کانون فرهنگ و ایران شناسی دانشگاه فردوسی مشهد

کانون فرهنگ و ایران شناسی دانشگاه فردوسی مشهد

🔰درباره زبان ملی ما، #پارسی #بخش_سوم ✅نویسنده: استاد #سپنتامهر 🔸بیشتر ماتیکانها، نسکها و(کتاب)هایی که در بیت الحکمه، بتازی گردانش (ترجمه) و واگردانی گردید، از زبان پهلوی بتازی بود، چنانکه گویند منطق و فلسفه ارستویی، نیز برای نخست بار بخامه #روزبه_پور_دادویه…

🔰درباره زبان ملی ما، #پارسی

#بخش_چهارم

✅نویسنده: استاد #سپنتامهر


🔸زبان پهلوی خاوری که درباری هم نامیده میشد در ساختار نوین پارسی دری ولیک با افزایش بیش از اندازه واژگان تازی و رفته رفته فراموشی واژگان کهن پارسی، زندگانی را دنبال نمود تا به امروز که نیکبختانه، خیزابه و(موجی) از شیفتگی و دلبستگی پارسی سره نویسی در میان جوانان ایرانی پدیدار گشته و به راه افتاده است.
🔹ولی #زبان_پهلوی_آذری که زبان مردم باختر و شمال باختری ایران از ماوراء ری ،همدان و آذربایجان، آران و شروان و دربند و قفقاز بوده و با زبان پهلوی درباری دگرش و تفاوت چندانی نداشته و هردو چونان ستاکی از ریشه زبان پارسی باستان یا اوستایی کهن برآمده اند.

🔸گرچه به آوندها و فرنودها و دلایل سیاسی، زبان پهلوی آذری یا فهلوی، بویژه با برآمدن صفویه و تلاش های دو پادشاه نخستین آن شاه اسماعیل و تهماسب و چیرگی هفت فرقه قزلباشان و پیش گرفتن سیاست ایشان در تغییر زبان از پارسی به ترکی ، از رونق افتاد چرا که از زمان نواده #شیخ_صفی_الدین_اردبیلی ، خواجه علی سیاهپوش و شیعه شدن او و کوچ ترکان شیعه شام و آناتولی که سپس قزلباش نام یافتند ، و نیز با کوچش ایلهای ترک بدستور تیمور به آذربایجان، زبان ترکی زبان شیعیان دو آتشه صوفیان و سالکان ترک خانقاه صفویه گردید و شاه اسماعیل پس از کشتار مردم تبریز در کنار گسترش تشیع و شیعه سازی, علاقمند گردید زبان ترکی را که زبان ویژگان و (خاصان) می شمرد، بگسترد و خود او بیشتر با برنام و(تخلص ) خطایی, به زبان ترکی می سرود.
🔹باهمه دلبستگی دو شاه نخست صفوی اسماعیل و تهماسب و تلاش قزلباشان بر دگرش و " تغییر زبان آذربایجان از پارسی دری و آذری به ترکی " ولیک، بر پایه گفتاورد برخی متون کهن مانند نوشته روحی انارجانی تبریزی در رساله نامدارش که درباره آیین و رسوم و زبان آذربایجان بویژه تبریزست زبان اکثریت مردم را پارسی فهلوی می داند و مردم دانستن و فرا گرفتن ترکی را برای(تقرب) و نزدیکی به دربار و کارهای دیوانسالاری بوده است.
✅روحی انارجانی این کتاب را، نزدیک به زمان مرگ محمد خدابنده صفوی پدر شاه عباس بزرگ در 995 نگاشته که نخست زنده یاد اقبال آشتیانی در سال دوم مجله ادبی-تاریخی یادگار ، سپس در کوده زنده یاد کسروی و نیدکترماهیار نوابی تبریزی آن را در مجله دانشکده ادبیات تبریز چاپ کرده است.

دنباله دارد...
🌐@Fum_iranshenasi

www.tgoop.com/Fum_iranshenasi/1151

1.1K viewsNov 13, 2018 at 19:39

🔰درباره زبان ملی ما، #پارسی

#بخش_چهارم

✅نویسنده: استاد #سپنتامهر


🔸زبان پهلوی خاوری که درباری هم نامیده میشد در ساختار نوین پارسی دری ولیک با افزایش بیش از اندازه واژگان تازی و رفته رفته فراموشی واژگان کهن پارسی، زندگانی را دنبال نمود تا به امروز که نیکبختانه، خیزابه و(موجی) از شیفتگی و دلبستگی پارسی سره نویسی در میان جوانان ایرانی پدیدار گشته و به راه افتاده است.
🔹ولی #زبان_پهلوی_آذری که زبان مردم باختر و شمال باختری ایران از ماوراء ری ،همدان و آذربایجان، آران و شروان و دربند و قفقاز بوده و با زبان پهلوی درباری دگرش و تفاوت چندانی نداشته و هردو چونان ستاکی از ریشه زبان پارسی باستان یا اوستایی کهن برآمده اند.

🔸گرچه به آوندها و فرنودها و دلایل سیاسی، زبان پهلوی آذری یا فهلوی، بویژه با برآمدن صفویه و تلاش های دو پادشاه نخستین آن شاه اسماعیل و تهماسب و چیرگی هفت فرقه قزلباشان و پیش گرفتن سیاست ایشان در تغییر زبان از پارسی به ترکی ، از رونق افتاد چرا که از زمان نواده #شیخ_صفی_الدین_اردبیلی ، خواجه علی سیاهپوش و شیعه شدن او و کوچ ترکان شیعه شام و آناتولی که سپس قزلباش نام یافتند ، و نیز با کوچش ایلهای ترک بدستور تیمور به آذربایجان، زبان ترکی زبان شیعیان دو آتشه صوفیان و سالکان ترک خانقاه صفویه گردید و شاه اسماعیل پس از کشتار مردم تبریز در کنار گسترش تشیع و شیعه سازی, علاقمند گردید زبان ترکی را که زبان ویژگان و (خاصان) می شمرد، بگسترد و خود او بیشتر با برنام و(تخلص ) خطایی, به زبان ترکی می سرود.
🔹باهمه دلبستگی دو شاه نخست صفوی اسماعیل و تهماسب و تلاش قزلباشان بر دگرش و " تغییر زبان آذربایجان از پارسی دری و آذری به ترکی " ولیک، بر پایه گفتاورد برخی متون کهن مانند نوشته روحی انارجانی تبریزی در رساله نامدارش که درباره آیین و رسوم و زبان آذربایجان بویژه تبریزست زبان اکثریت مردم را پارسی فهلوی می داند و مردم دانستن و فرا گرفتن ترکی را برای(تقرب) و نزدیکی به دربار و کارهای دیوانسالاری بوده است.
✅روحی انارجانی این کتاب را، نزدیک به زمان مرگ محمد خدابنده صفوی پدر شاه عباس بزرگ در 995 نگاشته که نخست زنده یاد اقبال آشتیانی در سال دوم مجله ادبی-تاریخی یادگار ، سپس در کوده زنده یاد کسروی و نیدکترماهیار نوابی تبریزی آن را در مجله دانشکده ادبیات تبریز چاپ کرده است.

دنباله دارد...
🌐@Fum_iranshenasi

BY کانون فرهنگ و ایران شناسی دانشگاه فردوسی مشهد