دلمشغولیهای فلسفی-اخلاقی

دلمشغولیهای فلسفی-اخلاقی

از آن به که کشور به دشمن دهیم! میخواهید بدانید چطور اسکندر امپراتوری هخامنشی، اعراب امپراتوری ساسانی، و افغانها امپراتوری صفوی را در هم شکستند؟ به وضعیت فعلی و واکنش‌ها، چه در داخل و یا خارج، نسبت به حمله احتمالی اسرائیل به کشورمان نگاه کنید: یعنی افرادی…

پیشتر درباره شباهت‌های ج.ا.ا با ساسانیان نوشته بودم. امروز یادداشتهای خود را از کتاب آشنایی با تاریخ ایران دکتر زرین کوب مرور میکردم، تا به حکومت ساسانیان رسیدم. بدون آنکه بخواهم توضیح اضافه بدهم، خلاصه آنرا در اینجا می‌آورم تا بیشتر به مولفه‌های ایرانی نظام سیاسی فعلی حاکم بر ایران پی ببریم. این شباهت‌ها اما تنها محدود به شباهت‌ها در موضع‌گیری‌های سیاسی حاکمان نمی‌شود و شباهت استراتژی‌های دشمنان در ضربه وارد آوردن به ایران را نیز شامل می‌شود:

اما مشکل اصلی که خسرو انوشیروان با آن مواجه بود و این مشکل تا آخرین روزهای حیات او نیز ادامه یافت مسئله ارتباط با امپراتوری بیزانس بود. در آن زمان ابریشم از کالاهای بسیار محبوب در اروپا و بیزانس بود. و راه تجارت ابریشم و ورود آن به امپراتوری بیزانس از ایران می گذشت یعنی از طریق جاده ابریشم. در این شرایط بیزانس برای آنکه بدون وساطت ایران بتواند ابریشم را وارد کند یک راه جایگزین را از طریق راه دریا برگزید، به این صورت که ابریشم را از چین به سیلان هند سپس از آنجا از راه دریا به دریای سرخ و از آن طریق به بنادر مصر و و یمن و دیگر مناطق انتقال میداد. در این شرایط بود که خسرو انوشیروان احساس نارضایتی و خطر کرد. در همین زمان بود که یمن به دست حبشی هایی که مسیحی بودند فتح شده بود. و به نوعی یمن در دستان امپراتوری بیزانس افتاده بود. شاهزاده خلع شده از سلطنت یمن به نام سیف بن ذی یزن از انوشیروان درخواست کمک کرد. و او نیز مشتاقانه پذیرفت و سردار خود را برای فتح یمن عازم آنجا کرد و یمن به دست ساسانیان افتاد. از این طریق دولت ایران مانع از انتقال ابریشم از ناحیه دریا به سرزمین های بیزانس شد.

اما از ناحیه شمال یعنی ناحیه دریای خزر ترکان بدون این که ایران را در جریان بگذارند با امپراتوری بیزانس وارد گفتگو شده بودند و ابریشم را از چین به دریای سیاه می‌رساندند و از آنجا نیز رومیان آن را به سرزمین های خود منتقل میکردند. نوشیروان وقتی از این مسئله مطلع شد به ناحیه گرجستان لشکرکشی کرد و جنگ های بسیار طولانی در آنجا در گرفت که به مدت ۲۵ سال تا زمان مرگ او ادامه داشت.

پس از مرگ خسرو انوشیروان پسر او هرمز چهارم بر سلطنت نشست. به خاطر مشکلاتی که بیزانس در درون خود داشت پیشنهاد صلح را با او کرد اما او نپذیرفت. در همین زمان بود که سردار ایرانی بهرام چوبین علیه حکومت هرمز چهارم قیام کرد و به تیسفون لشکر کشید. در واقع بهرام چوبین سردار ایرانی که توانسته بود در ناحیه شرق علیه ترکان و خاقان چین پیروزی های زیادی را به دست آورد به دست هرمز به جنگ بیزانس در غرب فرستاده شد اما شکست خورد. هرمز برای اینکه او را تحقیر کند برای او لباس زنانه می فرستد و او در حالی که لباس را به تن می کند علیه هرمز قیام میکند. هر چند توانست تا به نزدیکی های تیسفون برود سرانجام نتوانست آنجا را فتح کند. در حالیکه هرمز چهارم به قتل رسیده بود خسرو پرویز به جای او سلطنت را به دست گرفته و با استمداد از بیزانس قیام بهرام چوبین را سرکوب کرد. و به این وسیله خسرو پرویز سلطنت را به دست گرفت.

خسروپرویز به نوعی آخرین پادشاه مقتدر ساسانیان است. او که در ابتدا با کمک امپراتوری بیزانس سلطنت را به دست گرفت سرانجام وارد یک سری جنگ های بسیار طولانی با همین امپراتوری بیزانس شد. خسرو پرویز توانست تا نزدیکی های مصر نیز لشکر کشی کند و بسیاری از سرزمین هایی را که در دستان امپراتوری بیزانس بود فتح کند. همین جنگ های طولانی باعث شده بود که حکومت ساسانیان برای آنکه هزینه های جنگ را بتوانند عهده دار شود میزان مالیات را که بار اصلی آن بر دوش روستاییان و طبقات پیشه‌ور بود افزایش دهد. همین امر عامل نارضایتی در بین اقشار اصلی اجتماعی بود. از همین رو در طی جنگ های چندین و چند ساله با امپراتوری بیزانس که نهایتاً نیز این بیزانس بود که به کمک سردار رومی یعنی هراکلیوس که توانسته بود میان بیزانس اتحاد برقرار کند حتی تا مرز های داخلی ایران نزدیکی های شهر تیسفون نیز پیش آمد و توانست قلمرو هایی را که خسرو پرویز به قلمروهای سلطنت خود در ناحیه غرب افزوده بود یعنی سوریه، شام و غیره را باز پس بگیرد. در واقع جنگ های چندین و چند ساله میان ایران و روم نیروی انسانی ایران را آنچنان تحلیل برد که بعد از چند سال اعراب توانستند حکومت ساسانیان را سرنگون کنند.


آشنایی با تاریخ ایران
عبدالحسين زرین کوب
نسخه صوتی، جلسه ۱۱

@BeKhodnotes

👍1

www.tgoop.com/Bekhodnotes/983

299 viewsedited  Dec 28, 2024 at 23:03

پیشتر درباره شباهت‌های ج.ا.ا با ساسانیان نوشته بودم. امروز یادداشتهای خود را از کتاب آشنایی با تاریخ ایران دکتر زرین کوب مرور میکردم، تا به حکومت ساسانیان رسیدم. بدون آنکه بخواهم توضیح اضافه بدهم، خلاصه آنرا در اینجا می‌آورم تا بیشتر به مولفه‌های ایرانی نظام سیاسی فعلی حاکم بر ایران پی ببریم. این شباهت‌ها اما تنها محدود به شباهت‌ها در موضع‌گیری‌های سیاسی حاکمان نمی‌شود و شباهت استراتژی‌های دشمنان در ضربه وارد آوردن به ایران را نیز شامل می‌شود:

اما مشکل اصلی که خسرو انوشیروان با آن مواجه بود و این مشکل تا آخرین روزهای حیات او نیز ادامه یافت مسئله ارتباط با امپراتوری بیزانس بود. در آن زمان ابریشم از کالاهای بسیار محبوب در اروپا و بیزانس بود. و راه تجارت ابریشم و ورود آن به امپراتوری بیزانس از ایران می گذشت یعنی از طریق جاده ابریشم. در این شرایط بیزانس برای آنکه بدون وساطت ایران بتواند ابریشم را وارد کند یک راه جایگزین را از طریق راه دریا برگزید، به این صورت که ابریشم را از چین به سیلان هند سپس از آنجا از راه دریا به دریای سرخ و از آن طریق به بنادر مصر و و یمن و دیگر مناطق انتقال میداد. در این شرایط بود که خسرو انوشیروان احساس نارضایتی و خطر کرد. در همین زمان بود که یمن به دست حبشی هایی که مسیحی بودند فتح شده بود. و به نوعی یمن در دستان امپراتوری بیزانس افتاده بود. شاهزاده خلع شده از سلطنت یمن به نام سیف بن ذی یزن از انوشیروان درخواست کمک کرد. و او نیز مشتاقانه پذیرفت و سردار خود را برای فتح یمن عازم آنجا کرد و یمن به دست ساسانیان افتاد. از این طریق دولت ایران مانع از انتقال ابریشم از ناحیه دریا به سرزمین های بیزانس شد.

اما از ناحیه شمال یعنی ناحیه دریای خزر ترکان بدون این که ایران را در جریان بگذارند با امپراتوری بیزانس وارد گفتگو شده بودند و ابریشم را از چین به دریای سیاه می‌رساندند و از آنجا نیز رومیان آن را به سرزمین های خود منتقل میکردند. نوشیروان وقتی از این مسئله مطلع شد به ناحیه گرجستان لشکرکشی کرد و جنگ های بسیار طولانی در آنجا در گرفت که به مدت ۲۵ سال تا زمان مرگ او ادامه داشت.

پس از مرگ خسرو انوشیروان پسر او هرمز چهارم بر سلطنت نشست. به خاطر مشکلاتی که بیزانس در درون خود داشت پیشنهاد صلح را با او کرد اما او نپذیرفت. در همین زمان بود که سردار ایرانی بهرام چوبین علیه حکومت هرمز چهارم قیام کرد و به تیسفون لشکر کشید. در واقع بهرام چوبین سردار ایرانی که توانسته بود در ناحیه شرق علیه ترکان و خاقان چین پیروزی های زیادی را به دست آورد به دست هرمز به جنگ بیزانس در غرب فرستاده شد اما شکست خورد. هرمز برای اینکه او را تحقیر کند برای او لباس زنانه می فرستد و او در حالی که لباس را به تن می کند علیه هرمز قیام میکند. هر چند توانست تا به نزدیکی های تیسفون برود سرانجام نتوانست آنجا را فتح کند. در حالیکه هرمز چهارم به قتل رسیده بود خسرو پرویز به جای او سلطنت را به دست گرفته و با استمداد از بیزانس قیام بهرام چوبین را سرکوب کرد. و به این وسیله خسرو پرویز سلطنت را به دست گرفت.

خسروپرویز به نوعی آخرین پادشاه مقتدر ساسانیان است. او که در ابتدا با کمک امپراتوری بیزانس سلطنت را به دست گرفت سرانجام وارد یک سری جنگ های بسیار طولانی با همین امپراتوری بیزانس شد. خسرو پرویز توانست تا نزدیکی های مصر نیز لشکر کشی کند و بسیاری از سرزمین هایی را که در دستان امپراتوری بیزانس بود فتح کند. همین جنگ های طولانی باعث شده بود که حکومت ساسانیان برای آنکه هزینه های جنگ را بتوانند عهده دار شود میزان مالیات را که بار اصلی آن بر دوش روستاییان و طبقات پیشه‌ور بود افزایش دهد. همین امر عامل نارضایتی در بین اقشار اصلی اجتماعی بود. از همین رو در طی جنگ های چندین و چند ساله با امپراتوری بیزانس که نهایتاً نیز این بیزانس بود که به کمک سردار رومی یعنی هراکلیوس که توانسته بود میان بیزانس اتحاد برقرار کند حتی تا مرز های داخلی ایران نزدیکی های شهر تیسفون نیز پیش آمد و توانست قلمرو هایی را که خسرو پرویز به قلمروهای سلطنت خود در ناحیه غرب افزوده بود یعنی سوریه، شام و غیره را باز پس بگیرد. در واقع جنگ های چندین و چند ساله میان ایران و روم نیروی انسانی ایران را آنچنان تحلیل برد که بعد از چند سال اعراب توانستند حکومت ساسانیان را سرنگون کنند.

BY دلمشغولیهای فلسفی-اخلاقی