Hossein Dabbagh حسین دباغ

Forwarded from شهروند سبز(رضا زمان)

امید به عدالت؛ آرمان‌شهر واقعی

امید در سیاست و اجتماع، ناظر بر حیاتِ سیاسی و اجتماعی در آینده است؛ آینده‌ای که، به قول پوپر، گشوده و باز است. ما به آینده جهل داریم، چون نامعلوم است. امّا از دل جهل، امید زاده می‌شود. اگر می‌دانستیم آینده چه خبر است، امید هم بی‌معنا می‌بود. امّا آیا گشودگی آینده و جهل ما به فردا، هر امیدی را روا و معقول می‌کند؟ از امید سخن بسیار رفته است، از معقولیّت و رواییِ امید کم‌تر.
دکتر حسین دبّاغ، پژوهشگر و مدرّس فلسفه در انگلستان، دربابِ امیدِ معقول و انگیزه‌بخش در شماره چهل‌ویکم ماهنامه‌ی «کوچه» قلم زده است: امید معطوف به عدالت. مقاله از امیدِ معقولِ انگیزه‌بخش دفاع کرده است، در برابر امیدِ نامعقول. امیدِ معقول، در واقع محتوای معقول دارد. امیدِ معقول، امید به امری است دسترس‌ناپذیر امّا ممکن و شدنی، هرچند غیرقطعی و نامحتمل. در واقع محتوای امیدِ معقول، امرِ ممکن است نه ناممکن، و همچنین نه محتمل، و نه قطعی. پس، امیدِ معقول به آینده، امید به آینده‌ی ممکن است.

پیشنهاد دبّاغ در نوشتارش، این است: امیدِ معطوف به عدالت؛ امیدِ سیاسی و اجتماعی ناظر بر بسطِ عدالت. چنین امیدی، امیدِ معقول و انگیزه‌بخش است. در واقع، عدالت امیدبخش است هم به سبب مطلوبیّت ذاتی‌اش، هم به دلیل نتایج مطلوب‌اش. از آن‌جا که سخن از امیدِ سیاسی و اجتماعی است، پس باید عدالت را در سیاست و اجتماع ترجمه کنیم. به همین جهت مقاله از «عدالت ساختاری» سخن می‌گوید؛ عدالت ساختاری متعلّق است به ساختار اساسی جامعه، یعنی نهادها و قواعدِ سیاسی، اجتماعی و اقتصادی.

مقاله به‌نیکی از تئوری «قانون مردمان» اثر و تألیف جان رالز(چه کسی از رالز بهتر؟) بهره می‌گیرد. ایده‌ی محوری رالز در قانون مردمانش، «آرمان‌شهر واقع‌گرا» است؛ آرمان‌شهر واقع‌گرا، ناظر بر امیدِ معقول و مطلوب است به آینده‌ی جهان که پای در واقعیّت و سر در آرمان دارد؛ امیدِ به آرمان‌شهر در حدود واقعیّت. به تعریف و بیان رالز، آرمان‌شهر واقع‌گرا بسطِ حدودِ امکانِ سیاسی عملی است. به تعبیر دیگر، ناظر بر امر ممکن است امّا می‌کوشد حدودش را در صحنه‌ی عمل بسط دهد. آرمان‌شهر واقع‌گرا، در جست‌وجوی جهانی خوش‌تر و بهتر، یعنی عادلانه‌تر، است که ممکن و شدنی باشد. این جست‌وجو، کوششی امیدوارانه است در جهتِ گسترشِ دایره‌ی امکاناتِ سیاسی. به این معنا، آرمان‌شهر واقع‌گرا حاوی و حاملِ امیدِ معطوف به عدالت، یعنی امیدِ معقول و مطلوب است. باری، ما ایرانیان نیز برای امیدِ معطوف به عدالت، نیازمند یک تئوری برای آرمان‌شهرِ واقع‌گرای ایرانی هستیم.

@shahrvand_sabz

https://www.tgoop.com/hossein_dabbagh/355

Telegram

Hossein Dabbagh حسین دباغ

🗞 امید معطوف به عدالت

در این نوشته تلاش می کنم تا استدلال کنم که هر شکلی از امید اجتماعی و سیاسی مطلوب نیست؛ بلکه امیدی مطلوب است که به شکل معقولی در پی بسط و توسعه عدالت در جامعه باشد. نتیجه سخن این خواهد بود که در پی بسط عدالت دویدن خود بخود امید را به…

www.tgoop.com/hossein_dabbagh/357

2.96K viewsMar 18, 2023 at 00:35

امید به عدالت؛ آرمان‌شهر واقعی

امید در سیاست و اجتماع، ناظر بر حیاتِ سیاسی و اجتماعی در آینده است؛ آینده‌ای که، به قول پوپر، گشوده و باز است. ما به آینده جهل داریم، چون نامعلوم است. امّا از دل جهل، امید زاده می‌شود. اگر می‌دانستیم آینده چه خبر است، امید هم بی‌معنا می‌بود. امّا آیا گشودگی آینده و جهل ما به فردا، هر امیدی را روا و معقول می‌کند؟ از امید سخن بسیار رفته است، از معقولیّت و رواییِ امید کم‌تر.
دکتر حسین دبّاغ، پژوهشگر و مدرّس فلسفه در انگلستان، دربابِ امیدِ معقول و انگیزه‌بخش در شماره چهل‌ویکم ماهنامه‌ی «کوچه» قلم زده است: امید معطوف به عدالت. مقاله از امیدِ معقولِ انگیزه‌بخش دفاع کرده است، در برابر امیدِ نامعقول. امیدِ معقول، در واقع محتوای معقول دارد. امیدِ معقول، امید به امری است دسترس‌ناپذیر امّا ممکن و شدنی، هرچند غیرقطعی و نامحتمل. در واقع محتوای امیدِ معقول، امرِ ممکن است نه ناممکن، و همچنین نه محتمل، و نه قطعی. پس، امیدِ معقول به آینده، امید به آینده‌ی ممکن است.

پیشنهاد دبّاغ در نوشتارش، این است: امیدِ معطوف به عدالت؛ امیدِ سیاسی و اجتماعی ناظر بر بسطِ عدالت. چنین امیدی، امیدِ معقول و انگیزه‌بخش است. در واقع، عدالت امیدبخش است هم به سبب مطلوبیّت ذاتی‌اش، هم به دلیل نتایج مطلوب‌اش. از آن‌جا که سخن از امیدِ سیاسی و اجتماعی است، پس باید عدالت را در سیاست و اجتماع ترجمه کنیم. به همین جهت مقاله از «عدالت ساختاری» سخن می‌گوید؛ عدالت ساختاری متعلّق است به ساختار اساسی جامعه، یعنی نهادها و قواعدِ سیاسی، اجتماعی و اقتصادی.

مقاله به‌نیکی از تئوری «قانون مردمان» اثر و تألیف جان رالز(چه کسی از رالز بهتر؟) بهره می‌گیرد. ایده‌ی محوری رالز در قانون مردمانش، «آرمان‌شهر واقع‌گرا» است؛ آرمان‌شهر واقع‌گرا، ناظر بر امیدِ معقول و مطلوب است به آینده‌ی جهان که پای در واقعیّت و سر در آرمان دارد؛ امیدِ به آرمان‌شهر در حدود واقعیّت. به تعریف و بیان رالز، آرمان‌شهر واقع‌گرا بسطِ حدودِ امکانِ سیاسی عملی است. به تعبیر دیگر، ناظر بر امر ممکن است امّا می‌کوشد حدودش را در صحنه‌ی عمل بسط دهد. آرمان‌شهر واقع‌گرا، در جست‌وجوی جهانی خوش‌تر و بهتر، یعنی عادلانه‌تر، است که ممکن و شدنی باشد. این جست‌وجو، کوششی امیدوارانه است در جهتِ گسترشِ دایره‌ی امکاناتِ سیاسی. به این معنا، آرمان‌شهر واقع‌گرا حاوی و حاملِ امیدِ معطوف به عدالت، یعنی امیدِ معقول و مطلوب است. باری، ما ایرانیان نیز برای امیدِ معطوف به عدالت، نیازمند یک تئوری برای آرمان‌شهرِ واقع‌گرای ایرانی هستیم.

@shahrvand_sabz

https://www.tgoop.com/hossein_dabbagh/355

BY Hossein Dabbagh حسین دباغ