جریانـ

یک: […] به دیدار بزرگ‌ترین قصه‌گوی کودکی‌ام رفته بودم؛ هیچ‌کس مثل او قصه را جدی نگرفته بود؛ او عجله‌ای برای تمام کردن داستانش و نتیجه‌گیری حکمی- اخلاقی نداشت؛ سر فرصت بنای شکوهمندی از "راز" می‌ساخت؛ بنایی از گریه، از خنده، از ترس و از آرزو؛ بنایی از رویا.

دو: زندگی من دو بار به فردوسی مدیون است؛ کودکی‌ام برای شعله لرزان تخیلی که در من برافروخت و سال‌ها بعد به خاطر شادی رازآمیزی که از پسِ واژه‌های اعجاب‌آورش به من بخشید؛ شادی رازآمیز!

سه: چرا کتابی که شبح مرگ مهم‌ترین نقش‌آفرین ناپیدای‌اش است؛ کتابی که مساله‌ی "شکست" از بنیادی‌ترین طرح‌واره‌هایش است، طنینی این‌چنین شاد دارد؟ شاید چون پروژه بزرگ فردوسی، زنده کردن "گذشته" است؛ گذشته نه به مثابه گریزگاه، بلکه سنگر مقاومت. از بین بردن امکان یادآوری، رویای بزرگ همه جسدهای اهریمنی است. انسان بی‌گذشته، انسان "تراز" است، انسان دست‌کاری شده و حالت‌پذیر. یادآوری گذشته به ما این امکان را می‌دهد تا بدانیم که می‌شود جور دیگری، بیرون از سیطره و سلطه هم زندگی کرد؛ چون پیش از این شده است. یادآوری گذشته امکان خداگونگی سلطه‌گر فعلی را نفی می‌کند؛ سلطه فعلی را از بداهت تهی می‌کند؛ سلطه‌گر نمی‌تواند ما را خلق کند؛ ما پیش از او بوده‌ایم.

چهار: زنده کردن گذشته ما را از سیطره مرگ هم نجات می‌دهد. در "دیباچه نوین شاهنامه"ی بیضایی مرگ از فردوسی خشمگین است که چرا مرده‌های او را زنده می‌کند. مرگ که برادر حاکمان زمانه بود:
"چنان کز پس مرگ نوشین‌روان/ ز گفتار من داد او شد جوان"
فردوسی در روزگار سیطره ظلم و مرگ، داد انوشیروان را جوان کرد؛ فردوسی مسیح فرهنگ ماست.

پنج: شاهنامه به عنوان بزرگ‌ترین متن فرهنگ هزار سال اخیر ما، بیش از هر چیز در ستایش بزرگی است. در شاهنامه بیداد، تجسم "آز" است. بیدادگر طبع گرسنه و سیری‌ناپذیر دارد؛ شبیه اسطوره لویاتان که سرانجام خود را می‌بلعد.

شش: #جلال_خالقی_مطلق در مصاحبه‌ای گفته بود (نقل به مضمون): "در میان شاعران بزرگ ادبیات فارسی، خیام باغچه‌ای دل‌رباست که زیبایی‌اش با یک نگاه درک می‌شود؛ مولوی و سعدی و نظامی و حافظ باغ‌های مصفایی‌اند که چند روزی را برای کشف‌شان می‌طلبند، اما شاهنامه جنگلی است مهیب و بزرگ. شما هیچ وقت نمی‌توانید بر شاهنامه مسلط شوید، این شاهنامه است که همواره بر شما اشراف دارد. من پنجاه سال است که مشغول جنگل‌بانی‌ام..." از کودکی، دوران آغاز کشف و بازیگوشی در جنگل مصفای رویاها

✍🏼 #علیرضا_نداف
🔗 منبع: برگه فیسبوک نویسنده
🗓 ۲۵ اردیبهشت‌ماه، روز بزرگداشت #فردوسی
#داستان
@Jaryaann

www.tgoop.com/Jaryaann/6524

1.68K viewsedited  May 14, 2024 at 05:30

یک: […] به دیدار بزرگ‌ترین قصه‌گوی کودکی‌ام رفته بودم؛ هیچ‌کس مثل او قصه را جدی نگرفته بود؛ او عجله‌ای برای تمام کردن داستانش و نتیجه‌گیری حکمی- اخلاقی نداشت؛ سر فرصت بنای شکوهمندی از "راز" می‌ساخت؛ بنایی از گریه، از خنده، از ترس و از آرزو؛ بنایی از رویا.

دو: زندگی من دو بار به فردوسی مدیون است؛ کودکی‌ام برای شعله لرزان تخیلی که در من برافروخت و سال‌ها بعد به خاطر شادی رازآمیزی که از پسِ واژه‌های اعجاب‌آورش به من بخشید؛ شادی رازآمیز!

سه: چرا کتابی که شبح مرگ مهم‌ترین نقش‌آفرین ناپیدای‌اش است؛ کتابی که مساله‌ی "شکست" از بنیادی‌ترین طرح‌واره‌هایش است، طنینی این‌چنین شاد دارد؟ شاید چون پروژه بزرگ فردوسی، زنده کردن "گذشته" است؛ گذشته نه به مثابه گریزگاه، بلکه سنگر مقاومت. از بین بردن امکان یادآوری، رویای بزرگ همه جسدهای اهریمنی است. انسان بی‌گذشته، انسان "تراز" است، انسان دست‌کاری شده و حالت‌پذیر. یادآوری گذشته به ما این امکان را می‌دهد تا بدانیم که می‌شود جور دیگری، بیرون از سیطره و سلطه هم زندگی کرد؛ چون پیش از این شده است. یادآوری گذشته امکان خداگونگی سلطه‌گر فعلی را نفی می‌کند؛ سلطه فعلی را از بداهت تهی می‌کند؛ سلطه‌گر نمی‌تواند ما را خلق کند؛ ما پیش از او بوده‌ایم.

چهار: زنده کردن گذشته ما را از سیطره مرگ هم نجات می‌دهد. در "دیباچه نوین شاهنامه"ی بیضایی مرگ از فردوسی خشمگین است که چرا مرده‌های او را زنده می‌کند. مرگ که برادر حاکمان زمانه بود:
"چنان کز پس مرگ نوشین‌روان/ ز گفتار من داد او شد جوان"
فردوسی در روزگار سیطره ظلم و مرگ، داد انوشیروان را جوان کرد؛ فردوسی مسیح فرهنگ ماست.

پنج: شاهنامه به عنوان بزرگ‌ترین متن فرهنگ هزار سال اخیر ما، بیش از هر چیز در ستایش بزرگی است. در شاهنامه بیداد، تجسم "آز" است. بیدادگر طبع گرسنه و سیری‌ناپذیر دارد؛ شبیه اسطوره لویاتان که سرانجام خود را می‌بلعد.

شش: #جلال_خالقی_مطلق در مصاحبه‌ای گفته بود (نقل به مضمون): "در میان شاعران بزرگ ادبیات فارسی، خیام باغچه‌ای دل‌رباست که زیبایی‌اش با یک نگاه درک می‌شود؛ مولوی و سعدی و نظامی و حافظ باغ‌های مصفایی‌اند که چند روزی را برای کشف‌شان می‌طلبند، اما شاهنامه جنگلی است مهیب و بزرگ. شما هیچ وقت نمی‌توانید بر شاهنامه مسلط شوید، این شاهنامه است که همواره بر شما اشراف دارد. من پنجاه سال است که مشغول جنگل‌بانی‌ام..." از کودکی، دوران آغاز کشف و بازیگوشی در جنگل مصفای رویاها

✍🏼 #علیرضا_نداف
🔗 منبع: برگه فیسبوک نویسنده
🗓 ۲۵ اردیبهشت‌ماه، روز بزرگداشت #فردوسی
#داستان
@Jaryaann

BY جریانـ