میناوش

📘قطعات تفکر

📝امیل سیوران

باید هر روز برای خودمان تکرار کنیم: من یکی از آدم‌هایی هستم که مثل میلیاردها موجود زنده بر روی کرۀ زمین خودشان را می‌کِشند. یکی از آن‌ها و نه چیزی بیشتر. این واقعیت مبتذل، هر نوع تصمیم، هر نوع رفتار و عملی را توجیه می‌کند: عیاشی، پرهیزکاری، خودکشی، کار، تبهکاری، کاهلی یا شورش و تمرد را... نتیجه می‌شود گرفت که هر کسی در هر آنچه می‌کند محق است (سیوران، ۱۴۰۱: ۸۲).

کتاب «قطعات تفکر»، گزیده‌ای از گزین‌گویه‌ها و کلمات قصار امیل سیوران (چوران) است که مترجم این اثر آن را از شش کتاب سیوران، که همه به شکل افوریسم و مجموعه‌قطعات نوشته شده‌اند، انتخاب کرده و همراه با مقدمه‌ای مفصل و خواندنی منتشر نموده است.
امیل سیوران هنوز هفده سالش تمام نشده بود که اکثر آثار دیدرو، تاگور، لیشتن برگ، داستایوسکی، فلوبر و به خصوص شوپنهاور و نیچه را بارها خوانده بود. در ۱۹۲۸ برای تحصیل فلسفه عازم بخارست شد و در سال ۱۹۳۲ از آن دانشکده فارغ‌التحصیل گردید. همان سال‌ها به شهرش بازگشت و تا هفت سال از بی‌خوابی مزمن رنج ‌برد، اما این بی‌خوابی‌های شبانه‌ سبب شد تا اولین کتاب خود، «بر قله‌های ناامیدی» را بنویسد (همان: ۱۶ الی۱۸).

اگر می‌خواهید بیماران روانی بیشتر شوند، اختلالات ذهنی تشدید گردد و در هر گوشۀ شهر تیمارستانی ساخته شود دشنام را ممنوع کنید. آن‌‌وقت به‌خواص رهایی‌بخش، کارکرد روان‌درمانی آن و برتری‌اش بر تمام روش‌های دیگر از قبیل روان‌کاوی، یوگا و کلیسا پی خواهید برد. به‌خصوص در‌ خواهید یافت که اگر اکثر ما دیوانه یا جنایتکار نشده‌ایم، فقط به‌دلیل اثرات شگفت‌آور و امداد لحظه‌ای آن بوده است (همان: ۴۳-۴۴).

چوران سال‌ها در پاریس زندگی کرد و روزی تصمیم گرفت که زبان نوشتنش را برای همیشه تغییر دهد؛ لذا مهم‌ترین آثارش را به فرانسه نگاشت تا جایی که او را یکی از بزرگ‌ترین و بهترین نثرنویس‌های فرانسوی خوانده‌اند و حاصل این دگرگونی، کتاب «چکیدۀ فروپاشی یا تاریخ کوتاه زوال» است. کتابی که شک‌گرایی در هیچ‌یک از دیگر آثار وی چنین بی‌رحمانه اعمال نشده است (همان: ۲۳-۲۷).

شک‌اندیشی‌ای که در از بین بردن سلامتمان نقشی نداشته باشد، ورزشی فکری بیش نیست (همان: ۴۳). بیماری وقتی آغاز می‌شود که شروع به فکر کردن می‌کنیم (همان: ۴۱). و فکر کردن تیشه به ریشۀ خود زدن است (همان: ۸۰).

از دیگر آثار این فیلسوفِ شاعر، که او را متفکر پوچ‌گرا و فیلسوفِ ناامیدی خوانده‌اند‌ و شیوۀ بیان و نگاه او به زندگی یادآور خیام است (همان: ۱۳)، می‌توان به عواقب به دنیا آمدن، تاریخ و اتوپیا و وسوسۀ بودن اشاره کرد. کتاب «عواقب به دنیا آمدن»، یکی از محبوب‌ترین آثار چوران است و «تاریخ و اتوپیا» هم تأویلی از کتاب مقدّس و بازخوانی اسطوره‌های قدیمی پیدایش جهان است. چنان‌که «وسوسۀ بودن»، مجموعه‌ای از مقالات اوست که ازجمله مشهورترین مقاله‌های آن عبارتند از: قوم تنهایان (تأملی در سرنوشت قوم یهود)، فکر کردن بر ضدّ خویش (بسط اصل و روش تفکر خود)، آن سوی رمان (اشاره به دوری خود از رمان)، تمدن از نفس افتاده (منسجم‌ترین نقد تمدن غرب) و وسوسۀ بودن (همان: ۳۰ الی۳۳).

می‌دانم که تولدم یک اتفاق، یک حادثۀ مسخره است... و این خاک، آخرین امید و چارۀ درماندگی‌های ماست (همان: ۵۲-۵۳). تنها به این دلیل زندگی می‌کنم که هر وقت به نظرم مناسب برسد می‌توانم بمیرم: اگر فکر خودکشی وجود نداشت همان روز اول خودم را کشته بودم (همان: ۴۹). آنچه در شصت سالگی می‌دانم، در بیست سالگی نیز به همین خوبی می‌دانستم. چهل سال کار طولانی و زائد برای تحقیق دربارۀ درستی آن (همان: ۵۳).

این نویسنده و فیلسوف نامدار رومانیایی، که ساموئل بکت دربارۀ او نوشته است در ویرانه‌های تو من خود را در پناه احساس می‌کنم (همان: ۹)، در جوانی تحت تأثیر محیط و زمانه مدتی از فاشیسم طرفداری کرد. هرچند به هیچ گروهی نپیوست و بعدها بارها مستقیم و غیرِمستقیم از آنچه در این دوره از زندگی‌اش اتفاق افتاده بود اظهار تأسف و پشیمانی کرد. هرچند گذشته هرگز تمام نمی‌شود و پس از مرگ او جنجال دربارۀ گذشته‌اش همچنان ادامه دارد تا جایی که به شهادت میلان کوندرا گویی تمام مطبوعات فرانسه فراموش کردند که فرد از دست رفته نویسنده و متفکری مهم بوده است (همان: ۲۱ الی۲۳).

نخستین متفکر، به یقین، اولین مبتلا به جنونِ چرا گفتن بوده است. بیماری‌ای غیرِمعمول که به‌هیچ‌روی مسری نیست. درحقیقت معدودند کسانی که به آن مبتلا هستند و سئوال فرسوده‌شان کرده ولی نمی‌توانند داده‌ها را بپذیرند؛ چراکه در بهت‌زدگی به دنیا آمده‌اند... اگر از من می‌خواستند نگرشم از چیزها را به مختصرترین شکل و موجزترین نحو بیان کنم، به جای هر کلمه یک علامت تعجب می‌گذاشتم (همان: ۵۷-۱۱۰).

منبع:

_ سیوران، امیل، ۱۴۰۱، قطعات تفکر، ترجمه بهمن خلیقی، تهران، نشر مرکز.
https://www.tgoop.com/Minavash

Telegram

میناوش

یادداشت‌های میثم موسوی
ارتباط با من:
@meysammousavi1363

👌3❤1🙏1

www.tgoop.com/Minavash/1228

196 viewsمیثم موسوی, Jun 30 at 07:33

📘قطعات تفکر

📝امیل سیوران

باید هر روز برای خودمان تکرار کنیم: من یکی از آدم‌هایی هستم که مثل میلیاردها موجود زنده بر روی کرۀ زمین خودشان را می‌کِشند. یکی از آن‌ها و نه چیزی بیشتر. این واقعیت مبتذل، هر نوع تصمیم، هر نوع رفتار و عملی را توجیه می‌کند: عیاشی، پرهیزکاری، خودکشی، کار، تبهکاری، کاهلی یا شورش و تمرد را... نتیجه می‌شود گرفت که هر کسی در هر آنچه می‌کند محق است (سیوران، ۱۴۰۱: ۸۲).

کتاب «قطعات تفکر»، گزیده‌ای از گزین‌گویه‌ها و کلمات قصار امیل سیوران (چوران) است که مترجم این اثر آن را از شش کتاب سیوران، که همه به شکل افوریسم و مجموعه‌قطعات نوشته شده‌اند، انتخاب کرده و همراه با مقدمه‌ای مفصل و خواندنی منتشر نموده است.
امیل سیوران هنوز هفده سالش تمام نشده بود که اکثر آثار دیدرو، تاگور، لیشتن برگ، داستایوسکی، فلوبر و به خصوص شوپنهاور و نیچه را بارها خوانده بود. در ۱۹۲۸ برای تحصیل فلسفه عازم بخارست شد و در سال ۱۹۳۲ از آن دانشکده فارغ‌التحصیل گردید. همان سال‌ها به شهرش بازگشت و تا هفت سال از بی‌خوابی مزمن رنج ‌برد، اما این بی‌خوابی‌های شبانه‌ سبب شد تا اولین کتاب خود، «بر قله‌های ناامیدی» را بنویسد (همان: ۱۶ الی۱۸).

اگر می‌خواهید بیماران روانی بیشتر شوند، اختلالات ذهنی تشدید گردد و در هر گوشۀ شهر تیمارستانی ساخته شود دشنام را ممنوع کنید. آن‌‌وقت به‌خواص رهایی‌بخش، کارکرد روان‌درمانی آن و برتری‌اش بر تمام روش‌های دیگر از قبیل روان‌کاوی، یوگا و کلیسا پی خواهید برد. به‌خصوص در‌ خواهید یافت که اگر اکثر ما دیوانه یا جنایتکار نشده‌ایم، فقط به‌دلیل اثرات شگفت‌آور و امداد لحظه‌ای آن بوده است (همان: ۴۳-۴۴).

چوران سال‌ها در پاریس زندگی کرد و روزی تصمیم گرفت که زبان نوشتنش را برای همیشه تغییر دهد؛ لذا مهم‌ترین آثارش را به فرانسه نگاشت تا جایی که او را یکی از بزرگ‌ترین و بهترین نثرنویس‌های فرانسوی خوانده‌اند و حاصل این دگرگونی، کتاب «چکیدۀ فروپاشی یا تاریخ کوتاه زوال» است. کتابی که شک‌گرایی در هیچ‌یک از دیگر آثار وی چنین بی‌رحمانه اعمال نشده است (همان: ۲۳-۲۷).

شک‌اندیشی‌ای که در از بین بردن سلامتمان نقشی نداشته باشد، ورزشی فکری بیش نیست (همان: ۴۳). بیماری وقتی آغاز می‌شود که شروع به فکر کردن می‌کنیم (همان: ۴۱). و فکر کردن تیشه به ریشۀ خود زدن است (همان: ۸۰).

از دیگر آثار این فیلسوفِ شاعر، که او را متفکر پوچ‌گرا و فیلسوفِ ناامیدی خوانده‌اند‌ و شیوۀ بیان و نگاه او به زندگی یادآور خیام است (همان: ۱۳)، می‌توان به عواقب به دنیا آمدن، تاریخ و اتوپیا و وسوسۀ بودن اشاره کرد. کتاب «عواقب به دنیا آمدن»، یکی از محبوب‌ترین آثار چوران است و «تاریخ و اتوپیا» هم تأویلی از کتاب مقدّس و بازخوانی اسطوره‌های قدیمی پیدایش جهان است. چنان‌که «وسوسۀ بودن»، مجموعه‌ای از مقالات اوست که ازجمله مشهورترین مقاله‌های آن عبارتند از: قوم تنهایان (تأملی در سرنوشت قوم یهود)، فکر کردن بر ضدّ خویش (بسط اصل و روش تفکر خود)، آن سوی رمان (اشاره به دوری خود از رمان)، تمدن از نفس افتاده (منسجم‌ترین نقد تمدن غرب) و وسوسۀ بودن (همان: ۳۰ الی۳۳).

می‌دانم که تولدم یک اتفاق، یک حادثۀ مسخره است... و این خاک، آخرین امید و چارۀ درماندگی‌های ماست (همان: ۵۲-۵۳). تنها به این دلیل زندگی می‌کنم که هر وقت به نظرم مناسب برسد می‌توانم بمیرم: اگر فکر خودکشی وجود نداشت همان روز اول خودم را کشته بودم (همان: ۴۹). آنچه در شصت سالگی می‌دانم، در بیست سالگی نیز به همین خوبی می‌دانستم. چهل سال کار طولانی و زائد برای تحقیق دربارۀ درستی آن (همان: ۵۳).

این نویسنده و فیلسوف نامدار رومانیایی، که ساموئل بکت دربارۀ او نوشته است در ویرانه‌های تو من خود را در پناه احساس می‌کنم (همان: ۹)، در جوانی تحت تأثیر محیط و زمانه مدتی از فاشیسم طرفداری کرد. هرچند به هیچ گروهی نپیوست و بعدها بارها مستقیم و غیرِمستقیم از آنچه در این دوره از زندگی‌اش اتفاق افتاده بود اظهار تأسف و پشیمانی کرد. هرچند گذشته هرگز تمام نمی‌شود و پس از مرگ او جنجال دربارۀ گذشته‌اش همچنان ادامه دارد تا جایی که به شهادت میلان کوندرا گویی تمام مطبوعات فرانسه فراموش کردند که فرد از دست رفته نویسنده و متفکری مهم بوده است (همان: ۲۱ الی۲۳).

نخستین متفکر، به یقین، اولین مبتلا به جنونِ چرا گفتن بوده است. بیماری‌ای غیرِمعمول که به‌هیچ‌روی مسری نیست. درحقیقت معدودند کسانی که به آن مبتلا هستند و سئوال فرسوده‌شان کرده ولی نمی‌توانند داده‌ها را بپذیرند؛ چراکه در بهت‌زدگی به دنیا آمده‌اند... اگر از من می‌خواستند نگرشم از چیزها را به مختصرترین شکل و موجزترین نحو بیان کنم، به جای هر کلمه یک علامت تعجب می‌گذاشتم (همان: ۵۷-۱۱۰).

منبع:

_ سیوران، امیل، ۱۴۰۱، قطعات تفکر، ترجمه بهمن خلیقی، تهران، نشر مرکز.
https://www.tgoop.com/Minavash

BY میناوش