tgoop.com/Jaryaann/6901
Last Update:
🔘 در دورۀ اسلامی دو مکتب عمدۀ فکری در ایران بوده است. یکی مکتب یا فلسفۀ #مشاء و دیگری حکمت یا فلسفۀ #اشراق که به حکمت فهلویون و #حکمت_خسروانی معروف شده و آشکارا اصل ایرانی دارد. حکمت اشراق بر اشراق و شهود و ذوق مبتنی است. در این سوی دنیا یعنی ایران و هند معرفت درست معرفت شهودی و دیدن بوده است در مقابل دانستن. از دیدگاه حکمت و عرفان شرقی حقیقت دیدنی است، یعنی تجربۀ مستقیم و بی‌واسطه.
این روش و نظرگاه در ایران سابقه‌ای بسیار دیرینه دارد. در گاثاهای اوستا، در یسناهایی که منسوب است به خود #زرتشت، کراراً سخن از دیدار و شهود است، «کی باشد که تو را ببینم؟»، «کی باشد که با تو یکی شوم؟». در اوپانیشادها، حقیقت نور است و حقیقة‌الحقایق، نورالانوار است و همین تعبیر است که در ادبیات زرتشتی دوره‌های بعد به صورت روشنان روشنی، یعنی روشنی روشنی‌ها آمده است. گفته می‌شود که #سهروردی متأثر از #افلاطون بوده است، چون افلاطون در جایی در کتاب جمهوری حقیقت را به نور خورشید تشبیه می‌کند و می‌گوید خورشید آن چیزی است که به همه نور می‌دهد ولی خود از جایی نور نمی‌گیرد. چنان‌که دیدیم قرن‌ها قبل از افلاطون این نکته در اوپانیشادها آمده است. در اوستا نور و آتش اصل عالم‌اند و عالم هستی از نور ازلی (اَسَر روشنیه یا به عبارت اوستایی اَنغره رئوچا) پدید آمده است. آذر یکی از ایزدان اوستایی است و گفته شده است که آذر پسر اهورامزداست. مقصود از این تعبیر پدر و پسر در اصطلاح پدیده‌شناسی دین در حقیقت بیان وحدت ذاتی بین دو اصل و یا صدور و بروز این یک از دیگری است.
اینکه می‌گویند عیسی پسر خداست، مقصود آن است که با پدر وحدت ذاتی دارد و نیز اینکه گفته شده است که آذر پسر اهورامزداست یعنی میان آذر و نور آن و اهورامزدا وحدت ذاتی برقرار است و چون عالم هستی از نور ازلی وجود یافته است، پس نتیجه این می‌شود که کلّ عالم ظهورات و تجلیّات نورالانوار، یعنی اهورامزداست و این در حقیقت همان توحید نوری #حکمت_اشراق است.
✍🏼 #فتح‌الله_مجتبایی
«سهروردی و فرهنگ ایران باستان»، فصلنامۀ فلسفی، عرفانی و ادبی، سال دوم، شمارۀ چهارم و پنجم، بهار و تابستان ۱۳۸۶، ص ۳۸-۴۰.
🗓 هجدهم آذرماه زادروز دکتر فتح‌الله مجتبایی، پژوهشگر، نویسنده، مترجم، او درجه دکتری تاریخ ادیان و فلسفه شرق را از دانشگاه هاروارد آمریکا دارد و استاد دانشگاه، عضو هیئت علمی بنیاد دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی و عضو هیئت گزینش کتاب و جایزهٔ بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار است. از او تاکنون بیش از ۲۰۰ عنوان کتاب، مقاله و شعر و نقد کتاب به صورت تألیف و ترجمه و تصحیح به زبان‌های فارسی و انگلیسی در ایران و خارج از ایران منتشر شده‌است.
#شهاب‌الدین_سهروردی #ایران_باستان
@Jaryaann
BY جریانـ
Share with your friend now:
tgoop.com/Jaryaann/6901