◽ زندگی خوب مطالبه مهم مردم ایران

روز ملی مردم‌شناسی و زادروز ابوریحان بیرونی (۱۳ شهریور)، فرصتی است تا بار دیگر به وظیفه اصلی مردم‌شناسی بیندیشیم: بازتاب دادن صدای مردم. امروز یکی از مهم‌ترین مطالبات جامعه ایران، دستیابی به «زندگی خوب» است. این مطالبه نشان می‌دهد که روح و بدن در کنار هم معنا می‌یابند و تعالی روح بدون تعالی بدن و شرایط استاندارد زندگی ممکن نیست. در حالی‌که گفتمان‌های تاریخی ما اغلب بر «مرگ خوب» تمرکز داشته‌اند، اکنون زمان آن رسیده که بر «زندگی خوب» تأکید کنیم.

در تجربه زیسته، بدن جایگاه محوری دارد؛ انکار بدن و تقلیل آن به زائده‌ای بی‌اهمیت، خطایی تاریخی و معرفتی است که بارها در فرهنگ ایران تکرار شده است. در عصر ساسانی، با پیوند خوردن دین و قدرت، کنترل بدن اجتماعی و زیستی به اوج رسید. آثاری همچون ارداویراف‌نامه، شایست ناشایست، ماتیکان هزار دادستان و نیرنگستان بازتاب این رویکردند. قتل‌عام مزدکیان و سرکوب مانویان نیز در همین چارچوب رخ داد. این مسیر بعدها در دوره عباسی و اموی تداوم یافت و در اندیشه غزالی نیز خود را نشان داد؛ جایی که بدن، زنانگی، ملیت و آیین‌هایی چون نوروز در تضاد با معنویت قرار گرفتند.

در برابر این پارادایم، اما گفتمان‌های انتقادی دیگری نیز در فرهنگ ما وجود دارند: ابوریحان بیرونی، سهروردی، عطار، حافظ، مولانا و عبید زاکانی. این متفکران و شاعران نه‌تنها بدن را تحقیر نکردند، بلکه آن را بخشی جدایی‌ناپذیر از تجربه انسانی و تعالی معنوی دانستند. نگاه آنان بدیلی است در برابر بدن‌هراسی و زن‌هراسی‌ای که طی قرون به‌مثابه یک مشکل تاریخی بر اندیشه ایرانی سایه افکنده است.

فوکو نشان می‌دهد که سیاست‌های بدن در دو دوره تاریخی متفاوت عمل کرده‌اند: در دوره پیشامدرن، بدن زیر سیطره ساختارهای دینی و آیینی بود؛ در دوران مدرن، بدن پزشکینه شد و تحت انضباط نرم‌های علمی و مدرن قرار گرفت. از نگاه لاکان، بدن نخستین منبع آگاهی به هویت است و نادیده گرفتن آن به ناترازی و بیماری می‌انجامد. حتی نیچه از «طغیان سلولی» سخن می‌گوید؛ استعاره‌ای از پیامدهای غفلت از بدن. امروز نیز ناترازی انرژی، بی‌ثباتی در رفاه و افزایش بیماری‌ها، نشانه‌های همین بی‌توجهی به بدن و مفهوم زندگی خوب هستند.

اگر بدن را انکار کنیم، تعالی روح نیز دست‌نیافتنی خواهد شد. چنان‌که امام علی(ع) هشدار داده‌اند: «اگر فقر از دری وارد شود، ایمان از در دیگر خارج خواهد شد.» این سخن یادآور آن است که بدون رفاه و عدالت اجتماعی، معنویت نیز به خطر می‌افتد.

مردم‌شناسان صدای خاموش مردم‌اند. امروز این صدا با صراحت می‌گوید: «زندگی خوب» حق همه مردم است. تحقق این حق تنها با کاهش شکاف طبقاتی، تأمین رفاه عمومی و احترامی تازه به بدن و روان انسان ممکن است. فقر دشمن روح، بدن و روان است. جامعه‌ای با بدن‌های شاد و پرنشاط است که می‌تواند به‌سوی تعالی گام بردارد؛ در غیر این صورت، تنها با شعارهایی توخالی روبه‌رو خواهیم بود.

✍🏼 #علیرضا_حسن‌زاده (انسان‌شناس)
به‌مناسبت برگزاری نمایشگاه بدن و فرهنگ

🔗 انسان‌شناس ایرانی
#بدن #زندگی
@Jaryaann

❌ حمیدرضا گودرزی، بازپرس ویژه قتل تهران و قاضی جنایی سابق، که پس از سال‌ها فعالیت در پرونده‌های جنجالی مانند «خفاش شب» و «شاهرخ و سمیه»، اکنون به‌عنوان وکیل پایه‌یک دادگستری فعالیت می‌کند به موضوع بسیار مهمی اشاره می‌کند.

از آن‌جا که #ایران_برای_همه_ایرانیان است، باید #حقوق تمام ایرانیان فارغ از دین، مذهب، عقیده و جنسیت در تمامی امور کاملاً برابر باشد. این برابری خواست اکثریت ملت ایران نیز هست.

یک کاربر مسیحی هم زیر این فرسته نوشته است:

برادر منم که مسیحی به دنیا آمدیم و ایرانی هستیم اوایل جنگ کشته شد. حتی یه سرهنگ یا کسی نیامد تسلیت هم بگه ولی ایرانی هستیم و ایرانی هم می‌میریم.

️🔗 وارونه
@Jaryaann

🎶 تجلی طور
یادگاری ارزشمند از اجرای #گروه_شمس
سرپرست: #کیخسرو_پورناظری | خواننده: علی علییی
اعضا: #سیدخلیل_عالی‌نژاد، گل‌نظر عزیزی، سیاوش نورپور، علی‌اکبر مرادی، سیدفرامرز رعنایی، کیهان حیدری کلهر، کامران حیدری کلهر، عبدالرضا رهنما و شاهرخ صوفی
🗓 سال ۱۳۵۹ خورشیدی
📍استودیوی مرکز کرمانشاه

این نغمهٔ کهن به روایت سیدخلیل عالی‌نژاد بعدها در آلبوم «صدای سخن عشق» گروه تنبور شمس با آواز شهرام ناظری منتشر شد.
🔗 منبع
#موسیقی
@Jaryaann

▫️امروز زادروز استاد #بدیع‌الزمان_فروزانفر (۱۴ شهریور ۱۲۷۶ – ۱۶ اردیبهشت ۱۳۴۹) ادیب، نویسنده، مترجم، سراینده، پژوهشگر ادبی، مدرس دانشگاه، یکی از نامدارترین مولوی‌پژوهان معاصر، استاد کرسی‌دار ادبیات فارسی در دانشگاه تهران و چهره برجستهٔ فرهنگستان زبان و ادب فارسی است.

این بخشی از سخنان او دربارهٔ جایگاه و اهمیت #مثنوی #مولانا است.
@Jaryaann

🎶 اجرای #آزاد_باشی_ای_ایران در رونمایی «ارکستر سفمونی جوانان» و گروه کر با عنوان «برای ایران» به رهبری نصیر حیدریان با حضور و همخوانی مردم
🗓 پنجشنبه ۱۳ شهریورماه ۱۴۰۴ خورشیدی
📍 موزه هنرهای معاصر تهران
🔗 تِم
#موسیقی #ایران‌دوستی
@Jaryaann

✨ خانه یکی از دوستان بودیم و برای شام از یکی از رستوران‌های مرکز شهر تعدادی ساندویچ سفارش دادیم اما چون مقصد، خارج از محدوده رستوران بود، خودمان پیک گرفتیم. چند دقیقه پس از رسیدن پیک به رستوران، پیامک آمد که سفر شما از سمت سفیر لغو شد. با پیک تماس گرفتم که ببینم ماجرا چیست. گفت: «موتور من جعبه ندارد و چون هر ساندویچ را در بستهٔ‌ جدایی گذاشته بودند حجم‌شان زیاد شده بود و صاحب رستوران گفت اینجوری نمی‌توانی ببری و من هم لغو کردم.» هم ناراحت و نگران دیر رسیدن غذاها شدم و هم اینکه پیک تماس نگرفته و اعتراض نکرده و درخواست لغو از سوی من را مطرح نکرده برایم جالب بود و هم تعجب کردم که اصلاً چرا از رستوران به ما خبر ندادند. با شماره همراهی که از رستوران داشتیم تماس گرفتیم صاحب رستوران گفت: «دیدم پیک جعبه ندارد و غذا ممکن است بریزد به پیک ندادم و بعد هم گفتم که اگر شما بخواهید دوباره پیک بگیرید زمان می‌برد و غذا سرد می‌شود؛ خودم با ماشین خودم دارم غذا را به نشانی شما می‌آورم.» از رفتار و لطف صاحب رستوران، متعجب و البته کمی هم شرمنده شدیم. هنگامی که صاحب رستوران خبر داد که رسیده تا برای دریافت غذاها به دم در برویم، صاحبخانه خوشه‌ای خرما خارک داد تا به رسم تشکر به او بدهیم.

روز بعد با راننده پیک تماس گرفتم تا شماره کارتش را بگیرم و مبلغ اندکی بخاطر قدردانی از زحمتش و نجابتش برایش واریز کنم. ابتدا نپذیرفت و گفت: «من کاری نکردم.» گفتم: «نه بالاخره شما زحمت کشیدی تا اونجا رفتی و بعد هم اعتراضی نکردی، یک مبلغ ناقابلی به کارتت می‌ریزم.»
هنگامی که شماره کارت را پیامک کرد نوشت:
«انجام وظیفه بود. بازم میگم نیازی نیست بزرگواری شماست.»

با خود فکر می‌کردم صاحب رستوران می‌توانست محقانه زنگ بزند و بگوید پیک دیگری بفرستید و آن وقت شب مغازه را رها نکند و تا محل مهمانی رانندگی نکند؛ پیک می‌توانست طلبکارانه زنگ بزند و بگوید هزینهٔ آمدنم تا اینجا را بدهید یا بگوید شما سفر را لغو کنید. اما هر دو انتخاب دیگری کردند. با خود فکر کردم این‌که با این‌همه فشار و سختی هنوز هم‌وطنانی داریم که باشرافت و مسئولانه رفتار می‌کنند به‌راستی مایهٔ دل‌گرمی است.

#خرده‌روایت‌هایی_از_سویه‌های_روشن_مردم_ایران

@Jaryaann

🔹کارشناس ارشد نجوم در گفت‌وگو با میراث‌آریا خبر داد:

🔷ماه خونین بر فراز ایران/ زمین یگانه همدم خود را در سایه فرو می‌برد

🔹کارشناس ارشد نجوم اعلام کرد: شامگاه یکشنبه ۱۶ شهریورماه، آسمان ایران شاهد ماه‌گرفتگی کامل خواهد بود؛ رخدادی نادر که از ساعت ۱۸:۵۸ آغاز می‌شود، در ساعت ۲۱:۴۱ به اوج می‌رسد و سرانجام در ساعت ۰۰:۲۵ بامداد ۱۷ شهریور پایان می‌یابد. این خسوف کم‌نظیر، فرصتی برای تجربه یکی از شگفت‌انگیزترین نمایش‌های کیهانی است که در سراسر کشور قابل رصد خواهد بود.

www.chtn.ir/x4fCX
@CHTNiran

⚪ از بین تمام زبان‌هایی که می‌دانم، فارسی، زبانی‌ست که با جان من سخن می‌گوید و زیستنی نو عرضه می‌دارد.

یادداشت شادی خان سیف، سردبیر، تهیه‌کننده و روزنامه‌نگاری که در افغانستان، پاکستان، آلمان و استرالیا زیسته و کار کرده در گاردین:

همیشه حس عمیقی از قدردانی از توانایی‌ام در صحبت کردن به بیش از یک زبان داشته‌ام که به من اجازه داده تا پل‌هایی بین فرهنگ‌ها بسازم، با افراد گوناگونی مرتبط شوم و هر جا بوده‌ام، حس تعلق پیدا کنم: استرالیا، آلمان، پاکستان یا افغانستان. هر زبان، دریچه‌ای نو بر دیدگانم گشود، اما هیچ‌کدام چون فارسی ـ زبان عارفان و عاشقان ـ جانم را چنین جوش و خروش نینداخت.

آشنایی من با فارسی بیش از آنکه شبیه یادگیری مهارتی تازه باشد، به کشف گذرگاهی پنهان درون خودم بود. این زبان، درهایی به رویم گشود که نه تنها به اندیشه‌ها و جهان‌بینی‌های تازه، بلکه به عمیق‌ترین عواطف من راه می‌برد. نخستین بار بود که زبانی را می‌یافتم که نه فقط ابزار ارتباط و گذر از زمان و مکان بود، بلکه مرا یاری می‌داد تا لحظه‌ها را فراتر از آن بیان و احساس کنم.

سفر من با زبان فارسی چند سال پیش آغاز شد؛ هنگامی‌که شوخی‌های افغان‌های فارسی‌زبان را با لبخندهای تصنعی پاسخ می‌دادم؛ من در کابل تازه‌وارد بودم، پس از سال‌ها سرگردانی در پاکستان و سپس در اروپا. زبان من پشتو بود. اما به طبیعی‌ترین شیوه، فارسی در جانم نشست: از رهگذر صحبت با دوستان، از راه موسیقی، فیلم و شعر. آنچه مرا مسحور کرد، این ظرافت فرهنگیِ تنیده در زبان و فراوانیِ عبارات عاطفی غنی آن است که آن را منحصر به فرد می‌کند.

این عبارات را بنگرید: «نوش جان» به هنگام خوردن، «گل گفتی» در ستایش سخن زیبا، یا «دلت شاد باشد»، حتی جمله‌ای چون «خاک پای توام» که برای نشان دادن احترام و عشق است. این‌ها در نگاه نخست رسمی می‌نمایند، اما در گفت‌وگوی روزمره جاری‌اند.

فارسی از گفتگوهای روزمره و ساده تا ژرفای تأمل‌برانگیز شعر کلاسیک، آکنده از ریتم و لطافت است. گویی هر واژه ضربانی چندصدساله در خود دارد. زبانی است که در آهنگ خود موسیقی دارد و از بالیوود گرفته تا کوه‌های افغانستان، دره‌های ایران، باغ‌های آسیای مرکزی و حتی دروازه‌های اروپا در ترکیه، حکمت را با خود می‌برد. حتی ساده‌ترین عبارات، گویی با تاریخ و احساس طنین‌اندازند؛ هر واژه ضربان قلبی چندصدساله را در خود دارد.

در فارسی، عباراتی برای احساساتی یافته‌ام که سال‌ها در درون داشتم اما قادر به بیانشان نبودم. در این زبان، استعاره‌هایی یافته‌ام که سفر زندگی‌ام را بازمی‌تاباند، عباراتی که حسی چون خانه‌ دارند، و اشعاری که بی‌واسطه با جان سخن می‌گویند. فارسی برای من چیزی فراتر از یک وسیله ارتباطی است: راهی نو برای بودن، عشق ورزیدن، به‌یادآوردن و رؤیا دیدن.

... من پشتو را از مادر آموخته بودم، زبانی که به ژرف‌ترین لایه‌های وجودم پیوند خورده است. سپس اردو/هندی، انگلیسی و پنجابی را در کراچی فرا گرفتم، و آلمانی را هنگام کار در دویچه‌وله. انگلیسی، شاید حرفه‌ای‌ترین زبان زندگی‌ام و زبانی است که به آن می‌نویسم، اما هنوز کمی بیگانه و اندکی دور باقی مانده است؛ همچون مهمانی که بیش از حد مانده باشد بی‌آنکه هرگز واقعاً در خانه جا گرفته باشد. فارسی اما زبانی نبود که من آن را بیاموزم؛ این زبان مرا در خود فروبرد؛ زبانی که نه فقط دایره واژه‌هایم را گستراند، بلکه احساساتم را بازآفرید. دنیای درونی‌ای را گشود که راهی برای دسترسی به آن نمی‌شناختم. سخن از روانی زبان نبود؛ سخن از بیداری بود.

فارسی زبانی است که از احساس گریزان نیست. شتابی به سوی معنا یا پایانی مشسته و رفته ندارد؛ درنگ می‌کند. در فارسی، حتی درد رنگی از لطف دارد. شما نمی‌گویی «دلتنگم»، می‌گویی «دلتنگتم» ـ یعنی «دلم به خاطر تو تنگ است». به مهمانی که پا به خانه می‌گذارد می‌گویی: «صفا آوردی». این زبان، زندگی را با تمام ژرفایش در آغوش می‌گیرد.

که وقتی در کابل اقامت داشتم ساعت‌ها کتاب فارسی بخوانم، . او برای من مانند خدای زبان فارسی است.

برای من که که آنقدر خوش شانس نبودم ساعت‌ها کتاب فارسی بخوانم، لذت‌بخش است که ببینم دسترسی به ... مولانا، چقدر راحت است شاعری که او را خدای زبان فارسی می‌دانم. هنوز آن لحظه را به یاد دارم که برای نخستین‌بار این بیت او را در اصل خواندم:

بمیر تا بمانی
از این خاک برآیی
(منسوب به مولوی است.)

و آن سخن حافظ:
عاشق شو، ار نه روزی کار جهان سر آید
ناخوانده نقش مقصود از کارگاه هستی

جایی در این سفر یادگیری زبان فارسی، نقش آن را در غلبه بر هیاهوی شتاب‌زدهٔ مدرن احساس کردم. واژه‌ای در فارسی هست: «دلنشین» (به معنای چیزی که به شیرینی بر دل می‌نشیند.) این همان چیزی است که فارسی برای من به آن تبدیل شده است؛ پژواکی آرام و ماندگار.

🔗 گاردین
#پارسی_زبان_تمدنی #صادرات_فرهنگی #ادب_پارسی
@Jaryaann

💧 #سیدمحمد_بهشتی در گفتگو با مشافهه درباره کتاب «توسعه در تاریکی» از اهمیتِ #آب در فرهنگ و تمدن ایران می‌گوید. این کتاب به بررسی ریشه‌های تاریخی توسعه‌ نیافتگی در ایران می‌پردازد.

⬅ دیدن نسخۀ کامل گفتگو

🔗 منبع
#توسعه #آب #ایده_ایران
@Jaryaann