tgoop.com/alitayefi1/5138
Last Update:
👁🗨جامعه شناسي ماه محرم
علي طايفي
محرم و مناسك آن خواهي نخواهي يك مسيله و امر اجتماعي است كه نمي توان اهميت آنرا انكار و از تحليل آن پرهيز كرد. اينكه چرا محرم يك سنت ديني/شيعي مسيله دار هست دلايلي مي توان براي آن برشمرد:
يك. محرم پايگاه استحكام باورهاي ديني و شيعي است كه در آن غمگساري، همدردي، همدلي و عزاداري و اندوه مهمترين عنصر هويتي اين مناسك است امري كه بعنوان سنتي روبه رشد، بيشتر گذشته گرا و ماليخوليايي است تا آينده گرا، فراروينده و تحول خواه. از نظر اجتماعي عليرغم همبستگي نسبتا سراسري در اين مناسك اجتماعي، نوعي كسالت، روان پريشي و خود آزاري در آن نهفته است كه تداوم اين فرهنگ نوعي بازتوليد قرباني سازي تاريخي است.
دوم. محرم، ماه بازتوليد خشونت است. اين خشونت از آزار تن با سينه و زنجير و در اشكال افراطي با قمه شروع شده و تا آزار روحي ادامه دارد. در اين خشونت پراكني فضاهاي اجتماعي پر از خشم و كينه و نفرت هاي آشكار و پنهان شده و نوعي دشمن تراشي كاذب يا راستين تاريخي، هدف بازتوليد روحيه پرخاشگري و خشونت ورزي مي شود كه يك مانع جدي در تحول اجتماعي و صلح ورزي در جامعه محسوب مي شود.
سوم. در ماه محرم، نوعي خشونت جنسي نيز تقويت مي شود. مردان مسلط در جامعه با نمايش خشونت در عزاداري ها به نمايش قدرت خود پرداخته و تكاياي عزاداري با عبور از كنار تكاياي ديگر بين راهي، رگ بازو را پر خون ساخته و عضله نشان هم مي دهند. جوانان با عبور از كنار دختران و زنان و در رقابت با ساير علم و كتل داران به نمايش قدرت مي پردازند و آزار هاي جنسي نيز در خفا و آشكار افزايش مي يابد. ماه محرم ماه خشونت مردانه، كينه و انتقام جويي مردانه و مسلط است.
چهارم. ماه محرم ماه خشونت عليه كودكان نيز هست. غلظت و شدت عزاداري ها و مشاركت اجباري كودكان در اين مراسم از زمره پيامدهاي ناگزير اين مناسك مردخواهانه و خشونت آميز است. كودكان از سنين خرد سالي حتي در گهواره با همانند سازي نمادهاي علي اصغر و علي اكبر وارد اين بازي قدرت و خشونت شده و از كودكي نهاد اندوه، خشم، كينه و انتقام جويي از يكسو و فرهنگ ستيزه و نزاع بجاي صلح جويي از سوي ديگر دروني مي گردد.
پنجم. ماه محرم ماه فريب أفكار عمومي است. حكومت ديني در ايران از اين ماه و مناسك آن و بزرگترين شبكه اجتماعي وابسته بدان از مساجد تا تكاياي مردمي و دولت ساخت، نهايت بهره برداري را مي كند تا آموزه هاي ديني و خرافي، باورداشت هاي اطاعت و القاي افكار ديني و بزرگ نمايي وقايع تاريخي شيعي خاصه مظلوميت نمايي هاي تاريخي را تقويت و بازتوليد كند. در اين رهگذر پيوند اين وقايع با مسايل سياسي روز و دشمن تراشي هاي مرتبط براي سركوب اعتراض هاي اجتماعي از يكسو و ايجاد فضاي شبه جنگي و نظامي در داخل با فرض هميشگي دشمن فرضي از سوي ديگر بيش از پيش تداوم مي يابد.
عاشورا و تاسوعا بزرگترين نمادهاي تقويت دين و نهاد خشونت و سركوب در جامعه ايران امروز است كه ناخواسته مردم كُوي و برزن نيز در بازتوليد آن نقش آفريني مي كنند. تعبير دكتر شريعتي در نقد محرم و انتساب آن به تشيع سياه و تقويت ايده تشيع سرخ، هردو در اين جامعه شناسي از تشيع مسلط در جامعه، بشدت مسيله آفرين، آسيب ساز و چالش پذير است.
سنجشگری مسایل اجتماعی ایران
https://www.tgoop.com/alitayefi1
BY علی طایفی (سنجشگری مسايل اجتماعی ايران)
Share with your friend now:
tgoop.com/alitayefi1/5138