نشر سایه سخن

#از_شما


در داستان اول مثنوی بعد از پیدا شدن علت ناخوشی ِ کنیزک و یافتن زرگر و روانه کردنش به پایتخت، بیتی زبان حال زرگر آمده که عبرت آموز است:
اسب تازی برنشست و تند تاخت
 خونبهای خویش را خلعت شناخت

چه بسیار وقت‌ها که آدم‌ها برای کسب جا و موقعیتی سر و دست شکسته‌اند و ندانسته‌اند که آن موقعیت آبرو و نام و جانشان را خواهد گرفت.
بعد از ورود زرگر به قصر و کامرانی شش ماهه و بیمار کردنش، چند بیت درخشان ِ تامل برانگیز از زبان زرگر ِ در حال مرگ  آمده است، در این چند بیت، داشتن ِ صفتی نیکو و "ویژگی" یی ممتاز را علت از دست رفتن ِ جان و زندگی شمرده است:

خون دوید از چشم ِ هم چون جوی او 
 دشمن جان وی آمد روی او
دشمن طاوس آمد پرّ او  
ای بسی شه را بکشته فرّ او
گفت: من آن آهُوَم کز ناف من  
ریخت آن صیاد خون صاف من
ای من آن روباه صحرا کز کمین
  سر بریدندش برای پوستین
ای من آن فیلی که زخم پیلبان  
ریخت خونم از برای استخوان

بعد از این بیت‌ها که آدمی را به وجهی از شگفتی‌ها و عجایب آفرینش توجه می‌دهد، از زبان ِ زرگر انتقام خونش حواله‌ی تقدیر شده با قطعیت سروده می‌شود:

آنکه کُشتَستَم پی مادون من
 می نداند که نخسبد خون ِ من؟
بر من است امروز و فردا بر وی است   
خونِ چون من کس چنین ضایع کی است؟

بعد در باره‌ی بازگشت ُ نتیجه‌ی عمل آدمی اینگونه هشدار می‌دهد:

گرچه دیوار افکند سایه‌ی دراز 
 باز گردد سوی او آن‌ سایه باز
این جهان کوه است و فعل ما ندا  
سوی ما آید نداها را صدا

نیچه گفته است، اخلاق ساخته‌ی آدم‌های ضعیف است، اگر با این دید ِ انتقادی به ابیات بالا نگاه کنیم، می‌توانیم بگوییم که هر مجموعه‌ی زیستی از وجودی فردی گرفته تا گروه‌ها و ملت‌ها اگر در مقابل هر ستم و هجوم و تجاوزی شجاعانه ایستاده باشد و شکست نخورده و مهاجم را منکوب کرده باشد، دیگر اشعار بالا  واجد اهمیتی نخواهد بود. اگر زرگر از پس ِ نجات جانش بر می‌آمد، اگر طاوس و شاه و روباه و فیل، قدرت رهائی از سرنوشت شومشان را داشتند، دیگر ابیات بالا محلی از اعراب نداشت، اگر ابیات بالا را از نگاه انسانی که به هیچ امر ِ غیر عادلانه پنداشته‌ای گردن ننهاده و بر چالش‌های تسلط طلبانه بر خود، غالب آمده باشد، نظر کنیم، آنگاه می‌توانیم بگوییم اخلاق ِ مستتر ِ این ابیات مصداق همان جمله‌ی نیچه است.


با سپاس فراوان از استاد فرضی عزیز

🆔 @Sayehsokhan

❤9👍3

www.tgoop.com/sayehsokhan/37456

1.12K viewsHassan Malekian, Aug 8 at 05:22

#از_شما


در داستان اول مثنوی بعد از پیدا شدن علت ناخوشی ِ کنیزک و یافتن زرگر و روانه کردنش به پایتخت، بیتی زبان حال زرگر آمده که عبرت آموز است:
اسب تازی برنشست و تند تاخت
 خونبهای خویش را خلعت شناخت

چه بسیار وقت‌ها که آدم‌ها برای کسب جا و موقعیتی سر و دست شکسته‌اند و ندانسته‌اند که آن موقعیت آبرو و نام و جانشان را خواهد گرفت.
بعد از ورود زرگر به قصر و کامرانی شش ماهه و بیمار کردنش، چند بیت درخشان ِ تامل برانگیز از زبان زرگر ِ در حال مرگ  آمده است، در این چند بیت، داشتن ِ صفتی نیکو و "ویژگی" یی ممتاز را علت از دست رفتن ِ جان و زندگی شمرده است:

خون دوید از چشم ِ هم چون جوی او 
 دشمن جان وی آمد روی او
دشمن طاوس آمد پرّ او  
ای بسی شه را بکشته فرّ او
گفت: من آن آهُوَم کز ناف من  
ریخت آن صیاد خون صاف من
ای من آن روباه صحرا کز کمین
  سر بریدندش برای پوستین
ای من آن فیلی که زخم پیلبان  
ریخت خونم از برای استخوان

بعد از این بیت‌ها که آدمی را به وجهی از شگفتی‌ها و عجایب آفرینش توجه می‌دهد، از زبان ِ زرگر انتقام خونش حواله‌ی تقدیر شده با قطعیت سروده می‌شود:

آنکه کُشتَستَم پی مادون من
 می نداند که نخسبد خون ِ من؟
بر من است امروز و فردا بر وی است   
خونِ چون من کس چنین ضایع کی است؟

بعد در باره‌ی بازگشت ُ نتیجه‌ی عمل آدمی اینگونه هشدار می‌دهد:

گرچه دیوار افکند سایه‌ی دراز 
 باز گردد سوی او آن‌ سایه باز
این جهان کوه است و فعل ما ندا  
سوی ما آید نداها را صدا

نیچه گفته است، اخلاق ساخته‌ی آدم‌های ضعیف است، اگر با این دید ِ انتقادی به ابیات بالا نگاه کنیم، می‌توانیم بگوییم که هر مجموعه‌ی زیستی از وجودی فردی گرفته تا گروه‌ها و ملت‌ها اگر در مقابل هر ستم و هجوم و تجاوزی شجاعانه ایستاده باشد و شکست نخورده و مهاجم را منکوب کرده باشد، دیگر اشعار بالا  واجد اهمیتی نخواهد بود. اگر زرگر از پس ِ نجات جانش بر می‌آمد، اگر طاوس و شاه و روباه و فیل، قدرت رهائی از سرنوشت شومشان را داشتند، دیگر ابیات بالا محلی از اعراب نداشت، اگر ابیات بالا را از نگاه انسانی که به هیچ امر ِ غیر عادلانه پنداشته‌ای گردن ننهاده و بر چالش‌های تسلط طلبانه بر خود، غالب آمده باشد، نظر کنیم، آنگاه می‌توانیم بگوییم اخلاق ِ مستتر ِ این ابیات مصداق همان جمله‌ی نیچه است.


با سپاس فراوان از استاد فرضی عزیز

🆔 @Sayehsokhan

BY نشر سایه سخن