tgoop.com/quranicfragments/309
Last Update:
دربارهی زیبایی
۱- ««جمال» آن کردارها و خوها و فراوانی دارایی و ستبری تن است که آدمی با آن نامآور میشود و بالا میرود و ربطی به «حسن» ندارد. ندیدهای که میگویند تو در فلان چیز «جمال» داری اما نمیگویند «حسن» داری. چنانکه در قرآن آمده است:«و لَكُم فيها جمالٌ حينَ تُريحونَ و حينَ تَسرَحون (۱۶:۶)» یعنی اسبان و شتران.
«حسن»، نخست دربارهی چهره است سپس دربارهی کردارها و خوها به کار رفته. «جمال»، نخست دربارهی کردارها و خوها و چونیهای بیرونی است که سپس دربارهی چهره به کار رفته. «جمال» در عربی فربگی است. از این رو میگویند «جملة» چون از آنچه جداست فربهتر است. «جمل» به ریسمان ستبر میگویند و شتر «جمل» نامیده شده چون تنش فربه است. «جمیل» دربارهی پیه نیز به کار میرود چون سودش فراوان است. (معجم الفروق اللغويه، ابوهلال عسکری (۳۰۷-۳۹۵هـ.ق)، ص۱۶۶)»
۲- بند بالا برای کتابی برجامانده از سدهی ۴ است و نشان میدهد عربها در آغازین سدههای دستیابی به نوشتار، «جمال» را بیشتر به فربگی و ستبری و «حُسن» را بیشتر به زیبایی چهره نزدیک میدیدند. اما چه شده که ما امروز «جمال» را به زیبایی (نزدیکتر به بینایی) برمیگردانیم و «حُسن» را به نیکی (نزدیکتر به رفتار)؟
۳- ریشهی «حسن» ۱۷ برابر «جمل» در قرآن به کار رفته. (این زمانی است که شتران را بشماریم! اگر شتران را نشماریم از ۲۰ هم میگذرد).
۴- در «فرهنگ برابرنهادههای فارسی قرآن بر اساس ۱۴۲ نسخهی خطی کهن» رویهمرفته، برای برگردان همهی واژههای عربی با ریشهی «جمل» (جدا از شترها) ۵۷٪ واژگان همخانوادهی نیکی و ۱۵٪ واژگان همخانوادهی زیبایی هستند. این نشان میدهد در آغازها «جمال» را نیز به نیکی بر میگرداندهاند، نه زیبایی، تا چه رسد به «حُسن».
۵- بند بالا نشان میدهد نیکو در گذشتهی زبان فارسی، به وارون امروز، تنها صفت رفتار نبوده بلکه دربارهی چیزهای دیدنی هم صفت نیکو به کار میرفته است.
۶- من نمیدانم در این میان چه رخ داده اما میدانم زمانی «جمال» و «حُسن» هر دو بیشتر به نیکی (با هر دو معنای رفتاری و دیدنی) بر میگشتهاند؛ اما امروز «حُسن» بیشتر به نیکی (نزدیکتر به رفتار) و «جمال» بیشتر به زیبایی (نزدیکتر به بینایی) بر میگردد.
۷- آنچه در این یادداشت به آن فرا میخوانم، چشمپوشی از جدایش بالا و آنگاه بازخوانی ۱۹۴ کاربست «حُسن» در قرآن این بار نه با همخانوادههای نیکی (نزدیکتر به رفتار) بلکه با همخانوادههای زیبایی (نزدیکتر به بینایی) است.
«بهر زیباکاران است زیبایی و فزونتر- لِلَّذينَ أحسَنوا الحُسنیٰ و زِيادَة (۱۰:۲۶)»
———
خوانشها (۸)- از این رشته یادداشت بخوانید: #readings@quranicfragments
برگردانهای کهن (۶)- از این رشته یادداشت بخوانید: #ancienttranslations@quranicfragments
#قرآن #ریشه #ح_س_ن #ج_م_ل #دین #سوره_یونس #ترجمه #غلط_رایج_در_ترجمه #دخیل_کردن_پیش_فرض_ها #قرائت_پذیری #برگردان_های_کهن
BY یادداشتهای قرآنی
Share with your friend now:
tgoop.com/quranicfragments/309