tgoop.com/cognitive_science_iran/3356
Last Update:
اعتماد به نفس بیشازحد؛ بلای سیاستگذاری
متن جالبی که در روانشناسی روز آمده توضیح میدهد که چگونه اعتماد به نفس بیشازحد باعث میشود علائم خطر را نادیده بگیریم. مشکل اصلی، نادیده گرفتن است، نه ندیدن. اغلب نشانههای خطر را میبینیم اما باور نمیکنیم که درست باشند، بهویژه که موقعیت مشاهدهشده با تصورات کلیشهای ما از خطر همخوانی نداشته باشد.
مقاله سیگنالهای ضعیف خطر را از سیگنالهای قوی متمایز میکند. سیگنالهای قوی واضح و مشخص هستند و واکنش فوری را برمیانگیزند، اما سیگنالهای ضعیف اطلاعاتی پراکنده، ناقص و وابسته به زمینه هستند که تشخیص آنها دشوار است. به همین دلیل سیگنالهای ضعیف ممکن است به عنوان نویز یا اطلاعات بیاهمیت تلقی شوند.
اعتماد به نفس بیشازحد، قضاوت را مختل میکند و باعث میشود احتمال خطر را اشتباه ارزیابی کنیم. همچنین باعث میشود اطلاعات جدیدی را که با باورهای اولیهمان در تضاد است، نپذیریم و افراد خطرناک را به دلیل عدم تطابق با کلیشهها، دستکم بگیریم؛ و اساساً متوجه یک سیگنال خطر جدی نشویم.
راهحل پیشنهادی چیست؟ راه حل مقاله ایجاد تنوع است. استفاده از تیمهای ارزیابی متنوع و منابع اطلاعاتی گوناگون برای داشتن دیدگاههای مختلف و افزایش دقت در تشخیص خطر لازم است.
پیامدهای این پدیده در سطح سیاستگذاری
نادیده گرفتن سیگنالهای ضعیف به دلیل اعتماد به نفس بیشازحد، میتواند در سطح سیاستگذاری پیامدهای منفی داشته باشد.
چند مثال ملموس
ممکن است سیگنالهای ضعیف مربوط به یک تهدید تروریستی یا تهاجم نظامی را نویز تلقی کنیم و نادیده گیریم و زمانی واکنش نشان دهیم که تهدید به یک سیگنال قوی و آشکار تبدیل شده باشد؛ که البته دیگر برای پیشگیری دیر است.
در آغاز یک همهگیری ممکن است سیاستگذاران گزارشهای اولیه در مورد ویروس جدید را ناچیز قلمداد کنند. اعتماد بیشازحد به سیستمهای بهداشتی، که با بزرگنمایی پیشرفتهای آن تشدید میشود، یا تخمین نادرست در توانایی در تولید واکسن، باعث میشود اقدامات پیشگیرانه به تعویق بیافتد و فرصت طلایی از دست برود.
خوشبینی بیشازحد به برخورداری از رشد اقتصادی بالا، و درج ارقامی در بودجه که واقعبینانه محقق نمیشوند، مانع توجه به هشدارهایی میشود که توسط تحلیلگران مستقل مطرح میشود، تا زمانی که بحران به طور کامل رخ میدهد.
دهههاست که سیگنالهای ضعیف رویدادهای آبوهوایی وجود داشتهاند. اما سیاستگذاران به دلیل دستکم گرفتن اثرات بلندمدت، این سیگنالها را به عنوان نوسانات طبیعی رد کرده و از اینکه خشکسالیها موقتی است سخن گفتند و اقدامات جدی را به تعویق انداختند.
تحلیل تکاملی
از منظر روانشناسی تکاملی، این سوگیریهای شناختی ریشه در مکانیسمهای بقای اجداد ما دارند و در محیطهای باستانی مفید بودهاند.
مغز برای صرفهجویی در انرژی، میانبرهای ذهنی را توسعه داده تا به سرعت اطلاعات را پردازش کند. در محیط اجدادی، توجه به هر سیگنال ضعیف، از جمله هر صدای خشخش در بوتهها، انرژی زیادی میطلبید و فلجکننده بود. بنابراین، مغز یاد گرفت روی سیگنالهای قوی مانند صدای غرش شیر تمرکز کند و ابهامات را نادیده بگیرد. این مکانیسم برای بقای فوری کارآمد بود.
در محیط خطرناک که تصمیمگیری سریع، فرق مرگ و زندگی را تعیین میکرد، فردی که با اعتماد به نفسِ حتی بیشازحد عمل میکرد، شانس بقای بیشتری داشت تا فردی که دائماً در شک و تردید بود. رهبران گروهها اغلب افراد با اعتماد به نفس بالا بودند که میتوانستند دیگران را برای شکار یا جنگ بسیج کنند. تردید میتوانست به معنای از دست دادن فرصت یا کشته شدن باشد.
گرایش به نادیده گرفتن خطرات مبهم یا باور به اینکه اتفاق بدی برای فرد نمیافتد، به کاهش استرس مزمن و حفظ انگیزه برای تولید مثل و رقابت کمک میکرد. بدبینی دائمی به درون گروه، مانع از ریسکهای ضروری برای بقا و پیشرفت میشد.
مغز ما برای تشخیص سریع دوست از دشمن تکامل یافته است. به همین دلیل، ما تمایل داریم افرادی را که شبیه ما هستند، یعنی خودیها را امن، و افرادی را که متفاوتند، یعنی بیگانهها را بالقوه خطرناک بدانیم. این پژوهش توضیح میدهد چرا ما علائم خطر را در فردی درون گروه، صرفاً به دلیل آنکه شبیه مجرمها نیست، راحتتر نادیده میگیریم.
بنابراین از منظر تکاملی قابل فهم است که چرا اعتماد به نفس بیشازحد شکل میگیرد. اما این ویژگیها که زمانی برای بقا در گذشته مفید بودند، امروز در دنیای پیچیده و به هم پیوسته که در آن سیگنالهای ضعیف میتوانند پیامدهای بزرگی داشته باشند، به خطا در قضاوت منجر میشوند. مغز ما برای مدیریت خطرات ساده و فوری تکامل یافته، نه تهدیدات پیچیده و سیستماتیک دنیای مدرن.
در تصمیمات مهم سیاستگذاری ۱. شهودی تصمیم نگیریم؛ و ۲. از گروههای به لحاظ شناختی متنوع بهره گیریم.
هادی صمدی
@evophilosophy
BY علوم شناختی

Share with your friend now:
tgoop.com/cognitive_science_iran/3356