ኦርቶዶክሳዊ መጻሕፍት እና ጽሑፎች Tsegaye kiflu

ዶ/ር ኢሳይያስ ዓለሜ(1926-1989)- የእንደቸርነትህ መዝሙር ደራሲ

-ዶ/ር ኢሳይያስ ዓለሜ በ1926 ዓ.ም በምሥራቅ ጎጃም ዞን በደብረ ኤልያስ ወረዳ ከአባታቸዉ ከአቶ ዓለሜ እንግዳና ከእናታቸዉ ከወ/ሮ አዲሴ አሥራት ተወለዱ፡፡ እድሜያቸዉ ለትምህርት ሲደርስ ጥንታዊ ወደሆነው ወደ ኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስትያን ትምህርት ቤት ገቡ፡፡ ከዚያም ንባብ፣ ዜማ እና የግዕዝ ቅኔ በተወለዱበት ደብረ ኤልያስ ከተማሩ በኋላ የቅኔ ሙያቸውን ለማሻሻል ወደ ዋሸራ ቅኔ ቤት ሄደው የግዕዝ ቅኔን አስፋፍተዋል፡፡

-በ1942 ዓ.ም ወደ አዲስ አበባ መጥተው በቅድስት ሥላሴ መንፈሳዊ ኮሌጅ ተምረው በዲፕሎማ ተመርቀዋል፡፡ ከዚያም ወደ ውጭ ሀገር ተልከው ከካይሮ ኮፕቲክ ዩኒቨርስቲ በባችለር ኦፍ ዴቪኒት(በትምህርተ መለኮት) በዚሁ ዩኒቨርስቲ በአፍሪካ ጥናት ኤም .ኤ.ዲግሪ፣ ከአሜሪካ ደግሞ በማስተማር ዘዴ
ኤም.ኤ.ዲግሪ ያገኙ ሲሆን ከኢጣልያ ፔሩጅያ ዩኒቨርስቲ በኢጣልያኛ ቋንቋ ዲፕሎማ ማግኘታቸው ታውቋል፡፡ እንደገና በ1965 ዓ.ም ወደ ካይሮ ተመልሰው በአፍሪካ ጥናት በ1970 በዶክትሬት ዲግሪ ተመርቀዋል፡፡

-ዶ/ር ኢሳይያስ ዓለሜ በቤተክህነትና በመንግስት መሥሪያ ቤቶች ለረጅም ዘመናት በተለያዩ የኃላፊነት ደረጃዎች አገልግለዋል፡፡ ከእነዚህም ውስጥ በትምህርት ሚኒስቴር በመምህርነት፣ በጠቅላይ ቤተክህነት የታሪክ ፣የድርሰትና የስብከት ክፍል መምሪያ እንዲሁም በአገር አስተዳደር ሚኒስቴር የጥናትና ምርምር ክፍል ኤክስፐርት በመሆን ሀገራቸውንና ወገናቸውን በቅንነት አገልግለዋል፡፡ በካይሮ ለኢትዮጵያውያን ኮሚውኒቲና ለግብጻውያን በጽሕፈት ሚኒስቴር ትዕዛዝ የአማርኛ ቋንቋ አስተምረዋል፡፡ ከዚያም ወደ ሀገራቸው ተመልሰው በባህልና ስፖርት ጉዳይ ሚኒስቴር በኢትዮጵያ ቋንቋዎች አካዳሚ የቋንቋና የባህል ኤክስፐርት፣ የግዕዝ ቅኔና የመጻሕፍት ትርጓሜ ክፍል ተጠባባቂ ኃላፊ በመሆን በከፍተኛ ትጋትና ቅንነት በጡረታ እስከ ተገለሉበት ድረስ አገልግለዋል።

-በሥራ ላይ በነበሩበት ወቅት ካበረከቱዋቸው ሥራዎች መካከል

1.)የግዕዝና የቅኔ አመጣጥ ከነሚዛኑ

2)የግዕዝና የአረብኛ ቃላት ተዛምዶ በሚሉ ርዕሶች ከፍተኛ ዋጋ ያላቸዉ የምርምር ሥራዎች ይገኙበታል፡፡ በተጨማሪም "የአረብኛ ቋንቋ መማሪያና ምክር በኪስ" የሚሉ መጻሕፍት አሳትመው ለንባብ አብቅተዋል፡፡

-በቋንቋ ችሎታ በኩል ከፍተኛ ተሰጥዖ ስለነበራቸው ከአማርኛ በተጨማሪ የግዕዝ ፣ የአረብኛ ፣የእንግሊዝኛ፣ የጣልያንኛ፣ የክላሲክ ግሪክና የኮፕቲክ ቋንቋ ችሎታቸዉ ከፍተኛ ነበር፡፡

-ዶ/ር ኢሳይያስ ግጥም የመጻፍ፣ ለገጠሙት ግጥም በሙዚቃ ምልክት(ኖታ) ዜማ የማውጣትና የመዘመር ልዩ ችሎታ ነበራቸው። በቅድስት ሥላሴ ት/ቤት ሳሉ ለትምህርት ቤቶችና ለትያትር የመዝሙር ደራሲ ነበሩ፡፡ የጻፉትም የመዝሙር ስብስብ ሥራ በስምንት አይነት ልዩ ልዩ ድምጾች በምልክት (በኖታ) ተዘጋጅቶ በመርሐ ጥበብ ማተሚያ ቤት ታትሞ ወጥቷል፡፡ ይህንንም መዝሙር በአዲስ አበባ ትምህርት ቤቶች እየተዘዋወሩ አስተምረዋል፡፡

-በአሁኑ ጊዜ በኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስትያን በየአድባራቱና ገዳማቱ በየዕለቱ ማታ ማታ ከሚሰጠው ትምህርት በኋላ የሚዘመረው "እንደቸርነትህ" የሚለው የመዝሙር ጸሎት ከዶ/ር ኢሳይያስ ዓለሜ ሥራዎች አንዱ ነው። ነፍስ ይማር።

ምንጭ:- ደ/ኤልያስ ወረዳ ኮሙኒኬሽን

👍2

www.tgoop.com/tseomm/6214

896 viewsJan 27 at 17:02

ዶ/ር ኢሳይያስ ዓለሜ(1926-1989)- የእንደቸርነትህ መዝሙር ደራሲ

-ዶ/ር ኢሳይያስ ዓለሜ በ1926 ዓ.ም በምሥራቅ ጎጃም ዞን በደብረ ኤልያስ ወረዳ ከአባታቸዉ ከአቶ ዓለሜ እንግዳና ከእናታቸዉ ከወ/ሮ አዲሴ አሥራት ተወለዱ፡፡ እድሜያቸዉ ለትምህርት ሲደርስ ጥንታዊ ወደሆነው ወደ ኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስትያን ትምህርት ቤት ገቡ፡፡ ከዚያም ንባብ፣ ዜማ እና የግዕዝ ቅኔ በተወለዱበት ደብረ ኤልያስ ከተማሩ በኋላ የቅኔ ሙያቸውን ለማሻሻል ወደ ዋሸራ ቅኔ ቤት ሄደው የግዕዝ ቅኔን አስፋፍተዋል፡፡

-በ1942 ዓ.ም ወደ አዲስ አበባ መጥተው በቅድስት ሥላሴ መንፈሳዊ ኮሌጅ ተምረው በዲፕሎማ ተመርቀዋል፡፡ ከዚያም ወደ ውጭ ሀገር ተልከው ከካይሮ ኮፕቲክ ዩኒቨርስቲ በባችለር ኦፍ ዴቪኒት(በትምህርተ መለኮት) በዚሁ ዩኒቨርስቲ በአፍሪካ ጥናት ኤም .ኤ.ዲግሪ፣ ከአሜሪካ ደግሞ በማስተማር ዘዴ
ኤም.ኤ.ዲግሪ ያገኙ ሲሆን ከኢጣልያ ፔሩጅያ ዩኒቨርስቲ በኢጣልያኛ ቋንቋ ዲፕሎማ ማግኘታቸው ታውቋል፡፡ እንደገና በ1965 ዓ.ም ወደ ካይሮ ተመልሰው በአፍሪካ ጥናት በ1970 በዶክትሬት ዲግሪ ተመርቀዋል፡፡

-ዶ/ር ኢሳይያስ ዓለሜ በቤተክህነትና በመንግስት መሥሪያ ቤቶች ለረጅም ዘመናት በተለያዩ የኃላፊነት ደረጃዎች አገልግለዋል፡፡ ከእነዚህም ውስጥ በትምህርት ሚኒስቴር በመምህርነት፣ በጠቅላይ ቤተክህነት የታሪክ ፣የድርሰትና የስብከት ክፍል መምሪያ እንዲሁም በአገር አስተዳደር ሚኒስቴር የጥናትና ምርምር ክፍል ኤክስፐርት በመሆን ሀገራቸውንና ወገናቸውን በቅንነት አገልግለዋል፡፡ በካይሮ ለኢትዮጵያውያን ኮሚውኒቲና ለግብጻውያን በጽሕፈት ሚኒስቴር ትዕዛዝ የአማርኛ ቋንቋ አስተምረዋል፡፡ ከዚያም ወደ ሀገራቸው ተመልሰው በባህልና ስፖርት ጉዳይ ሚኒስቴር በኢትዮጵያ ቋንቋዎች አካዳሚ የቋንቋና የባህል ኤክስፐርት፣ የግዕዝ ቅኔና የመጻሕፍት ትርጓሜ ክፍል ተጠባባቂ ኃላፊ በመሆን በከፍተኛ ትጋትና ቅንነት በጡረታ እስከ ተገለሉበት ድረስ አገልግለዋል።

-በሥራ ላይ በነበሩበት ወቅት ካበረከቱዋቸው ሥራዎች መካከል

1.)የግዕዝና የቅኔ አመጣጥ ከነሚዛኑ

2)የግዕዝና የአረብኛ ቃላት ተዛምዶ በሚሉ ርዕሶች ከፍተኛ ዋጋ ያላቸዉ የምርምር ሥራዎች ይገኙበታል፡፡ በተጨማሪም "የአረብኛ ቋንቋ መማሪያና ምክር በኪስ" የሚሉ መጻሕፍት አሳትመው ለንባብ አብቅተዋል፡፡

-በቋንቋ ችሎታ በኩል ከፍተኛ ተሰጥዖ ስለነበራቸው ከአማርኛ በተጨማሪ የግዕዝ ፣ የአረብኛ ፣የእንግሊዝኛ፣ የጣልያንኛ፣ የክላሲክ ግሪክና የኮፕቲክ ቋንቋ ችሎታቸዉ ከፍተኛ ነበር፡፡

-ዶ/ር ኢሳይያስ ግጥም የመጻፍ፣ ለገጠሙት ግጥም በሙዚቃ ምልክት(ኖታ) ዜማ የማውጣትና የመዘመር ልዩ ችሎታ ነበራቸው። በቅድስት ሥላሴ ት/ቤት ሳሉ ለትምህርት ቤቶችና ለትያትር የመዝሙር ደራሲ ነበሩ፡፡ የጻፉትም የመዝሙር ስብስብ ሥራ በስምንት አይነት ልዩ ልዩ ድምጾች በምልክት (በኖታ) ተዘጋጅቶ በመርሐ ጥበብ ማተሚያ ቤት ታትሞ ወጥቷል፡፡ ይህንንም መዝሙር በአዲስ አበባ ትምህርት ቤቶች እየተዘዋወሩ አስተምረዋል፡፡

-በአሁኑ ጊዜ በኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስትያን በየአድባራቱና ገዳማቱ በየዕለቱ ማታ ማታ ከሚሰጠው ትምህርት በኋላ የሚዘመረው "እንደቸርነትህ" የሚለው የመዝሙር ጸሎት ከዶ/ር ኢሳይያስ ዓለሜ ሥራዎች አንዱ ነው። ነፍስ ይማር።

ምንጭ:- ደ/ኤልያስ ወረዳ ኮሙኒኬሽን

BY ኦርቶዶክሳዊ መጻሕፍት እና ጽሑፎች Tsegaye kiflu