✨مختصر فقه ✨

سوگند به غير خدا شرک است


از ابن عمر(رض) روايت است : از پيامبرr شنيدم که مي‌فرمود : (من حلف بغير الله فقد کفر أو أشرک)[1] «کسي که به غير خدا سوگند بخورد، کفر يا شرک ورزيده است».

از ابوهريره روايت است که پيامبرr فرمود : (من حلف منکم فقال في حلفه : باللات، فليقل لا إله إلا الله، و من قال لصاحبه : تعال أقامرک : فليتصدق)[2] «هر کسي از شما سوگند ياد کرد و در سوگندش گفت به (لات) قسم، بايد بگويد : لا إله إلا الله (يعني بايد تجديد ايمان کند) و هر کس به دوستش بگويد بيا قمار کنيم، بايد صدقه بدهد».



يک شبه و جواب آن:
بعضي به غير خدا سوگند مي‌خورند با اين بهانه که آنان از دروغ مي‌ترسند و نيز بخاطر اينکه مي‌گويند : خداوند متعال فرموده است :

) وَلاَتَجعَلُوا اللهَ عُرضَةً لإِيمَانِکُم ( (بقره : 224)

«و خدا را آماج سوگندهاي خود قرار ندهيد».

جواب اين شهبه اثري است که مسعر بن کام از وبره بن عبدالرحمن روايت کرده که : عبدالله گفت : (لأن أحلف بالله کاذبا أحب إلي من أن أحلف بغيره صادقا)[3] «اگر سوگند دروغ به خدا بخورم، بهتراست از اينکه سوگند راست به غير خدا بخورم».

اما معني آيه همچنانکه ابن کثير(ره) ذکر کرده اين است : «از ابن عباس روايت است : (لاتجعلن عرضة ليمينک أن لاتصنع الخير، ولکن کفر عن يمينک واصنع الخير) «سوگند خود رامانع انجام اعمال خير قرار مده، بلکه کفاره سوگندت را ادا کن و کار خيرانجام بده».

ابن کثير گويد : «مسروق، شعبي، ابراهيم نخعي، مجاهد، طاوس، سعيدبن جبير، عطاء، عکرمه، مکحول، زهري، حسن، قتاده، مقاتل بن حيان، ربيع بن انس، ضحاک، عطاء خراساني و سدي رحمهم الله هم اينطور گفته‌اند»[4] اه‍.



کسي که به ديني غير از اسلام سوگند بخورد:
از ثابت بن ضحاک روايت است که پيامبرr فرمود : (من حلف بملة سوي الإسلام کاذبا متعمدا، فهو کما قال)[5] «هرکس به ديني غيراز اسلام عمداً به دروغ سوگند خورد، او همان طور که گفته است، مي‌باشد».(*)

از عبدالله بن بريده از پدرش روايت است که پيامبرr فرمود : (من قال : إني بري من الإسلام، فإن کان کاذبا فهو کما قال : و إن کان صادقا لم يعد إليه الإسلام سالما)[6] «هر کس بگويد : من از اسلام بري هستم، اگر دروغ گفته باشد از اسلام بري شده و اگر راست گفته باشد اسلام، سالم به او برنمي‌گردد».




--------------------------------------------------------------------------------

[1]) صحيح : [ص. ج 6204]، ت (1574/45/3).

[2]) متفق عليه : م (1647/1267/3)، نس (7/7)، د (3231/74/9)، در روايت ابوداود «فليتصدق بشي» آمده است. خ (6650/536/11) در روايت بخاري «باللات و العزي» ذکر شده است.

[3]) الطبراني في الکبير (8902/205/9).

[4]) تفسير ابن کثير (266/1).

[5]) متفق عليه : م (110 – 177 – 105/1) اين لفظ مسلم است، خ (6652/537/11)ف د (3240/83/9)، ت (1583/50/3)، نس (6/7)، جه (2098/678/1).

*) مثلا بگويد : والله يهودي باشم اگر فلان کار را انجام دهم.

[6]) صحيح : [الإرواء 2576]، د (3241/85/9)، نس (6/7)، جه (2100/679/1).

www.tgoop.com/FAQ6133/627

26 viewsNov 26, 2023 at 07:26

سوگند به غير خدا شرک است


از ابن عمر(رض) روايت است : از پيامبرr شنيدم که مي‌فرمود : (من حلف بغير الله فقد کفر أو أشرک)[1] «کسي که به غير خدا سوگند بخورد، کفر يا شرک ورزيده است».

از ابوهريره روايت است که پيامبرr فرمود : (من حلف منکم فقال في حلفه : باللات، فليقل لا إله إلا الله، و من قال لصاحبه : تعال أقامرک : فليتصدق)[2] «هر کسي از شما سوگند ياد کرد و در سوگندش گفت به (لات) قسم، بايد بگويد : لا إله إلا الله (يعني بايد تجديد ايمان کند) و هر کس به دوستش بگويد بيا قمار کنيم، بايد صدقه بدهد».



يک شبه و جواب آن:
بعضي به غير خدا سوگند مي‌خورند با اين بهانه که آنان از دروغ مي‌ترسند و نيز بخاطر اينکه مي‌گويند : خداوند متعال فرموده است :

) وَلاَتَجعَلُوا اللهَ عُرضَةً لإِيمَانِکُم ( (بقره : 224)

«و خدا را آماج سوگندهاي خود قرار ندهيد».

جواب اين شهبه اثري است که مسعر بن کام از وبره بن عبدالرحمن روايت کرده که : عبدالله گفت : (لأن أحلف بالله کاذبا أحب إلي من أن أحلف بغيره صادقا)[3] «اگر سوگند دروغ به خدا بخورم، بهتراست از اينکه سوگند راست به غير خدا بخورم».

اما معني آيه همچنانکه ابن کثير(ره) ذکر کرده اين است : «از ابن عباس روايت است : (لاتجعلن عرضة ليمينک أن لاتصنع الخير، ولکن کفر عن يمينک واصنع الخير) «سوگند خود رامانع انجام اعمال خير قرار مده، بلکه کفاره سوگندت را ادا کن و کار خيرانجام بده».

ابن کثير گويد : «مسروق، شعبي، ابراهيم نخعي، مجاهد، طاوس، سعيدبن جبير، عطاء، عکرمه، مکحول، زهري، حسن، قتاده، مقاتل بن حيان، ربيع بن انس، ضحاک، عطاء خراساني و سدي رحمهم الله هم اينطور گفته‌اند»[4] اه‍.



کسي که به ديني غير از اسلام سوگند بخورد:
از ثابت بن ضحاک روايت است که پيامبرr فرمود : (من حلف بملة سوي الإسلام کاذبا متعمدا، فهو کما قال)[5] «هرکس به ديني غيراز اسلام عمداً به دروغ سوگند خورد، او همان طور که گفته است، مي‌باشد».(*)

از عبدالله بن بريده از پدرش روايت است که پيامبرr فرمود : (من قال : إني بري من الإسلام، فإن کان کاذبا فهو کما قال : و إن کان صادقا لم يعد إليه الإسلام سالما)[6] «هر کس بگويد : من از اسلام بري هستم، اگر دروغ گفته باشد از اسلام بري شده و اگر راست گفته باشد اسلام، سالم به او برنمي‌گردد».




--------------------------------------------------------------------------------

[1]) صحيح : [ص. ج 6204]، ت (1574/45/3).

[2]) متفق عليه : م (1647/1267/3)، نس (7/7)، د (3231/74/9)، در روايت ابوداود «فليتصدق بشي» آمده است. خ (6650/536/11) در روايت بخاري «باللات و العزي» ذکر شده است.

[3]) الطبراني في الکبير (8902/205/9).

[4]) تفسير ابن کثير (266/1).

[5]) متفق عليه : م (110 – 177 – 105/1) اين لفظ مسلم است، خ (6652/537/11)ف د (3240/83/9)، ت (1583/50/3)، نس (6/7)، جه (2098/678/1).

*) مثلا بگويد : والله يهودي باشم اگر فلان کار را انجام دهم.

[6]) صحيح : [الإرواء 2576]، د (3241/85/9)، نس (6/7)، جه (2100/679/1).

BY ✨مختصر فقه ✨