نشر سایه سخن

✍ از ابتدای شریعت اسلام تا اوایل دوره پهلوی در ایران اموات را بوسیله تابوت و بر دوش مردم جهت دفن در گورستان حمل می‌کردند و جمعیت در طول مسیر با ذکر تکبیر و آیات و دعاها تابوت را مشایعت کرده و هرکس تلاش داشت خودش را به تابوت برساند و دستی به آن بزند چرا که گفته می‌شد ثوابی بزرگ در این کار است.

این نوع حمل جنازه را بهترین نوع انتقال مردگان به گورستان‌ها می‌دانستند و اصطلاحاً دوسر برد می‌گفتند که هم متوفی از ثواب تکبیر و دعاهای مشایعت‌کنندگان بهره‌مند می‌شود و هم مردم با دست زدن به تابوت مُرده، گناهانشان آمرزیده می‌شود.

البته برای مُرده‌های اسم و رسم‌دار و کس و کاردار تشریفات بیشتری بکار می‌بستند و در سر هر سه‌راه و چهارراه و مسجد و سقاخانه و امامزاده و تکیه، تابوتشان بر سر دست نگه می‌داشتند و چهارپایه‌ای که از قبل یکی از نفرات با خود آورده بود را بر زمین می‌گذاشت و یک نفر از دهن‌دارها و داش مشدی‌ها و سبیل کلفت‌ها بالای چهارپایه می‌رفت و دستور سکوت می‌داد و روضه کوتاهی می‌خواند تا جمعیت به گریه و زاری بیافتند. سپس ادامه حرکت و باز در سر چهارراه دیگر همین نمایش اجرا می‌شد و خلاصه تا به گورستان برسند بسته به مرتبه فرد متوفی، پنج شش جا این بساط برپا می‌شد.

تراکم جمعیت و فشار مردم جهت رسیدن به تابوت و برخورداری از ثواب آن، سبب شده بود که در هر تشییع جنازه تعدادی زیر دست و پا بمانند و سر و دستشان شکسته شود و حتی گاهی اوقات برخی افراد مسن بواسطه گیر افتادن در بین جمعیت کشته شوند!

تا اینکه در سال پنجم حکومت رضاشاه، بدستور شاه اتاقک چوبی را در عقب یک خودرو شورلت نصب کردند و آن خودرو را جهت حمل متوفیات در اختیار بلدیه قرار دادند.

طبق معمول فریاد وامصیبتا و مخالفت مرتجعین بلند شد که این گنبد برنجی [اتاقک چوبی خودرو را گنبد و بواسطه رنگ زرد خودرو آن را برنجی می‌نامیدند] ساخته کفار است و صدای ترتر آن همان خنده شیطان است که میت با قرار گرفتن در آن توسط شیطان عذاب داده می‌شود و شیطان به او می‌خندد.

همچنین می‌گفتند شاه با زنده‌ها و مُرده‌ها دشمنی دارد و می‌خواهد میت را از ثواب دعای مردم و مردم را از ثواب بر دوش گرفتن تابوت میت که هر قدمش هفتاد هزار گناه کبیره را از انسان پاک می‌کند، محروم سازد.

بدنبال این شایعات مردم از ماشین شورلت استفاده نمی‌کردند و به شیوه قدیم جنازه اموات را تا گورستان حمل می‌کردند تا اینکه بلدیه دفن اموات به شیوه بردوش نهادن تابوت را ممنوع اعلام کرد و برای کسانی که از این فرمان تخطی کنند مجازات سختی تعیین نمود. پس از آن بود که مردم به ناچار برای دفن امواتشان از خودرو شورلت استفاده کردند.

با اجباری شدن استفاده از خودرو شورلت برای دفن اموات، آه و اسف‌های بسیار از حاجی‌ها و مؤمنین و متعصبین بلند شد که ای کاش زودتر از اینها مُرده بودیم تا نعش‌مان بر دوش مردم حمل می‌شد و از عذاب قرار گرفتن در گنبد برنجی و شنیدن صدای ترتر شیطان که مقدمه رفتن به جهنم بود، آسوده می‌شدیم.

و چه بسا عده‌ای که در اواخر عمر و در ایام بیماری وصیت می‌کردند آنها را از تهران بیرون برده و به روستاهای اطراف ببرند تا پس از مرگ کسی نعش آنان را در گنبد برنجی نگذارد.

شعری نیز در مذمت گنبد برنجی و رضاشاه ساخته بودند.

مأخذ
طهران قدیم جلد سوم ص 252 تا 255 به اختصار، جعفر شهری. انتشارات معین. تهران 1371

🆔 @Sayehsokhan

❤12👎1

www.tgoop.com/sayehsokhan/37554

1.09K viewsHassan Malekian, Aug 22 at 09:49

✍ از ابتدای شریعت اسلام تا اوایل دوره پهلوی در ایران اموات را بوسیله تابوت و بر دوش مردم جهت دفن در گورستان حمل می‌کردند و جمعیت در طول مسیر با ذکر تکبیر و آیات و دعاها تابوت را مشایعت کرده و هرکس تلاش داشت خودش را به تابوت برساند و دستی به آن بزند چرا که گفته می‌شد ثوابی بزرگ در این کار است.

این نوع حمل جنازه را بهترین نوع انتقال مردگان به گورستان‌ها می‌دانستند و اصطلاحاً دوسر برد می‌گفتند که هم متوفی از ثواب تکبیر و دعاهای مشایعت‌کنندگان بهره‌مند می‌شود و هم مردم با دست زدن به تابوت مُرده، گناهانشان آمرزیده می‌شود.

البته برای مُرده‌های اسم و رسم‌دار و کس و کاردار تشریفات بیشتری بکار می‌بستند و در سر هر سه‌راه و چهارراه و مسجد و سقاخانه و امامزاده و تکیه، تابوتشان بر سر دست نگه می‌داشتند و چهارپایه‌ای که از قبل یکی از نفرات با خود آورده بود را بر زمین می‌گذاشت و یک نفر از دهن‌دارها و داش مشدی‌ها و سبیل کلفت‌ها بالای چهارپایه می‌رفت و دستور سکوت می‌داد و روضه کوتاهی می‌خواند تا جمعیت به گریه و زاری بیافتند. سپس ادامه حرکت و باز در سر چهارراه دیگر همین نمایش اجرا می‌شد و خلاصه تا به گورستان برسند بسته به مرتبه فرد متوفی، پنج شش جا این بساط برپا می‌شد.

تراکم جمعیت و فشار مردم جهت رسیدن به تابوت و برخورداری از ثواب آن، سبب شده بود که در هر تشییع جنازه تعدادی زیر دست و پا بمانند و سر و دستشان شکسته شود و حتی گاهی اوقات برخی افراد مسن بواسطه گیر افتادن در بین جمعیت کشته شوند!

تا اینکه در سال پنجم حکومت رضاشاه، بدستور شاه اتاقک چوبی را در عقب یک خودرو شورلت نصب کردند و آن خودرو را جهت حمل متوفیات در اختیار بلدیه قرار دادند.

طبق معمول فریاد وامصیبتا و مخالفت مرتجعین بلند شد که این گنبد برنجی [اتاقک چوبی خودرو را گنبد و بواسطه رنگ زرد خودرو آن را برنجی می‌نامیدند] ساخته کفار است و صدای ترتر آن همان خنده شیطان است که میت با قرار گرفتن در آن توسط شیطان عذاب داده می‌شود و شیطان به او می‌خندد.

همچنین می‌گفتند شاه با زنده‌ها و مُرده‌ها دشمنی دارد و می‌خواهد میت را از ثواب دعای مردم و مردم را از ثواب بر دوش گرفتن تابوت میت که هر قدمش هفتاد هزار گناه کبیره را از انسان پاک می‌کند، محروم سازد.

بدنبال این شایعات مردم از ماشین شورلت استفاده نمی‌کردند و به شیوه قدیم جنازه اموات را تا گورستان حمل می‌کردند تا اینکه بلدیه دفن اموات به شیوه بردوش نهادن تابوت را ممنوع اعلام کرد و برای کسانی که از این فرمان تخطی کنند مجازات سختی تعیین نمود. پس از آن بود که مردم به ناچار برای دفن امواتشان از خودرو شورلت استفاده کردند.

با اجباری شدن استفاده از خودرو شورلت برای دفن اموات، آه و اسف‌های بسیار از حاجی‌ها و مؤمنین و متعصبین بلند شد که ای کاش زودتر از اینها مُرده بودیم تا نعش‌مان بر دوش مردم حمل می‌شد و از عذاب قرار گرفتن در گنبد برنجی و شنیدن صدای ترتر شیطان که مقدمه رفتن به جهنم بود، آسوده می‌شدیم.

و چه بسا عده‌ای که در اواخر عمر و در ایام بیماری وصیت می‌کردند آنها را از تهران بیرون برده و به روستاهای اطراف ببرند تا پس از مرگ کسی نعش آنان را در گنبد برنجی نگذارد.

شعری نیز در مذمت گنبد برنجی و رضاشاه ساخته بودند.

مأخذ
طهران قدیم جلد سوم ص 252 تا 255 به اختصار، جعفر شهری. انتشارات معین. تهران 1371

🆔 @Sayehsokhan

BY نشر سایه سخن