tgoop.com/alitayefi1/5132
Last Update:
جنگ، سقوط و پدیده آشفتگی ۱
علی طایفی
صرفنظر از دلایل جنگ غیرزمینی و هوایی اسراییل و ایران که دومین جنگ تحمیلی حکومت ایران به مردم محسوب می‌شود در این تحلیل قصد دارم به برخی از پیامدهای این حمله نظامی بر نظام سیاسی و اجتماعی کشور و آنومی حاصل از آن بپردازم:
مدتی پیش درست در آستانه پیروزی! انتخابات ریاست جمهوری یازدهم که پزشکیان از صندوق‌های رای ده درصدی بیرون آمد، مطلبی نوشتم تحت عنوان جمهوری سقوط. در این تحلیل به دلایل سقوط نظام سیاسی ایران در همین دوره پرداختم.
اینک یکی از مهم‌ترین بحران‌های سرنوشت ساز در همین دوره جمهوری سقوط، یعنی حمله اسراییل به ایران، در حال وقوع است. تلاش من در این تحلیل نشان دادن پیوند ارگانیک جنگ کنونی با پدیده سقوط است امری که در کنار سایر دلایل زمینه‌شان سقوط، تیز خلاصی بر جمجمه پوک نظام سیاسی شلیک می‌کند.
مبتنی بر رویکرد مارکسیستی، درگیری اسرائیل با ایران ابزاری برای تقویت همبستگی داخلی در شرایط بحران اقتصادی و نارضایتی عمومی است تا توجه مردم از مشکلات معیشتی، فساد و بحران مشروعیت منحرف شده و بهانه‌ای برای سرکوب بیشتر نیروهای مخالف و امنیتی‌تر کردن فضای سیاسی باشد.
از این منظر جنگ‌های نابرابر اگرچه مبتنی بر تضادهای طبقاتی در ساختار سرمایه‌داری در داخل و عرصه بین‌الملل است ولی همین جنگ نابرابر ناگزیر به نابسامانی و بحران‌های مضاعف سیاسی و دگرگونی در ساختار قدرت منجر می‌شود.
به تعبیر ماکس وبر، می‌توان گفت جنگ با اسراییل سبب بازتولید انحصار خشونت مشروع توسط دولت می‌گردد و جمهوری اسلامی بدین وسیله تلاش می‌کند اقدامات نظامی و امنیتی خود مانند بستن رسانه‌ها، سانسور، بازداشت فعالان و اختناق بیشتر در داخل کشور را توجیه کند.
از نظر وبر، مشورعیت انحصاری خشونت طریق مبارزه با دشمن خارجی تعین می‌یابد. درعین حال شکست پروژه جنگ، سبب‌ساز بحران مشروعیت نظام سیاسی و قدرت شده و فربه شدن استبداد در چنین بستری، سبب انفجار قدرت می‌گردد.
میشل فوکو معتقد بود که سیاست در موقع بحران، به‌مثابه ادامه جنگ با ابزارهای دیگر است یعنی ابزار جنگ نه تنها علیه دشمن، بلکه علیه خود مردم نیز استفاده می‌شود. در چنین بستری به استناد نظریه فوکو، فضاهای عمومی، رسانه‌ها، دانشگاه‌ها و حتی بدن شهروندان مثلاً در شکل بسیج تحت نظم جنگی/انضباطی قرار می‌گیرد.
همین بستر چنان فشار مضاعفی بر ذهن و روح و جسم شهروندان تحت شرایط جنگی وارد می‌سازد که ضریب تاب پذیرش قدرت برهنه با استناد به زور عریان را از دست می‌دهد . نباید فراموش کرد که نظر فوکو در شرایط نخستین جنگ تحمیلی حکومت به ملت، در جنگ با عراق نسبت به جنگ با اسراییل عینیت بیشتر داشت.
چارلز تیلی بنوعی بر این باور بود که جنگ دولت را می‌سازد و دولت جنگ. بدین معنا جنگ و دولت بشدت بهم وابسته‌اند ولی همین جنگ بعنوان عامل و ابزاری برای قوام دولت، در صورت شکست می‌تواند به فروپاشی دولت منجر می‌شود. به بیان دیگر و به استناد نظر د‌ورکهایم مبنی بر اثر جنگ بر انسجام اجتماعی، جنگ‌های مدرن با بستر‌های نابسامان مثلا در ایران سبب گسست اجتماعی و آنومی سیاسی می‌شود.
ادامه دارد
سنجشگری مسایل اجتماعی ایران
https://www.tgoop.com/alitayefi1
BY علی طایفی (سنجشگری مسايل اجتماعی ايران)
Share with your friend now:
tgoop.com/alitayefi1/5132