Hossein Dabbagh حسین دباغ

👈 اخلاقِ جنگ درباره حمله اسرائیل به ایران چه می‌گوید؟

✍ در این مقاله‌ که اخیرا برای سایت الجزیره نوشته‌ام، استدلال کرده‌ام که حمله اسرائیل در ۲۴ خرداد ۱۴۰۴ – که نزدیک به هزار کشته در ایران بر جای گذاشت – نه یک دفاع مشروع پیش‌دستانه، بلکه حمله‌ای پیشگیرانه و فاقد مبنای اخلاقی و حقوقی بود.

✏ نخست بر تمایز بنیادی میان «حمله پیش‌دستانه» (pre-emptive) و «حمله پیشگیرانه» (preventive) انگشت گذاشته‌ام: اولی واکنشی به تهدیدی آنی و مسلّم است، در حالی که دومی بر پیش‌بینی خطری محتمل تکیه دارد. بنا بر معیار کلاسیک «فرمول کارولین» ذیل اخلاق و حقوق جنگ – که اقتضا می‌کند تهدید «فوری، مبرم و فاقد هرگونه بدیل معقول» باشد – و نیز گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و حتی ارزیابی‌های متحدانِ خود اسرائیل، برنامه هسته‌ای ایران در آستانه ساخت سلاح نبوده و مذاکرات دیپلماتیک جریان داشته است. پس حمله اسرائیل از آزمون ضرورت و تناسب سربلند بیرون نمی‌آید و بند ۵۱ منشور سازمان ملل متحد را نقض می‌کند.

✏ در ادامه هشدار داده‌ام که پذیرش چنین «استثنای پرهزینه‌ای» نظم حقوقی بین‌المللی را متلاشی می‌کند؛ بدین دلیل که هر دولت دیگری نیز می‌تواند با ارجاع به خوف و ظن، دست به حمله بزند. به‌ویژه با ظهور پهپادهای خودکار، موشک‌های مافوق‌صوت و هوش مصنوعی، پنجره زمان برای تأمل و نظارت عمومی تنگ شده و مرز پارادایم زمان صلح و زمان جنگ در حال محوشدن است؛ به سخن دیگری ما در آستانه ورود به «حالت دائمی استثناء» قرار داریم، جایی که سرعت و غافلگیری بر قانون و تناسب غلبه می‌یابد.

✏ برای گریز از این گرداب، سه شرط حیاتی را عنوان کرده‌ام:

۱) راستی‌آزمایی شفاف هر ادعای «تهدید قریب‌الوقوع» توسط نهادهای کم و بیش بی‌طرف همچون آژانس؛
۲) اثبات علنیِ این‌که تمام مجاری دیپلماتیک و ابزارهای غیرنظامی پیش از توسل به قوه قهریه آزموده شده است؛
۳) ارزیابی عمومیِ پیامدهای انسانی و زیست‌محیطی اقدام نظامی پیش از فشردن ماشه.

✏ نتیجه اینکه که اگر خوف بر واقعیت و تعقل پیشی گیرد، جهان به ورطه جنگ‌های پیشگیرانه ممتد فرو می‌غلتد و امید به صلح و خویشتنداری رنگ می‌بازد. خط فاصل میان دفاع مشروع و تجاوز افسارگسیخته را باید پاس داشت؛ در غیر این صورت، این ترس است که بر آینده حکم خواهد راند، نه عقلانیت و عدالت.
@hossein_dabbagh

www.tgoop.com/hossein_dabbagh/459

2.37K viewsedited  Jul 3 at 13:20

👈 اخلاقِ جنگ درباره حمله اسرائیل به ایران چه می‌گوید؟

✍ در این مقاله‌ که اخیرا برای سایت الجزیره نوشته‌ام، استدلال کرده‌ام که حمله اسرائیل در ۲۴ خرداد ۱۴۰۴ – که نزدیک به هزار کشته در ایران بر جای گذاشت – نه یک دفاع مشروع پیش‌دستانه، بلکه حمله‌ای پیشگیرانه و فاقد مبنای اخلاقی و حقوقی بود.

✏ نخست بر تمایز بنیادی میان «حمله پیش‌دستانه» (pre-emptive) و «حمله پیشگیرانه» (preventive) انگشت گذاشته‌ام: اولی واکنشی به تهدیدی آنی و مسلّم است، در حالی که دومی بر پیش‌بینی خطری محتمل تکیه دارد. بنا بر معیار کلاسیک «فرمول کارولین» ذیل اخلاق و حقوق جنگ – که اقتضا می‌کند تهدید «فوری، مبرم و فاقد هرگونه بدیل معقول» باشد – و نیز گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و حتی ارزیابی‌های متحدانِ خود اسرائیل، برنامه هسته‌ای ایران در آستانه ساخت سلاح نبوده و مذاکرات دیپلماتیک جریان داشته است. پس حمله اسرائیل از آزمون ضرورت و تناسب سربلند بیرون نمی‌آید و بند ۵۱ منشور سازمان ملل متحد را نقض می‌کند.

✏ در ادامه هشدار داده‌ام که پذیرش چنین «استثنای پرهزینه‌ای» نظم حقوقی بین‌المللی را متلاشی می‌کند؛ بدین دلیل که هر دولت دیگری نیز می‌تواند با ارجاع به خوف و ظن، دست به حمله بزند. به‌ویژه با ظهور پهپادهای خودکار، موشک‌های مافوق‌صوت و هوش مصنوعی، پنجره زمان برای تأمل و نظارت عمومی تنگ شده و مرز پارادایم زمان صلح و زمان جنگ در حال محوشدن است؛ به سخن دیگری ما در آستانه ورود به «حالت دائمی استثناء» قرار داریم، جایی که سرعت و غافلگیری بر قانون و تناسب غلبه می‌یابد.

✏ برای گریز از این گرداب، سه شرط حیاتی را عنوان کرده‌ام:

۱) راستی‌آزمایی شفاف هر ادعای «تهدید قریب‌الوقوع» توسط نهادهای کم و بیش بی‌طرف همچون آژانس؛
۲) اثبات علنیِ این‌که تمام مجاری دیپلماتیک و ابزارهای غیرنظامی پیش از توسل به قوه قهریه آزموده شده است؛
۳) ارزیابی عمومیِ پیامدهای انسانی و زیست‌محیطی اقدام نظامی پیش از فشردن ماشه.

✏ نتیجه اینکه که اگر خوف بر واقعیت و تعقل پیشی گیرد، جهان به ورطه جنگ‌های پیشگیرانه ممتد فرو می‌غلتد و امید به صلح و خویشتنداری رنگ می‌بازد. خط فاصل میان دفاع مشروع و تجاوز افسارگسیخته را باید پاس داشت؛ در غیر این صورت، این ترس است که بر آینده حکم خواهد راند، نه عقلانیت و عدالت.
@hossein_dabbagh

BY Hossein Dabbagh حسین دباغ