tgoop.com/AmirMoezzi/158
Last Update:
ادامه از 👆🏼
✨ بازنشر ترجمه‌ی گفت‌وگوی محمدعلی امیرمعزّی با راشل بینهاس درباره‌ی «قرآن مورّخان»، منتشرشده در پایگاه «رادیو زمانه»
بخش ۳ از ۵
🔻 مرییَن: این مسئله تا چه اندازه می‌تواند بازتابی در حوزه‌ی مذهبی داشته باشد؟
محمدعلی امیر معزی: در جهان اسلام چیزی وجود دارد که من "یادگیری به میانجی رنج" می‌نامم‌اش... ممکن است تصریح‌اش بی‌اهمیت به نظر رسد که نخستین قربانیان اسلام‌گراییِ خشونت‌بار۟ مسلمان‌اند، لیکن یادآوری بدیهیات اغلب پرفایده است. دگرگونی روزافزونی میان متفکران مسلمان جریان دارد که دیگر نمی‌توانند به این بسنده کنند که "هر آنچه بر سر مسلمانان می‌آید، تقصیر صهیونیسم، امپریالیسم، و استعمار است! " البته نمی‌توان منکر عناصر ژئوپلیتیک شد، لیکن روشن‌فکران مسلمان به نحو فزاینده‌ای درمی‌یابند که مشکلی در سنت‌های ما وجود دارد. در شرقِ مسلمان، برای نمونه در ایران، بیش‌تر و بیش‌تر علمای دینی می‌گویند که ما باید به سنت‌های خود با عینک‌های جدید بنگریم (احتمالاً در واکنش به پیامدهای خشونت‌بار انقلاب اسلامی). و این عینک‌های جدید اغلب ماهیتی علمی دارند!
ممکن است این همان چیزی باشد که برخی از اندیشمندان اسلامی قرون وسطی نظیر غزالی یا ابن عربی شرح داده‌اند: گاهی از دست دادن پاره‌ی معینی از اعتقادات، ایمان را تقویت می‌کند. لذا می‌توان میان باورها و ایمان تمایز قائل شد. اعتقاداتی هستند که خلوص ایمان را آلوده می‌سازند. مطالعه‌ی غیرایدئولوژیک به روشن شدن این تمایز مدد می‌رساند. بنابراین، تاریخمندسازی، زمینهمندسازی و دخیل‌سازی تاریخ و جغرافیا در امور ایمانی ضروری است تا درک مطلق‌گرایانه‌ی مروج تعصب را خنثی کند.
🔻 مرییَن: آیا این قرآن مورخان اعتقادات کنونی پذیرفته‌شده نزد مؤمنان را به چالش می‌کشد؟
محمدعلی امیر معزی: برخلاف آنچه در سنت اسلامی از فتوحات و ظهور امپراطوری گفته می‌شود، که اسلام برای آنها جداشده از توحیدهای پیشین است و قرآن را کتابی برتر از تمام متون مقدس معرفی می‌کنند، قرآن به منزله‌ی گسست با متون مقدس یهودیت یا مسیحیت نیست. پیوستگی‌ای در این میان وجود دارد. خود قرآن نیز گواه این مطلب است! این کتاب متعلق به سنت متنی توحیدی اواخر دوران باستان است، در هر صفحه ما ردی از دانش خاصی را می‌بینیم که می‌توانیم نامش را معنویت کتاب مقدس بگذاریم.
🔻 مرییَن: آیا قرآن به واسطه‌ی تاریخ سیاسی "تحریف" شده است؟ به نظر می‌رسد این متن مقدس، پس از خلافت‌ها و فتوحات اعراب، به متنی سیاسی-مذهبی تبدیل شده است.
محمدعلی امیر معزی: در مذهب، امر زمانی و امر معنوی ناگزیر به هم پیوسته‌اند. برای نمونه، در عهد عتیق، آمدن عبرانیان از مصر به سرزمین موعود رویدادی توامان مذهبی و سیاسی است. مراقب باشید که در دام زمان‌پریشی نیفتید، مسئله داوری درباره این متون با عینک فعلی ما نیست. آنها به زمان و مکان خود تعلق دارند. بدین روی، چنان‌چه محمّد در مکزیک زاده می‌شد یا در قرن چهارم پیش از میلاد مسیح می‌زیست، گفتمان یکسان نبود. پرسش این است: چگونه با این متون مقدس مواجه شویم؟ قطعه‌‌های خشن هم در قرآن و هم عهد عتیق وجود دارد. با این حال، اکثریت قریب به اتفاق یهودیان پذیرفته‌اند که جنبه‌های زمانی کتاب مقدسِ آنها برگرفته از متون تاریخی است که دیگر کاربرد ندارند، برخلاف جنبه‌های معنوی که به زیست درونی مؤمنان مربوط می‌شود. این کارِ زمینهمندسازی برای اسلام هم ضروری است.
@anqanotes
ادامه در 👇🏼
BY خوانش آثارِ محمدعلی امیرمعزّی
Share with your friend now:
tgoop.com/AmirMoezzi/158