یادداشت‌های قرآنی

پاسکال آسمانی، پاسکال خاکی

«الشَیطانُ یَعِدُکُمُ الفَقر و یَأمُرُکُم بِالفَحشا و اللهُ یَعِدُکُم مَغفِرةً مِنهُ و فَضلا (۲:۲۶۸)»

را می‌توانیم این‌گونه بخوانیم که «شیطان» به‌سان کسی جز ما، به ما وعده می‌دهد اگر کار خوب بکنید نادار می‌شوید پس بروید سراغ کارهای بد. از آن سو «الله» به سان کسی جز ما، به ما وعده می‌دهد اگر کار بد نکنید شما را می‌بخشم و چیزهای بیش‌تری به شما می‌دهم. پس ما می‌مانیم و دو وعده. تا به کدام دل بسپاریم. این‌جا پای استدلال ایمان‌گرایانه‌ی پاسکال به میان می‌آید. بگذارید این استدلال را هم دوگونه بخوانیم و نام گونه‌ی اول را بگذاریم خوانش آسمانی از پاسکال. پاسکال آسمانی می‌گوید هنگامی که با دو وعده‌ی این‌چنینی رو به رو می‌شوی، باخت زندگی پس از مرگ آن‌چنان ترس‌ناک و گران است که به‌تر است پیش از مرگ کمی دست و پایت را جمع کنی تا چه زندگی پس از مرگ بود و چه نبود، باخت سنگین ندهی. می‌گوید از آن‌جا که خوب زیستن پیش از مرگ با پس از مرگ هم‌خوانی ندارد، پیش از مرگ را اندکی ساده‌تر برگزار کردن، به از پس از مرگ در دل تاریکی و آتش بی‌پایان فرو رفتن. این به سود آدمی است.

و می‌توانیم آیه و استدلال پاسکال را گونه‌ای دیگر بخوانیم. هم‌چون همیشه‌ی قرآن «شیطان» را بگذاریم برابر «رحمان»[*]. گویی آیه می‌گوید اگر کارورز «سرکشی و نافرمانی- شیطان» هستی بدان که در چنته‌ی کارفرمایت چیزی جز نداری و بدکاری نیست. درخت سرکشی را میوه‌ای جز رنج دل نیست. و اگر شاگرد و کارآموز «مهر- رحمان» هستی، خوش باش که راهی راه رفوگشتن و پی‌وندیافتن و بخشایش و به‌بود و بس بیش از این‌ها هستی. این‌جا دیگر سخن بر سر دو وعده‌ی بیرونی دور و سنجش‌ناپذیر نیست؛ سخن بر سر پایان دو راه است که اکنون ناگزیر در یکی از آن‌ها هستیم. کردارمان می‌گوید کجا هستیم. در راه سرکشی یا مهربانی. این‌جا هم پای استدلال پاسکال به میان می‌آید اما این‌بار پاسکالی زمینی. این‌بار او می‌گوید چه زندگی پس از مرگی باشد و چه نباشد، راهی راه مهر بودن، با همه‌ی هزینه‌هایش، از راه دیگر، برتر است. اما نه چون هزینه‌های مهربانانه نزیستن شاید جایی دوردست پس از مرگ، گریبان‌گیر ما شود، بلکه چون این راه در کار ویران کردن جهان ام‌روز و هر روز ماست. پاسکال خاکی می‌گوید زیست زمینی‌ای که از شاگردی مهر تهی باشد، از همین ام‌روز به هیچ نمی‌ارزد پس گرچه نمی‌دانیم زندگی پس از مرگی هست یا نیست، به سود آدمی است که اندکی مهربانانه‌تر زندگی کند و بیش‌تر خاک‌سار «رحمان» باشد.


———
خوانش‌ها (۱۲)- از این رشته یادداشت بخوانید: #readings@quranicfragments
#قرآن #دین #سوره_بقره #ایمان_گرایی #رحمان #شیطان #ریشه_ها #ر_ح_م #قرائت_پذیری #دخیل_کردن_پیش_فرض_ها

[*] در همین کانال با هش‌تگ #رحمان و #شیطان یادداشت‌های بسیاری خواهید یافت.

www.tgoop.com/quranicfragments/331

2.56K viewsedited  Feb 14, 2024 at 23:57

پاسکال آسمانی، پاسکال خاکی

«الشَیطانُ یَعِدُکُمُ الفَقر و یَأمُرُکُم بِالفَحشا و اللهُ یَعِدُکُم مَغفِرةً مِنهُ و فَضلا (۲:۲۶۸)»

را می‌توانیم این‌گونه بخوانیم که «شیطان» به‌سان کسی جز ما، به ما وعده می‌دهد اگر کار خوب بکنید نادار می‌شوید پس بروید سراغ کارهای بد. از آن سو «الله» به سان کسی جز ما، به ما وعده می‌دهد اگر کار بد نکنید شما را می‌بخشم و چیزهای بیش‌تری به شما می‌دهم. پس ما می‌مانیم و دو وعده. تا به کدام دل بسپاریم. این‌جا پای استدلال ایمان‌گرایانه‌ی پاسکال به میان می‌آید. بگذارید این استدلال را هم دوگونه بخوانیم و نام گونه‌ی اول را بگذاریم خوانش آسمانی از پاسکال. پاسکال آسمانی می‌گوید هنگامی که با دو وعده‌ی این‌چنینی رو به رو می‌شوی، باخت زندگی پس از مرگ آن‌چنان ترس‌ناک و گران است که به‌تر است پیش از مرگ کمی دست و پایت را جمع کنی تا چه زندگی پس از مرگ بود و چه نبود، باخت سنگین ندهی. می‌گوید از آن‌جا که خوب زیستن پیش از مرگ با پس از مرگ هم‌خوانی ندارد، پیش از مرگ را اندکی ساده‌تر برگزار کردن، به از پس از مرگ در دل تاریکی و آتش بی‌پایان فرو رفتن. این به سود آدمی است.

و می‌توانیم آیه و استدلال پاسکال را گونه‌ای دیگر بخوانیم. هم‌چون همیشه‌ی قرآن «شیطان» را بگذاریم برابر «رحمان»[*]. گویی آیه می‌گوید اگر کارورز «سرکشی و نافرمانی- شیطان» هستی بدان که در چنته‌ی کارفرمایت چیزی جز نداری و بدکاری نیست. درخت سرکشی را میوه‌ای جز رنج دل نیست. و اگر شاگرد و کارآموز «مهر- رحمان» هستی، خوش باش که راهی راه رفوگشتن و پی‌وندیافتن و بخشایش و به‌بود و بس بیش از این‌ها هستی. این‌جا دیگر سخن بر سر دو وعده‌ی بیرونی دور و سنجش‌ناپذیر نیست؛ سخن بر سر پایان دو راه است که اکنون ناگزیر در یکی از آن‌ها هستیم. کردارمان می‌گوید کجا هستیم. در راه سرکشی یا مهربانی. این‌جا هم پای استدلال پاسکال به میان می‌آید اما این‌بار پاسکالی زمینی. این‌بار او می‌گوید چه زندگی پس از مرگی باشد و چه نباشد، راهی راه مهر بودن، با همه‌ی هزینه‌هایش، از راه دیگر، برتر است. اما نه چون هزینه‌های مهربانانه نزیستن شاید جایی دوردست پس از مرگ، گریبان‌گیر ما شود، بلکه چون این راه در کار ویران کردن جهان ام‌روز و هر روز ماست. پاسکال خاکی می‌گوید زیست زمینی‌ای که از شاگردی مهر تهی باشد، از همین ام‌روز به هیچ نمی‌ارزد پس گرچه نمی‌دانیم زندگی پس از مرگی هست یا نیست، به سود آدمی است که اندکی مهربانانه‌تر زندگی کند و بیش‌تر خاک‌سار «رحمان» باشد.


———
خوانش‌ها (۱۲)- از این رشته یادداشت بخوانید: #readings@quranicfragments
#قرآن #دین #سوره_بقره #ایمان_گرایی #رحمان #شیطان #ریشه_ها #ر_ح_م #قرائت_پذیری #دخیل_کردن_پیش_فرض_ها

[*] در همین کانال با هش‌تگ #رحمان و #شیطان یادداشت‌های بسیاری خواهید یافت.

BY یادداشت‌های قرآنی