tgoop.com/bashgahandishe/12720
Last Update:
گزارش مکتوب نشست «فرونسیس؛ ضرورتی درمسیر اتوپیااندیشی»
📝فاطمه بیگدلی
عضو شورای علمی مدرسه مطالعات اتوپیا باشگاه اندیشه
نشست «فرونسیس؛ ضرورتی درمسیر اتوپیااندیشی» از سوی مدرسه مطالعات اتوپیای باشگاه اندیشه در تاریخ ۱۴۰۳/۹/۷ برای علاقه مندان و مخاطبان به نحو عمومی برگزار گردید.
در این نشست، ظرفیت‌ها و امکانات مفهوم فرونسیس در سیر تطور اتوپیااندیشی از سوی فاطمه بیگدلی، دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران، مورد ارائه و تامل قرار گرفت.
در ابتدا «اجتناب‌ناپذیری از مفهوم اتوپیا» به دلیل مؤلفه‌های درونی آن اعم از ارتباط ذاتی انسان با اراده، خیال و مقولۀ زمان به عنوان ضرورت بنیادین و نخستین پرداختن به این موضوع مطرح گردید. از این رو فارغ از علاقه‌مندی افراد به اتوپیاگرایی در مقام یک موضوع پژوهشی، اندیشیدن به جوانب آن برای تمامی صاحبان فکر توصیه شد.
سپس فاطمه بیگدلی سیر تاریخی اتوپیاها را در قالب یک دسته‌بندی آموزشی به دوران پیش و پساجنگ سرد، تقسیم کرد. وی ویژگی‌های اصلی و غالب هر دوره را طرح و مورد مقایسه قرار داد؛ او در این سخنرانی، حضور رویکرد کلان، غلبۀ رویای اجتماعی و قانون فراگیر، برجسته بودن جایگاه دولت و توجه کمتر به وضع جزئی و انضمامی را از ویژگی‌های مسلط بر اتوپیااندیشی کلاسیک بر شمرد و لوازم آن را حضور پررنگ «ایدۀ شهر» در اتوپیاهای متقدم قلمداد کرد. در این معنا، ترجمۀ اتوپیا به «آرمانشهر»، ترجمه‌ای گویا و دقیق تلقی شد. بنا به تقریر او، لوازم مثبت و منفیِ آرمانشهرگرایی پیش از جنگ سرد در شتابزدگی اجتماعی، نیازمندی به انسجام حداکثری و برانگیختن ارادۀ پیچیدۀ انسان برای تحقق مؤلفه‌های گوناگونِ «شهر»، نمایان شد که در جنگ سرد خود را به اوج رساند.
سخنران این نشست در ادامه به تفاوت اتوپیااندیشی و واکنش‌های پس از جنگ سرد و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی پرداخت و خاطرنشان کرد که گستردگی پیامدهای منفی آرمانشهرگرایی موجب برانگیخته شدن واکنش‌ها و تقابل های بسیاری علیه مفهوم اتوپیا شد که این انتقادات وسیع در دوران پساجنگ منجر به بازتولید مفهوم اتوپیا با ویژگی‌های متفاوت‌تری در دوران معاصر شد. در نظرگاه سخنران این نشست، اتوپیااندیشی معاصر عمدتا به جای رویکرد کلان به رویکردی خرد روی آورده، و رؤیای اجتماعی متکثر جایگزین رؤیای اجتماعی فراگیر شده است. از این رو وی به کمرنگ شدن «ایدۀ شهر»، غلبۀ فردگرایی، شکل گیری ارادۀ غیرپیچیده و خطی، توجه بیشتر به وضع جزئی و رویکرد تدریجی در تحقق اتوپیاهای معاصر اشاره کردند. سپس با مقایسه و تأکید بر حضور مؤلفه‌های مثبت و منفی در هر دو مرحله از تطور مفهوم اتوپیا، پرسشی را مطرح کردند که آیا می‌توان به سراغی مفهومی رفت که امکانات هر دو مرحله را جذب کند و در عین حال پیامدهای منفی آن را را تعدیل و روبه افول گذارد؟
پژوهشگرِ سخنران در مقام پاسخ های ممکن به این پرسش به ارائۀ مفهوم «فرونسیس» و ضرورت توجهِ مکمل به آن در کنار مفهوم اتوپیا اشاره کرد و پس از طرح ابعاد گوناگون از تعریف مفهوم فرونسیس در نزد ارسطو، به چگونگی نسبت آن با ویژگی‌های مثبت و منفی اتوپیااندیشی در ادوار یادشده پرداخت.
فاطمه بیگدلی در جمع‌بندی نهایی این نشست با بهره گیری از مؤلفه‌های درونی مفهوم فرونسیس تأکید کرد که محوریت التفات به وضع جزئی و در نظرداشتن «ائودایمونیا» به عنوان دورنما به نحو توأمان، می‌تواند کاهش‌دهندۀ تهدیدات اتوپیااندیشی و جذب‌کنندۀ ظرفیت‌های آن در اَشکال مختلف باشد. مضاف بر اینکه وی تصریح کرد که جایگزینی مفهوم فرونسیس به جای اتوپیا علی رغم شباهت‌هایشان کار چندان هوشمندانه‌ای نیست.
#مطالعات_اتوپیا #فرونسیس #باشگاه_اندیشه
@utopiaaschool | @bashgahandishe
BY باشگاه اندیشه
Share with your friend now:
tgoop.com/bashgahandishe/12720