*یک قدم تا شهر*

*یک قدم تا شهر*

روایت_اول،_شرایط_انتقال_علم_و_تکنولوژی.pdf

*شرایط انتقال علم و تکنولوژی*

🔹در کشور ما بنای اولین مدرسه آموزش عالی در حدود یک‌صد و پنجاه سال پیش گذاشته شد. مقصود مؤسس بزرگ آن این بود که در آنجا (دارالفنون) به دانشجویان علوم کاربردی بیاموزند. این مدرسه مدت‌ها دائر بود اما پیشرفتی نکرد و اقدامی برای توسعه آن یا تأسیس مدارس مشابه‌صورت نگرفت. مشکل این بود که رابطه درست و شایسته با علم برقرار نشده بود. علم مدرن بااینکه کارکردی است، در دیاری که به آن به‌عنوان وسیله نگاه می‌کنند و آن را برای مصرف می‌خواهند ریشه نمی‌کند و بر و بار نمی‌دهد؛ یعنی برخلاف آنچه معمولاً می‌پندارند، علم کالایی نیست که آن را از بازار بخرند و به هر مصرفی که می‌خواهند برسانند.

🔹اخیراً کسانی که دشواری و اهمیت انتقال تکنولوژی را درنیافته‌اند، گفته‌اند که گیرندگان و اقتباس کنندگان علم و تکنولوژی مقلدند. مقلد دانستن کشورهای موفق در اخذ تکنولوژی، با هر قصد و غرضی که صورت گیرد، حاکی از نشناختن یا نادیده گرفتن ماهیت علم تکنولوژیک و شرایط تاریخی کشورهای درحال‌توسعه و دشواری‌های راه این کشورها است. این مشکلات ازآنجا پیش می‌آید که علم و تکنولوژی را مجموعه قضایا و روش‌ها و دستورالعمل‌های تماماً آموختنی و یادگرفتنی می‌انگارند و می‌پندارند که همه کشورها و مردمان با علم و تکنولوژی نسبت مساوی و یکسان دارند و هر وقت بخواهند می‌توانند تمام مراتب آن را کسب کنند. ولی اولاً از علم و تکنولوژی معمولاً ظاهر آموختنی آن را می‌بینند و از ریشه آن که باید در زمین روح مردمان استوار شود غافل‌اند و به این جهت انتقال علم و تکنولوژی را سهل می‌انگارند. ثانیاً درس آموختن و بهره گرفتن از علم دیگران را که گاهی یک امر ضروری است عیب می‌دانند و آموختن را با تقلید اشتباه می‌کنند.

🔹اگر انتقال تکنولوژی با گرفتن امتیاز و خریداری بعضی وسایل تکنیک و گزارش و حاصل چند پژوهش علمی به انجام می‌رسید همه کشورهای توسعه‌نیافته کم‌وبیش از عهده این کار برمی‌آمدند. شاید کمتر کشوری را بیابیم که برای خرید تکنولوژی اقدام نکرده باشد. اما چنان‌که میدانیم همه به یک اندازه موفق نبوده‌اند. به نظر نمی‌رسد که در هیچ‌یک از کشورها توسعه‌نیافته با انتقال تکنولوژی مخالفت رسمی شده باشد و بشود. اگر مخالفتی وجود دارد از ناحيه بعضی دانشمندان است که در این کار از یک‌سو ناکارآمدی‌ها و از سوی دیگر، آثار اعمال غرض‌های سیاسی و سوداگری را به عیان می‌بینند. آن‌ها می‌گویند که مسائل علم و تکنولوژی هر کشور را دانشمندان آن کشور باید حل کنند. مسلماً دانشمندان کشور خریدار تکنولوژی باید در انتخاب تکنولوژی مناسب و استقرار آن در جایگاه مناسب دخالت داشته باشند و اگر این شرط محقق نشود، در حقیقت انتقال تکنولوژی مورد پیدا نمی‌کند.

🔹صرف‌نظر از ملاحظات سیاسی، وجهی که برای مخالفت با انتقال تکنولوژی به نظر می‌رسد این است که خریداران علم و تکنولوژی ممکن است پایه‌ومایه روحی و فرهنگی برای حفظ و بسط تکنولوژی نداشته باشند. در این مشکل بیشتر باید تأمل کرد زیرا علم و تکنولوژی مسبوق به تلقی خاصی از جهان و موجودات است. علم جدید براثر انقلابی در روح و تفکر بشر به وجود آمده است. گالیله که از بنیان‌گذاران علم جدید است فیزیک ریاضی را با این اصل پدید آورد که جهان با قلم ریاضی رقم خورده است. اگر این نگاه به جهان و طبیعت پدید نیامده و انتشار و شیوع نیافته بود، فیزیک جدید به وجود نمی‌آمد. البته این اصل را می‌توان یاد گرفت و تکرار کرد، اما چنان‌که گفته شد، علم و مبادی آن باطن و لوازم پوشیده‌ای دارد که تماماً یادگرفتنی نیست بلکه باید آن را به جان آزمود. می‌توان یاد گرفت و تکرار کرد که خداوند جهان را با قلم ریاضی خلق کرده است، اما دریافت این معنی و زندگی کردن و ترتیب دادن روابط و مناسبات بر وفق آن به‌صرف دانستن سطحی و لفظی میسر نمی‌شود بلکه باید انقلابی در وجود آدمی پدید آید و براثر آن بشر به قدرت تصرف در موجودات و تسخیر جهان مبدل شود.
#یک_قدم_تا_شهر

@iut_daneshbonyan

 

www.tgoop.com/iut_daneshbonyan/36

1.1K viewsedited  Aug 29, 2022 at 13:52

*شرایط انتقال علم و تکنولوژی*

🔹در کشور ما بنای اولین مدرسه آموزش عالی در حدود یک‌صد و پنجاه سال پیش گذاشته شد. مقصود مؤسس بزرگ آن این بود که در آنجا (دارالفنون) به دانشجویان علوم کاربردی بیاموزند. این مدرسه مدت‌ها دائر بود اما پیشرفتی نکرد و اقدامی برای توسعه آن یا تأسیس مدارس مشابه‌صورت نگرفت. مشکل این بود که رابطه درست و شایسته با علم برقرار نشده بود. علم مدرن بااینکه کارکردی است، در دیاری که به آن به‌عنوان وسیله نگاه می‌کنند و آن را برای مصرف می‌خواهند ریشه نمی‌کند و بر و بار نمی‌دهد؛ یعنی برخلاف آنچه معمولاً می‌پندارند، علم کالایی نیست که آن را از بازار بخرند و به هر مصرفی که می‌خواهند برسانند.

🔹اخیراً کسانی که دشواری و اهمیت انتقال تکنولوژی را درنیافته‌اند، گفته‌اند که گیرندگان و اقتباس کنندگان علم و تکنولوژی مقلدند. مقلد دانستن کشورهای موفق در اخذ تکنولوژی، با هر قصد و غرضی که صورت گیرد، حاکی از نشناختن یا نادیده گرفتن ماهیت علم تکنولوژیک و شرایط تاریخی کشورهای درحال‌توسعه و دشواری‌های راه این کشورها است. این مشکلات ازآنجا پیش می‌آید که علم و تکنولوژی را مجموعه قضایا و روش‌ها و دستورالعمل‌های تماماً آموختنی و یادگرفتنی می‌انگارند و می‌پندارند که همه کشورها و مردمان با علم و تکنولوژی نسبت مساوی و یکسان دارند و هر وقت بخواهند می‌توانند تمام مراتب آن را کسب کنند. ولی اولاً از علم و تکنولوژی معمولاً ظاهر آموختنی آن را می‌بینند و از ریشه آن که باید در زمین روح مردمان استوار شود غافل‌اند و به این جهت انتقال علم و تکنولوژی را سهل می‌انگارند. ثانیاً درس آموختن و بهره گرفتن از علم دیگران را که گاهی یک امر ضروری است عیب می‌دانند و آموختن را با تقلید اشتباه می‌کنند.

🔹اگر انتقال تکنولوژی با گرفتن امتیاز و خریداری بعضی وسایل تکنیک و گزارش و حاصل چند پژوهش علمی به انجام می‌رسید همه کشورهای توسعه‌نیافته کم‌وبیش از عهده این کار برمی‌آمدند. شاید کمتر کشوری را بیابیم که برای خرید تکنولوژی اقدام نکرده باشد. اما چنان‌که میدانیم همه به یک اندازه موفق نبوده‌اند. به نظر نمی‌رسد که در هیچ‌یک از کشورها توسعه‌نیافته با انتقال تکنولوژی مخالفت رسمی شده باشد و بشود. اگر مخالفتی وجود دارد از ناحيه بعضی دانشمندان است که در این کار از یک‌سو ناکارآمدی‌ها و از سوی دیگر، آثار اعمال غرض‌های سیاسی و سوداگری را به عیان می‌بینند. آن‌ها می‌گویند که مسائل علم و تکنولوژی هر کشور را دانشمندان آن کشور باید حل کنند. مسلماً دانشمندان کشور خریدار تکنولوژی باید در انتخاب تکنولوژی مناسب و استقرار آن در جایگاه مناسب دخالت داشته باشند و اگر این شرط محقق نشود، در حقیقت انتقال تکنولوژی مورد پیدا نمی‌کند.

🔹صرف‌نظر از ملاحظات سیاسی، وجهی که برای مخالفت با انتقال تکنولوژی به نظر می‌رسد این است که خریداران علم و تکنولوژی ممکن است پایه‌ومایه روحی و فرهنگی برای حفظ و بسط تکنولوژی نداشته باشند. در این مشکل بیشتر باید تأمل کرد زیرا علم و تکنولوژی مسبوق به تلقی خاصی از جهان و موجودات است. علم جدید براثر انقلابی در روح و تفکر بشر به وجود آمده است. گالیله که از بنیان‌گذاران علم جدید است فیزیک ریاضی را با این اصل پدید آورد که جهان با قلم ریاضی رقم خورده است. اگر این نگاه به جهان و طبیعت پدید نیامده و انتشار و شیوع نیافته بود، فیزیک جدید به وجود نمی‌آمد. البته این اصل را می‌توان یاد گرفت و تکرار کرد، اما چنان‌که گفته شد، علم و مبادی آن باطن و لوازم پوشیده‌ای دارد که تماماً یادگرفتنی نیست بلکه باید آن را به جان آزمود. می‌توان یاد گرفت و تکرار کرد که خداوند جهان را با قلم ریاضی خلق کرده است، اما دریافت این معنی و زندگی کردن و ترتیب دادن روابط و مناسبات بر وفق آن به‌صرف دانستن سطحی و لفظی میسر نمی‌شود بلکه باید انقلابی در وجود آدمی پدید آید و براثر آن بشر به قدرت تصرف در موجودات و تسخیر جهان مبدل شود.
#یک_قدم_تا_شهر

@iut_daneshbonyan

 

BY *یک قدم تا شهر*