خوانش آثارِ محمدعلی امیرمعزّی

🎤سخنرانی‌های امیرمعزّی (دوّم)
✍️سید کمال کشیک‌نویس رضوی‌

جناب محمدعلی امیرمعزی از 2008 تا کنون به طور سالانه در مدرسه مطالعات عالی پاریس درباره تفسیر و الهیات اسلام شیعی، سخنرانی کرده است. هر سخنرانی به جنبه‌ای از دانش و روش تفسیر در گرایش شیعی از اسلام توجه دارد. باخوانش و نکته برداری از آن سخنرانی‌ها، مقدمات فهم دیدگاه محمدعلی امیرمعزّی درباره دانش تفسیر و تحولات آن نزد شیعیان فراهم می‌آید. لازم به یادآوری است که امیرمعزی در این سلسله سخنرانی‌ها، همچنان نظریه محوری خود درباره ماهیت تشیع نخستین را پیگیری کرده است.
(این یادداشت‌ها، ترجمه دقیق سخنرانی‌ جناب امیرمعزی نیست؛ بلکه گزینش نکات اصلی آن است که در صورت تمایل، خوانندگان می‌توانند به متن اصلی منتشر شده آن‌ مراجعه نمایند).

▪️Mohammad Ali Amir-Moezzi, « Exégèse et théologie de l’Islam shi’ite », Annuaire de l'École pratique des hautes études (EPHE), Section des sciences religieuses, 116 | 2009, 128-131.

▪️در سخنرانی دوم، جناب امیرمعزی به بررسی کتاب و شخصیت سلیم بن قیس هلالی توجه نموده‌اند و اینکه:
1. کتاب وی از نخستین منابع شیعی است که به بررسی مسأله «فتنه/فلتة» درباره جانشینی پیامبر و محرومیت علی بن ابی طالب از حق تعیین شده الهی‌اش پرداخته‌.
2. محتوای کتاب سلیم بن قیس را امامان شیعی تایید کرده‌اند و در منابع کهن روایی، این تایید آمده.
3. کتاب سلیم در طی فرایند قرائت نزد علماء حدیثی شیعه و امامان، معتبر شده.
4. ظاهراً او عمری دراز داشته و چند امام را دیده.
5. سلیم، به روایت رویدادهای نخستین از زبان یاران امام علی پرداخته.
6. به رغم وجود اطلاعات کتابشناسی بسیار درباره سلیم بن قیس، از همان آغاز در وجود حقیقی چنین شخصی تردید شده. نام وی، مکانی که به آن پناه برده، کسانی که از وی کتابش را روایت کرده‌اند و هفت عاِلمی که بر سخنان وی صحه گذاشته‌اند، می‌تواند جنبه رمزی داشته باشد.
7. کتاب الضعفاء ابن غضائری، نخستین منبعی است که سلیم را تضعیف کرده و حال آنکه درباره نویسنده اصلی همین کتاب الضعفاء در بین علماء شیعه اختلاف است و برخی آن را نوشته مخالفان شیعی می‌دانند که برای مخدوش کردن چهره‌های بزرگ امامیه تدوین شده.
8. شواهد متنی بسیاری وجود دارد که کتاب سلیم به سده نخست هجری باز می‌گردد؛ امّا می‌توان پذیرفت که بر هسته اولیه آن در طول تاریخ چیزهایی افزوده شده‌است.
9. نسخه‌های متعدد و چاپ‌های پرشمار از این کتاب، گواه محبوبیت آن نزد شیعیان است.
محتوای کتاب سلیم
1. بر ماجرای سقیفه و پیامدهای مضر آن برای جامعه اسلامی تاکید دارد.
2. زبان آن ساده و سرراست است.
3. مباحث پیچیده الهیاتی ندارد؛ امّا اشاراتی به باورهای جهان‌شناسانه، انسان‌شناسانه و امام‌شناسانه دارد که بازتاب‌دهنده باورهای ریشه‌دار مردم ناحیه عراق در سده نخستین هجری است.
4. تثبیت باورهای راست‌کیشانه اهل تسنن در دوره عباسی، به ویژه درباره خلفاء نخستین، سبب شده تا این کتاب را درکی انحرافی از آموزه های اسلامی تلقی کنند.
5. این کتاب باید مبنایی برای آموزه‌های خاص باطنی آغازین بوده باشد؛ به ویژه درباره شخصیت‌های نخستین که تأثیر به‌سزایی در دسته‌بندی آیات قرآن و تفسیر آنها به دوستان و دشمنان اهل‌البیت دارند.

🔷@AmirMoezzi

👍2

www.tgoop.com/AmirMoezzi/39

2.31K viewsedited  Mar 7, 2021 at 08:08

🎤سخنرانی‌های امیرمعزّی (دوّم)
✍️سید کمال کشیک‌نویس رضوی‌

جناب محمدعلی امیرمعزی از 2008 تا کنون به طور سالانه در مدرسه مطالعات عالی پاریس درباره تفسیر و الهیات اسلام شیعی، سخنرانی کرده است. هر سخنرانی به جنبه‌ای از دانش و روش تفسیر در گرایش شیعی از اسلام توجه دارد. باخوانش و نکته برداری از آن سخنرانی‌ها، مقدمات فهم دیدگاه محمدعلی امیرمعزّی درباره دانش تفسیر و تحولات آن نزد شیعیان فراهم می‌آید. لازم به یادآوری است که امیرمعزی در این سلسله سخنرانی‌ها، همچنان نظریه محوری خود درباره ماهیت تشیع نخستین را پیگیری کرده است.
(این یادداشت‌ها، ترجمه دقیق سخنرانی‌ جناب امیرمعزی نیست؛ بلکه گزینش نکات اصلی آن است که در صورت تمایل، خوانندگان می‌توانند به متن اصلی منتشر شده آن‌ مراجعه نمایند).

▪️Mohammad Ali Amir-Moezzi, « Exégèse et théologie de l’Islam shi’ite », Annuaire de l'École pratique des hautes études (EPHE), Section des sciences religieuses, 116 | 2009, 128-131.

▪️در سخنرانی دوم، جناب امیرمعزی به بررسی کتاب و شخصیت سلیم بن قیس هلالی توجه نموده‌اند و اینکه:
1. کتاب وی از نخستین منابع شیعی است که به بررسی مسأله «فتنه/فلتة» درباره جانشینی پیامبر و محرومیت علی بن ابی طالب از حق تعیین شده الهی‌اش پرداخته‌.
2. محتوای کتاب سلیم بن قیس را امامان شیعی تایید کرده‌اند و در منابع کهن روایی، این تایید آمده.
3. کتاب سلیم در طی فرایند قرائت نزد علماء حدیثی شیعه و امامان، معتبر شده.
4. ظاهراً او عمری دراز داشته و چند امام را دیده.
5. سلیم، به روایت رویدادهای نخستین از زبان یاران امام علی پرداخته.
6. به رغم وجود اطلاعات کتابشناسی بسیار درباره سلیم بن قیس، از همان آغاز در وجود حقیقی چنین شخصی تردید شده. نام وی، مکانی که به آن پناه برده، کسانی که از وی کتابش را روایت کرده‌اند و هفت عاِلمی که بر سخنان وی صحه گذاشته‌اند، می‌تواند جنبه رمزی داشته باشد.
7. کتاب الضعفاء ابن غضائری، نخستین منبعی است که سلیم را تضعیف کرده و حال آنکه درباره نویسنده اصلی همین کتاب الضعفاء در بین علماء شیعه اختلاف است و برخی آن را نوشته مخالفان شیعی می‌دانند که برای مخدوش کردن چهره‌های بزرگ امامیه تدوین شده.
8. شواهد متنی بسیاری وجود دارد که کتاب سلیم به سده نخست هجری باز می‌گردد؛ امّا می‌توان پذیرفت که بر هسته اولیه آن در طول تاریخ چیزهایی افزوده شده‌است.
9. نسخه‌های متعدد و چاپ‌های پرشمار از این کتاب، گواه محبوبیت آن نزد شیعیان است.
محتوای کتاب سلیم
1. بر ماجرای سقیفه و پیامدهای مضر آن برای جامعه اسلامی تاکید دارد.
2. زبان آن ساده و سرراست است.
3. مباحث پیچیده الهیاتی ندارد؛ امّا اشاراتی به باورهای جهان‌شناسانه، انسان‌شناسانه و امام‌شناسانه دارد که بازتاب‌دهنده باورهای ریشه‌دار مردم ناحیه عراق در سده نخستین هجری است.
4. تثبیت باورهای راست‌کیشانه اهل تسنن در دوره عباسی، به ویژه درباره خلفاء نخستین، سبب شده تا این کتاب را درکی انحرافی از آموزه های اسلامی تلقی کنند.
5. این کتاب باید مبنایی برای آموزه‌های خاص باطنی آغازین بوده باشد؛ به ویژه درباره شخصیت‌های نخستین که تأثیر به‌سزایی در دسته‌بندی آیات قرآن و تفسیر آنها به دوستان و دشمنان اهل‌البیت دارند.

🔷@AmirMoezzi

BY خوانش آثارِ محمدعلی امیرمعزّی