ሳሙኤል በለጠ(ባማ)

ራሴን ላጥፋ ወይስ ቡና ልጠጣ ?
[ጥቂት ስለ ድህረ ዘመናይ ህምሞችና ራስን ስለ ማጥፋት]
የውልህ ዘመኑ ተቀይሩዋል ድህረ ዘመናይ ህምም በሰው ልጅ ልብ ውስጥ እንደ አለት ጠንክሩዋል። አንድ ምሳሌ ልንገርህ ለምሳሌ የዚህ ዘመንን ሰው “ኑር ባንተ አለም” ብለህ ልታጽናናው አትችልም እንዴት በለኝ ጥያቄ ይጠይቃል። የኔ አለም የታል? ይልሃል ያው ብለህ አለሙን ብታሳየው እኔ የታለሁ? ይልሃል ስለዚህ እንዴት በዚች ወለፈንድ አለም መኖር እንዳለበት ማወቅ ግድ ይለዋል። የአለም መልክ ምን ይመስላል? ትውልደ አልጀሪያዊው ፈረንሳዊው ፈላስፋ አልበርት ከሙ ”The Myth of Sisyphus” "ሰው ምክንያታዊነት የጎደለው መስታወት ፊት ይቆማል። ሰው ለደስታና ለምክንያት የሚጓጓ እንደሆነ ይሰማዋል። በሰዎች ፍላጎትና በዓለም ላይ በሚፈጠር ምክንያታዊ ያልሆነ ነገር መስታወቱ ላይ ሲያይ ግራ ይጋባል መልኩንም መስታወቱንም ይጠራጠራል።"
አየህ አለም አንተም እንዲህ ነህ ድህረ ዘመናይ ህምም እንዴት ተፈጠረ ካልን አሜሪካዊው ስኮላር ዴቪድ ቢ ሞሪስ ከአመታት በፊት አካዳሚያ ላይ ድህረ ዘመናይ ህምም የሚል ጥናት ይፋ አድርጎ ነበር በዚህ ጥናት ላይ የአውስትራሊያውን ፈላስፋ ካርል ፖፐርን ጠቅሶ እንዲህ ይላል። "All moral urgency has its basis in the urgency of suffering or pain" "የዘመናዊው አለም የሞራል ጥመት ለድህረ ዘመናይ ህመም መፈጠር መሰረት ሆነ" ብለን ለዚህ አውድ እንተርጉመው ሌላ አንድ የዛሬውን አለም ፍንትው አድርጎ የሚያሳይ ነገር ልንገርህ ”THE HOUSE THAT JACK BUILT” የሚለው ፊልም ላይ የተጠቀሰ ነገር አለ ቃል በቃል ባይሆንም እንዲህ ነው የሚለው "ሰው በዚህ ምድር እውነትን መፈለግ የለበትም ምክንያቱም ብዙ ማሰብ ይጠይቃል ብዙ ማሰብ ደግሞ ... ሞኝ ያደርጋል።"
አንባቢ ሆይ ይቅርታ ይህን ሁሉ የዘበዘብኩት የድህረ ዘመናይ ትልቁ ህምም በዚህ አለም ሞኝ መሆን ነው ልልህ ነው። ሰው ይህን ማስታረቅ ሲከብደው አልበርት ከሙ እንድሚለው ፈልስፍናዊ ራስ ማጥፋትን ይከውናል። በአንጻሩ ስጋዊ ራስን ማጥፋት በራሳቸው ላይ የሚፈጽሙ አይጠፉም በሃገራችን በተደረገ አንድ ጥናት በርግጥ ከ 2000 አመተምህረት ወዲህ ራሳቸውን የሚያጠፉ ሰዎች ቀንሰዋል ይልና በአገራችን በአመት ስምንት ሺህ ሰዎች እራሳቸውን ያጠፋሉ ይላል።
ከላይ እንዳልኩት ሰው በፍልስፍናም በስጋም ራስሱን ማጥፋተንድለለበትና ከወለፈንድ አለም ጋር መስማማት እንዳለበት አሳቢያን ይናገራሉ ሁለት የአልበርት ከሙ ብያኔዎችን ላንሳና ላብቃ ከላይ "መፈጠር እንደ መሰብሰብ ያለ ነገር ሲሆን መፍጠር መኖር በእጥፍ እንደ መኖር ያለ ነው አበቦችን፣ ወረቀቶችን እሲ ሰብስብ ጭንቀቶችን ብታከማቻቸው ምንም ትርጉም አለው?" ይልና በሌላ መጽሃፉ ደሞ ማለትም ሃፒ ዴዝ ላይ “Should I kill myself, or have a cup of coffee? But in the end one needs more courage to live than to kill himself.” “ቡና ልጠጣ ወይስ ራሴን ላጥፋ ወይስ ቡና ልጠጣ ነገር ግን የሁዋላ የሁዋላ ራስን ለማጥፋት ከሚያስፈልገው ጥንካሬ ለመኖር ጥንካሬ......... ያስፈልጋል” ይህው ነው። ድህረ ዘመናዊውን አለም ለማወቅ ”THE HOUSE THAT JACK BUILT” የሚለውን ፊልም በመጋበዝ ልሰናበት......።

www.tgoop.com/samuelbelete/1649

558 viewsS B, edited  Oct 19, 2023 at 17:54

ራሴን ላጥፋ ወይስ ቡና ልጠጣ ?
[ጥቂት ስለ ድህረ ዘመናይ ህምሞችና ራስን ስለ ማጥፋት]
የውልህ ዘመኑ ተቀይሩዋል ድህረ ዘመናይ ህምም በሰው ልጅ ልብ ውስጥ እንደ አለት ጠንክሩዋል። አንድ ምሳሌ ልንገርህ ለምሳሌ የዚህ ዘመንን ሰው “ኑር ባንተ አለም” ብለህ ልታጽናናው አትችልም እንዴት በለኝ ጥያቄ ይጠይቃል። የኔ አለም የታል? ይልሃል ያው ብለህ አለሙን ብታሳየው እኔ የታለሁ? ይልሃል ስለዚህ እንዴት በዚች ወለፈንድ አለም መኖር እንዳለበት ማወቅ ግድ ይለዋል። የአለም መልክ ምን ይመስላል? ትውልደ አልጀሪያዊው ፈረንሳዊው ፈላስፋ አልበርት ከሙ ”The Myth of Sisyphus” "ሰው ምክንያታዊነት የጎደለው መስታወት ፊት ይቆማል። ሰው ለደስታና ለምክንያት የሚጓጓ እንደሆነ ይሰማዋል። በሰዎች ፍላጎትና በዓለም ላይ በሚፈጠር ምክንያታዊ ያልሆነ ነገር መስታወቱ ላይ ሲያይ ግራ ይጋባል መልኩንም መስታወቱንም ይጠራጠራል።"
አየህ አለም አንተም እንዲህ ነህ ድህረ ዘመናይ ህምም እንዴት ተፈጠረ ካልን አሜሪካዊው ስኮላር ዴቪድ ቢ ሞሪስ ከአመታት በፊት አካዳሚያ ላይ ድህረ ዘመናይ ህምም የሚል ጥናት ይፋ አድርጎ ነበር በዚህ ጥናት ላይ የአውስትራሊያውን ፈላስፋ ካርል ፖፐርን ጠቅሶ እንዲህ ይላል። "All moral urgency has its basis in the urgency of suffering or pain" "የዘመናዊው አለም የሞራል ጥመት ለድህረ ዘመናይ ህመም መፈጠር መሰረት ሆነ" ብለን ለዚህ አውድ እንተርጉመው ሌላ አንድ የዛሬውን አለም ፍንትው አድርጎ የሚያሳይ ነገር ልንገርህ ”THE HOUSE THAT JACK BUILT” የሚለው ፊልም ላይ የተጠቀሰ ነገር አለ ቃል በቃል ባይሆንም እንዲህ ነው የሚለው "ሰው በዚህ ምድር እውነትን መፈለግ የለበትም ምክንያቱም ብዙ ማሰብ ይጠይቃል ብዙ ማሰብ ደግሞ ... ሞኝ ያደርጋል።"
አንባቢ ሆይ ይቅርታ ይህን ሁሉ የዘበዘብኩት የድህረ ዘመናይ ትልቁ ህምም በዚህ አለም ሞኝ መሆን ነው ልልህ ነው። ሰው ይህን ማስታረቅ ሲከብደው አልበርት ከሙ እንድሚለው ፈልስፍናዊ ራስ ማጥፋትን ይከውናል። በአንጻሩ ስጋዊ ራስን ማጥፋት በራሳቸው ላይ የሚፈጽሙ አይጠፉም በሃገራችን በተደረገ አንድ ጥናት በርግጥ ከ 2000 አመተምህረት ወዲህ ራሳቸውን የሚያጠፉ ሰዎች ቀንሰዋል ይልና በአገራችን በአመት ስምንት ሺህ ሰዎች እራሳቸውን ያጠፋሉ ይላል።
ከላይ እንዳልኩት ሰው በፍልስፍናም በስጋም ራስሱን ማጥፋተንድለለበትና ከወለፈንድ አለም ጋር መስማማት እንዳለበት አሳቢያን ይናገራሉ ሁለት የአልበርት ከሙ ብያኔዎችን ላንሳና ላብቃ ከላይ "መፈጠር እንደ መሰብሰብ ያለ ነገር ሲሆን መፍጠር መኖር በእጥፍ እንደ መኖር ያለ ነው አበቦችን፣ ወረቀቶችን እሲ ሰብስብ ጭንቀቶችን ብታከማቻቸው ምንም ትርጉም አለው?" ይልና በሌላ መጽሃፉ ደሞ ማለትም ሃፒ ዴዝ ላይ “Should I kill myself, or have a cup of coffee? But in the end one needs more courage to live than to kill himself.” “ቡና ልጠጣ ወይስ ራሴን ላጥፋ ወይስ ቡና ልጠጣ ነገር ግን የሁዋላ የሁዋላ ራስን ለማጥፋት ከሚያስፈልገው ጥንካሬ ለመኖር ጥንካሬ......... ያስፈልጋል” ይህው ነው። ድህረ ዘመናዊውን አለም ለማወቅ ”THE HOUSE THAT JACK BUILT” የሚለውን ፊልም በመጋበዝ ልሰናበት......።

BY ሳሙኤል በለጠ(ባማ)