیعیِ زبان می‌زند.
جناب عباس‌پور و دیگر ویراستاران، در مباحثِ ویرایشی و علمیِ زبان تخصص‌هایی علمی دارند، اما زبان مقوله‌ای نیست که بتوان به راحتی در علمی دو دوتا گونه محبوسش کرد.
از نظر من، یک شاعر یا نویسنده، صلاحیتش برای نظر دادن در رابطه با کلماتِ زبان، بسیار بسیار بیشتر از ویراستاران است.
البته منظور از شاعر و نویسنده هر ننه‌قمری که چرند می‌نویسد نیست، منظور از «شاعر و نویسنده» کسی‌ست که در رابطه با زبان، دغدغه و مطالعاتی عمیق دارد.
چرا که شاعر و نویسنده، با زبان ارتباطی زنده و پویا دارند، حال آن‌که ویراستاران، صرفا با نگرشی خشک و علمی به این مباحث می‌پردازند و فقط باعث ایجاد دست‌اندازهایی عظیم در زبان می‌شوند.
بنده به عنوانِ یک نوآموزِ شعر، از دوستانِ دانشگاهی خواهش می‌کنم که قبل از ایرادِ این‌گونه مطالب، به این مسئله فکر کنند که زبان یک ماده‌ی شیمیایی و خشک نیست که با علمِ آکادمیک بتوان آن را شکل داد و از پویایی‌اش انداخت.
این روزها به اندازه‌ی کافی، در عشق به لهجه‌ی تهرانی، لهجه‌های بومی در خطر استند. لطفا با دیدِ تک‌بعدی، پویاییِ زبان را بیش از این به خطر نیاندازید.
(حمید زارعیِ مرودشت)
ـ @berkeye_kohan ـ
BY Javadafranotebook
Share with your friend now:
tgoop.com/javadafranotebook/368