یادداشت

آسیب‌شناسی بازار غیررسمی کتاب در اردبیل

محمد زینالی اناری؛
دولت های مختلف رویکردهای متفاوتی را به توسعه ی فرهنگ و مطالعه داشته اند. دولت مهرورز با راه اندازی نمایشگاه های استانی و اعطای تخفیف به غرفه دارهایی که ویژه ی این نمایشگاه ها فعالیت می کردند، اوائل تا چهل درصد و بعدها تا سی درصد تخفیف را شامل می کرد که افراد بر اساس کد ملی بن ها و سپس کارت های خرید دریافت کرده و از غرفه داران کتاب خرید می کردند. در این میان، کتاب های کمک درسی بیشتر می فروختند، اما به هر حال کار ناشران در این دوره رونق می گرفت.

پس از این تجربه، در دولت بعدی این تخفیف نه از طریق غرفه داران سالانه که این فرصت سالی چند بار به ویترین های کتابفروشی ها داده شد که بیست درصد تخفیف را از همین مکان همیشگی که در خدمت فرهنگ و مطالعه است محاسبه کنند. طبیعتاً کتاب فروشی ها به عنوان خرده فروش بازار کتاب، که سالها ویترین داری کرده و در سالهای اخیر با مشکلاتی مواجه بودند از این فرصت استفاده کردند تا بار مشقات شان را کاهش که نمی تواند داد، بلکه تسکین دهد. این روش بر عکس حمایت از غرفه دارها، به جای این که بازار روزمره کتاب را تضعیف کند، حمایت می کرد.

در این میان و با آمدن کرونا، جامعه با زمزمه های انقلاب اطلاعات همراه شد و بسیاری از مشاغل مجبور به بستن ویترین های فروش شده اما روی به ویترین های موبایلی مانند اینستاگرام و سایت ها و اپلیکیشن های فروش مانند فیدیبو شدند. انقلاب اطلاعات که در ایران فقط باد ملایمی از آن وزید، این امکان را دارد که همه ی جامعه ی کالبدی را بتواند به درون گوشی ها بفرستد و بانک ها و سازمان ها را از نیاز به محیط فیزیکی معاف کند. باری ویترین ها و روابط خیابانی در ایران علی رغم تعلیق مقطعی که به خاطر کرونا داشت، هنوز به طور مستمر ادامه دارد.

در کنار این وضع رسمی و رایج بازار رسمی کتاب، از گذشته بازار غیررسمی کتاب هم وجود داشته و آن شامل کهنه فروشی ها، دوره گردی و نمایشگاه های چادرنشین بوده که مختل کننده ی روابط میان ویترین داران و مشتریان کتاب بوده است. حال که بازار کتاب و ویترین داران آن با مشکل کرونا و نظام اطلاعاتی مواجه هستند مشاهده می شود که غرفه هایی در خیابان زده شده و کتاب های از رده خارج را به صورت پنجاه یا شصت در صد تخفیف به مردم می فروشد و طبیعی است بخشی از احساس نیاز به کتاب های متفرقه را به سوی خود جلب کند. یا این که کتاب هایی که به صورت بدون مجوز و تکثیر از سایر کتاب ها توسط دوره گردها فروخته می شود، راه بخشی از مشتریان بازار کتاب را کج می کند.

بازار و مخصوصا بازار فرهنگ وقتی دچار این قبیل اقدماات غیررسمی و زیرزمینی می شود، با چه کنم چه کنم مودیان فرهنگی حل نمی شود. بلکه باید موضعی صریح داشته و با ارزیابی صحیح نسبت به ساماندهی این رویه و با مختل کنندگان فرهنگ برخورد نمایند. ویترین های کتابفروشی مانند خانواده امیدیان که سالیان سال در این شهر زحمت کشیده اند، نیازمند توجه مدیران به حضور آنان هست. لذا اگر چنین اتفاقاتی مدیران را حساس نکرده، مختل کنندگان بازار کتاب را به خوبی نشناسند و در آن تدبیر نکنند، طبیعی است که در شرایط دشوار، سایر ویترین داران این حوزه از کار خسته شده و جای خود را به ساندویچی خواهند داد.

@ardabilnote

www.tgoop.com/ardabilnote/306

48 viewsJun 21, 2021 at 16:32

آسیب‌شناسی بازار غیررسمی کتاب در اردبیل

محمد زینالی اناری؛
دولت های مختلف رویکردهای متفاوتی را به توسعه ی فرهنگ و مطالعه داشته اند. دولت مهرورز با راه اندازی نمایشگاه های استانی و اعطای تخفیف به غرفه دارهایی که ویژه ی این نمایشگاه ها فعالیت می کردند، اوائل تا چهل درصد و بعدها تا سی درصد تخفیف را شامل می کرد که افراد بر اساس کد ملی بن ها و سپس کارت های خرید دریافت کرده و از غرفه داران کتاب خرید می کردند. در این میان، کتاب های کمک درسی بیشتر می فروختند، اما به هر حال کار ناشران در این دوره رونق می گرفت.

پس از این تجربه، در دولت بعدی این تخفیف نه از طریق غرفه داران سالانه که این فرصت سالی چند بار به ویترین های کتابفروشی ها داده شد که بیست درصد تخفیف را از همین مکان همیشگی که در خدمت فرهنگ و مطالعه است محاسبه کنند. طبیعتاً کتاب فروشی ها به عنوان خرده فروش بازار کتاب، که سالها ویترین داری کرده و در سالهای اخیر با مشکلاتی مواجه بودند از این فرصت استفاده کردند تا بار مشقات شان را کاهش که نمی تواند داد، بلکه تسکین دهد. این روش بر عکس حمایت از غرفه دارها، به جای این که بازار روزمره کتاب را تضعیف کند، حمایت می کرد.

در این میان و با آمدن کرونا، جامعه با زمزمه های انقلاب اطلاعات همراه شد و بسیاری از مشاغل مجبور به بستن ویترین های فروش شده اما روی به ویترین های موبایلی مانند اینستاگرام و سایت ها و اپلیکیشن های فروش مانند فیدیبو شدند. انقلاب اطلاعات که در ایران فقط باد ملایمی از آن وزید، این امکان را دارد که همه ی جامعه ی کالبدی را بتواند به درون گوشی ها بفرستد و بانک ها و سازمان ها را از نیاز به محیط فیزیکی معاف کند. باری ویترین ها و روابط خیابانی در ایران علی رغم تعلیق مقطعی که به خاطر کرونا داشت، هنوز به طور مستمر ادامه دارد.

در کنار این وضع رسمی و رایج بازار رسمی کتاب، از گذشته بازار غیررسمی کتاب هم وجود داشته و آن شامل کهنه فروشی ها، دوره گردی و نمایشگاه های چادرنشین بوده که مختل کننده ی روابط میان ویترین داران و مشتریان کتاب بوده است. حال که بازار کتاب و ویترین داران آن با مشکل کرونا و نظام اطلاعاتی مواجه هستند مشاهده می شود که غرفه هایی در خیابان زده شده و کتاب های از رده خارج را به صورت پنجاه یا شصت در صد تخفیف به مردم می فروشد و طبیعی است بخشی از احساس نیاز به کتاب های متفرقه را به سوی خود جلب کند. یا این که کتاب هایی که به صورت بدون مجوز و تکثیر از سایر کتاب ها توسط دوره گردها فروخته می شود، راه بخشی از مشتریان بازار کتاب را کج می کند.

بازار و مخصوصا بازار فرهنگ وقتی دچار این قبیل اقدماات غیررسمی و زیرزمینی می شود، با چه کنم چه کنم مودیان فرهنگی حل نمی شود. بلکه باید موضعی صریح داشته و با ارزیابی صحیح نسبت به ساماندهی این رویه و با مختل کنندگان فرهنگ برخورد نمایند. ویترین های کتابفروشی مانند خانواده امیدیان که سالیان سال در این شهر زحمت کشیده اند، نیازمند توجه مدیران به حضور آنان هست. لذا اگر چنین اتفاقاتی مدیران را حساس نکرده، مختل کنندگان بازار کتاب را به خوبی نشناسند و در آن تدبیر نکنند، طبیعی است که در شرایط دشوار، سایر ویترین داران این حوزه از کار خسته شده و جای خود را به ساندویچی خواهند داد.

@ardabilnote

BY یادداشت