tgoop.com/infinitymath/2273
Last Update:
به مناسبت ۲۸ اردیبهشت ماه
زادروز حکیم عمر خیام و روز ریاضیات
قافله سالار دانش
حکیم عمر خیام در سال ۴۶۶ به خدمت جلال الدین ملکشاه درآمد و تا پایان عمر در سایه حمایت او و وزیر با تدبیرش خواجه الملک قرار داشت که برای او سالانه ده هزار دینار مقرری برقرار نمود. ملکشاه او را در زمره ندما قرار داده و خیام در دربار وی صاحب منزلت فراوان بود. داستانی که خاقانی از برخورد بین وی و خواجه وزیر کاشانی نقل میکند به خوبی گویای این معنی است. آن داستان این چنین است: « روزی خواجه وزیر کاشانی نشسته بود. عمر خیام درآمد و گفت: ای صدر جهان٫ از وجه ده هزار دینار معاش هر سال من کهتر باقی به دیوان عالی مانده است. نایبان دیوان را اشارتی بلیغ می باید تا برسانند. خواجه گفت : تو جهت سلطان عالم چه خدمت کنی که هر سال ده هزار دینار مرسوم تو باید داد؟ عمر خیام گفت:« واعجبا! من چه خدمت کنم سلطان را؟ هزار سال آسمان و اختران را در مدار و سیه به شیب و بالا جان باید کندن٫ تا از این آسیابک دانه ای درست چون عمر خیام بیرون افتاد و از این هفت شهر پای بالا و هفت دیه سر نشیب یکی قافله سالار دانش چون من درآید. اما اگر خواهی از هر دهی در نواحی کاشان چون خواجه ده ده مرد بیرون آرم و به جای او بنشانم٫ که هر یک از عهده خواجگی بیرون آید.» خواجه از جای بشد و سر در پیش افکند٫ که جواب بس پابرجای دید. این حکایت به حضرت سلطان جلال الدین ملکشاه باز گفتند٫ گفت : بالله که عمر خیام راست گفت.
برگرفته از مقدمه کتاب «می و مینا» به کوشش علی دهباشی.
@infinitymath
BY Infinity
Share with your friend now:
tgoop.com/infinitymath/2273