جریانـ

🔘 آدم‌های خوب، جامعه‌ی خوب؟

«خودتان را اصلاح کنید تا ممکلت‌تان اصلاح شود». این بیلبورد بزرگ را نزدیک میدان توحید، سال‌هاست که می‌بینم و هر بار به این فکر می‌کنم که [مصداق] درستی از یک خطای تاریخی پرهزینه است. […]

شاید در نگاه اول ایده‌ی درستی به نظر برسد: اگر فردفرد اعضای یک جامعه، اخلاقی باشند، جامعه هم اخلاقی می‌شود. اگر فردفرد اعضای یک جامعه اهل کار باشند، جامعه‌ای کارآفرین درست می‌شود. اگر... مگر اینطور نیست؟ مگر جامعه، چیزی فراتر از فردفرد اعضای آن جامعه است؟

این نگاه جزءنگر، که تغییر در فرد را مقدمه‌ی تغییر در کل جامعه می‌داند، یکی از دلایل وضعیت فاجعه‌بار امروز ماست. اینکه «خودسازی مقدمه‌ی جامعه‌سازی است». جامعه، چیزی فراتر از جمع افراد است. جامعه را ساختارهایش می‌سازند. ساختار، یک «کلیت» است. کلیتی فراتر از فردفرد اعضا. و از قضا، مسوولیت یک حکومت و یا نخبگان یک جامعه، فکر کردن به آن «ساختار»های کلی فراتر از افراد است.

ساختار یعنی چه؟ ساختار به زبان ساده یعنی «قواعد بازی». چه بسا بازیگران یک بازی که خودخواه، سودمحور یا فردگرا باشند. اما همین خودخواه‌های سودمحور فردگرا، وقتی در یک بازی با «قواعد» دیگرخواهانه‌ و جمع‌گرایانه و اخلاقی قرار می‌گیرند، متفاوت عمل می‌کنند. مثل یک تیم فوتبال، که برخی بازیکنانش، به لحاظ روانی تک‌رو و خودخواه هستند، اما می‌دانند که به هزار و یک دلیل اگر در زمین بازی، بازی تیم را خراب کنند، تنبیه می‌شوند. و بالعکس، اگر توانایی‌شان را - بر خلاف روحیه و خواست فردی‌شان- در خدمت تیم قرار دهند، تشویق می‌شوند. برد و باخت تیم هم طبق قاعده‌ی بازی مال همه است.

این نگاه ِ «خودمان را اصلاح کنیم تا جامعه‌مان اصلاح شود»، ساختارها را به صورتی ساده‌انگارانه نادیده گرفت. اصلاً نظام جدید از همان ابتدا، درکی از «کلیت» و «ساختار» نداشت. فکر می‌کرد مسأله «دیو» بودن ِ آن یکی و «فرشته» بودن آن یکی است. دیو را می‌بریم و فرشته را می‌آوریم. روی خودمان هم کار می‌کنیم تا فرشته شویم؛ جمعی از فرشتگان! حتی جامعه هم چندان درکی از ساختار نداشت.
[…]
بماند که پس از آن سال‌های اولیه، همان معدود «افراد» مهذب و خودساخته هم یا فاسد شد‌ه‌اند، یا طرد و یا در بهترین حالت، سردرگم و بیچاره. همین است درس جامعه‌شناسی: ساختارها، قواعد بازی، از آدم‌ها مهم‌ترند. ساختارها هستند که حتی افراد ِ خوش‌نیت و پاک را به هیولا تبدیل می‌کنند.

چه درس بزرگ پرهزینه‌ای بود.

✍🏼 #مهدی_سلیمانیه
🔗منبع و متن کامل: راهیانه

❗پی‌نوشت جریان:
موضوع در اینجا نفی اراده و عاملیت شهروندان و مسئولیت اخلافی آنان نیست. قطعاً هر فردی باید تا جایی که می‌تواند در اصلاح فردی و بهبود کنش‌های اجتماعی خود بکوشد. مسئله این است که برای بحران‌ها و مشکلات ساختاری مانند آلودگی هوا، بحران آب و انرژی نباید تنها، ایراد را از رفتار و الگوی مصرف شهروندان دانست و مدام مردم را سرزنش کرد و مسئولیت این وضعیت را متوجه آنان دانست و حکم صادر کرد که: «از ماست که بر ماست.»

#جامعه #وضعیت #ساختار_عاملیت
@Jaryaann

www.tgoop.com/Jaryaann/6940

2.14K viewsedited  Dec 22, 2024 at 11:30

🔘 آدم‌های خوب، جامعه‌ی خوب؟

«خودتان را اصلاح کنید تا ممکلت‌تان اصلاح شود». این بیلبورد بزرگ را نزدیک میدان توحید، سال‌هاست که می‌بینم و هر بار به این فکر می‌کنم که [مصداق] درستی از یک خطای تاریخی پرهزینه است. […]

شاید در نگاه اول ایده‌ی درستی به نظر برسد: اگر فردفرد اعضای یک جامعه، اخلاقی باشند، جامعه هم اخلاقی می‌شود. اگر فردفرد اعضای یک جامعه اهل کار باشند، جامعه‌ای کارآفرین درست می‌شود. اگر... مگر اینطور نیست؟ مگر جامعه، چیزی فراتر از فردفرد اعضای آن جامعه است؟

این نگاه جزءنگر، که تغییر در فرد را مقدمه‌ی تغییر در کل جامعه می‌داند، یکی از دلایل وضعیت فاجعه‌بار امروز ماست. اینکه «خودسازی مقدمه‌ی جامعه‌سازی است». جامعه، چیزی فراتر از جمع افراد است. جامعه را ساختارهایش می‌سازند. ساختار، یک «کلیت» است. کلیتی فراتر از فردفرد اعضا. و از قضا، مسوولیت یک حکومت و یا نخبگان یک جامعه، فکر کردن به آن «ساختار»های کلی فراتر از افراد است.

ساختار یعنی چه؟ ساختار به زبان ساده یعنی «قواعد بازی». چه بسا بازیگران یک بازی که خودخواه، سودمحور یا فردگرا باشند. اما همین خودخواه‌های سودمحور فردگرا، وقتی در یک بازی با «قواعد» دیگرخواهانه‌ و جمع‌گرایانه و اخلاقی قرار می‌گیرند، متفاوت عمل می‌کنند. مثل یک تیم فوتبال، که برخی بازیکنانش، به لحاظ روانی تک‌رو و خودخواه هستند، اما می‌دانند که به هزار و یک دلیل اگر در زمین بازی، بازی تیم را خراب کنند، تنبیه می‌شوند. و بالعکس، اگر توانایی‌شان را - بر خلاف روحیه و خواست فردی‌شان- در خدمت تیم قرار دهند، تشویق می‌شوند. برد و باخت تیم هم طبق قاعده‌ی بازی مال همه است.

این نگاه ِ «خودمان را اصلاح کنیم تا جامعه‌مان اصلاح شود»، ساختارها را به صورتی ساده‌انگارانه نادیده گرفت. اصلاً نظام جدید از همان ابتدا، درکی از «کلیت» و «ساختار» نداشت. فکر می‌کرد مسأله «دیو» بودن ِ آن یکی و «فرشته» بودن آن یکی است. دیو را می‌بریم و فرشته را می‌آوریم. روی خودمان هم کار می‌کنیم تا فرشته شویم؛ جمعی از فرشتگان! حتی جامعه هم چندان درکی از ساختار نداشت.
[…]
بماند که پس از آن سال‌های اولیه، همان معدود «افراد» مهذب و خودساخته هم یا فاسد شد‌ه‌اند، یا طرد و یا در بهترین حالت، سردرگم و بیچاره. همین است درس جامعه‌شناسی: ساختارها، قواعد بازی، از آدم‌ها مهم‌ترند. ساختارها هستند که حتی افراد ِ خوش‌نیت و پاک را به هیولا تبدیل می‌کنند.

چه درس بزرگ پرهزینه‌ای بود.

✍🏼 #مهدی_سلیمانیه
🔗منبع و متن کامل: راهیانه

❗پی‌نوشت جریان:
موضوع در اینجا نفی اراده و عاملیت شهروندان و مسئولیت اخلافی آنان نیست. قطعاً هر فردی باید تا جایی که می‌تواند در اصلاح فردی و بهبود کنش‌های اجتماعی خود بکوشد. مسئله این است که برای بحران‌ها و مشکلات ساختاری مانند آلودگی هوا، بحران آب و انرژی نباید تنها، ایراد را از رفتار و الگوی مصرف شهروندان دانست و مدام مردم را سرزنش کرد و مسئولیت این وضعیت را متوجه آنان دانست و حکم صادر کرد که: «از ماست که بر ماست.»

#جامعه #وضعیت #ساختار_عاملیت
@Jaryaann

BY جریانـ