یادداشت‌های قرآنی

گذار از پاسخ‌گویی شدید به ناپاسخ‌گویی محض
و نقش سبزی‌فروشان کوفه!

۱- «در خراسان در مجلس علی بن موسی الرضا(ع) نشسته بودم و زید برادر ایشان نیز آن‌جا بود. زید با عده‌ای از افراد مجلس صحبت می‌کرد و به آن‌ها فخر می‌فروخت و می‌گفت: ما چنین و ما چنان. ابوالحسن نیز در حال سخن گفتن با عده‌ای دیگر بود که حرف‌های زید را شنید. او را مخاطب ساخت و گفت: زید، آیا سخن سبزی‌فروشان کوفه تو را فریفته؟ که می‌گویند فاطمه(س) «پاکدامنی پیشه ساخت- أحصَنَت فَرجَها (۲۱:۹۱ و ۶۶:۱۲)» و خداوند آتش را بر فرزندانش حرام کرد؟ به خدا این جز درباره‌ی حسن(ع) و حسین(ع) و فرزندان بی‌واسطه‌اش نیست. موسی بن جعفر(ع) [پدرمان] مطیع خداوند بود و روزها را روزه می‌گرفت و شب‌ها را زنده می‌داشت اما تو از خداوند سرپیچی می‌کنی و معتقدی روز رستاخیز در یک پایه برانگیخته می‌شوید؟! و تو از او برای خداوند عزیزتری؟! علی بن الحسین(ع) بارها می‌گفت: پاداش نیکوکار ما دوچندان است و پاداش بدکار ما دوچندان (۳۳:۳۰-۳۱) [۱]».

۲- «کسی به علی بن حسین(ع) گفت: شما اهل بیت، آمرزیده هستید. ایشان عصبانی شد و گفت: بیش از آن‌چه تو می‌گویی، شایسته است حکم خداوند درباره‌ی «همسران پیامبر(ص)» بر ما جاری باشد. ما پاداش نیکوکاران خود را دوچندان می‌دانیم و کیفر بدکاران خود را دوچندان. سپس آیات ۳۰ و ۳۱ سوره‌ی احزاب را قرائت کرد [۲]».

۳- در واقع ما با دو تصویر کلامی مواجهیم:

تصویر متأخر: در تصویر کلامی امروز شیعه، ائمه(ع) همگی تنها مصداق بخش پایانی آیه‌ی ۳۳ سوره‌ی احزاب هستند که:«خداوند می‌خواهد شما اهل خانه را از پلیدی‌ها دور کند و پاک گرداند- إنما يُريد اللهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أهلَ البَيْتِ و یُطَهِّرَكُم تَطهيرا (۳۳:۳۳)». با وجود این‌که می‌دانیم این آیه و آیات پیشینش با «ای زنان پیامبر...- یا نِساءَ النَّبي...» آغاز می‌شوند، در دوره‌ی متأخر دو عنوان «همسران پیامبر- أزواج/ نساء النبي» و «اهل بیت» از یکدیگر تفکیک شده‌اند. «اهل بیت» واجد تطهیر تکوینی و ناپاسخ‌گو نسبت به حقیقت تلقی می‌شوند. «اهل بیت» در تصویر متأخر، عین حقیقت‌اند نه محکوم حقیقت.

تصویر متقدم: در تصویر کلامی متقدم (قرن‌های ۴ و ۵ هجری)، ائمه(ع) خود را مصداق سرتاسر آیات ۳۰ تا ۳۳ احزاب می‌دانند و تفکیکی میان «همسران پیامبر» و «اهل بیت» وجود ندارد و تصریح می‌کنند طبق آیه‌ی ۳۰ و ۳۱ احزاب، گناه ما نیز دوچندان محاسبه می‌شود. در واقع سیر استدلال آیه این‌گونه است که: چون خداوند می‌خواسته منسوبان به این خانه را پاک گرداند، پاداش و کیفر اعمال آنان را دوچندان ساخته است. همچنین چنان‌که در نقل اول آمده، علی بن موسی(ع) در نیمه‌ی دوم قرن ۲، میان خود با حسنین(ع) در نیمه‌ی اول قرن ۱ فاصله و تفاوت می‌گذارد که این تفاوت نیز در تصویر متأخر از بین رفته است.
گویا در این کشاکش کلامی، سبزی‌فروشان کوفه از همه خوش‌اقبال‌تر بوده‌اند! چون آرائشان با سهل‌انگاری و بی‌مبالاتی و ناپاسخ‌گویی سازگارتر بوده است.

#قرآن #semantics #سوره_احزاب #زبان_دین #ترجمه #دخیل_کردن_پیش_فرض_ها #انسان #بيت_الله #اهل_البيت #سوره_احزاب #جنسیت #ز_و_ج #زبان #زن #فقه #حجیت_ظاهر #ریشه #نظام_استعارات

[۱] صدوق، معاني الأخبار، الصفحة۱۰۶
و صدوق،عيون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۲۵۷
[۲] طبرسی، مجمع البيان، ج٨، ص۱۵۳

www.tgoop.com/quranicfragments/138

2.1K viewsedited  May 18, 2020 at 17:24

گذار از پاسخ‌گویی شدید به ناپاسخ‌گویی محض
و نقش سبزی‌فروشان کوفه!

۱- «در خراسان در مجلس علی بن موسی الرضا(ع) نشسته بودم و زید برادر ایشان نیز آن‌جا بود. زید با عده‌ای از افراد مجلس صحبت می‌کرد و به آن‌ها فخر می‌فروخت و می‌گفت: ما چنین و ما چنان. ابوالحسن نیز در حال سخن گفتن با عده‌ای دیگر بود که حرف‌های زید را شنید. او را مخاطب ساخت و گفت: زید، آیا سخن سبزی‌فروشان کوفه تو را فریفته؟ که می‌گویند فاطمه(س) «پاکدامنی پیشه ساخت- أحصَنَت فَرجَها (۲۱:۹۱ و ۶۶:۱۲)» و خداوند آتش را بر فرزندانش حرام کرد؟ به خدا این جز درباره‌ی حسن(ع) و حسین(ع) و فرزندان بی‌واسطه‌اش نیست. موسی بن جعفر(ع) [پدرمان] مطیع خداوند بود و روزها را روزه می‌گرفت و شب‌ها را زنده می‌داشت اما تو از خداوند سرپیچی می‌کنی و معتقدی روز رستاخیز در یک پایه برانگیخته می‌شوید؟! و تو از او برای خداوند عزیزتری؟! علی بن الحسین(ع) بارها می‌گفت: پاداش نیکوکار ما دوچندان است و پاداش بدکار ما دوچندان (۳۳:۳۰-۳۱) [۱]».

۲- «کسی به علی بن حسین(ع) گفت: شما اهل بیت، آمرزیده هستید. ایشان عصبانی شد و گفت: بیش از آن‌چه تو می‌گویی، شایسته است حکم خداوند درباره‌ی «همسران پیامبر(ص)» بر ما جاری باشد. ما پاداش نیکوکاران خود را دوچندان می‌دانیم و کیفر بدکاران خود را دوچندان. سپس آیات ۳۰ و ۳۱ سوره‌ی احزاب را قرائت کرد [۲]».

۳- در واقع ما با دو تصویر کلامی مواجهیم:

تصویر متأخر: در تصویر کلامی امروز شیعه، ائمه(ع) همگی تنها مصداق بخش پایانی آیه‌ی ۳۳ سوره‌ی احزاب هستند که:«خداوند می‌خواهد شما اهل خانه را از پلیدی‌ها دور کند و پاک گرداند- إنما يُريد اللهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أهلَ البَيْتِ و یُطَهِّرَكُم تَطهيرا (۳۳:۳۳)». با وجود این‌که می‌دانیم این آیه و آیات پیشینش با «ای زنان پیامبر...- یا نِساءَ النَّبي...» آغاز می‌شوند، در دوره‌ی متأخر دو عنوان «همسران پیامبر- أزواج/ نساء النبي» و «اهل بیت» از یکدیگر تفکیک شده‌اند. «اهل بیت» واجد تطهیر تکوینی و ناپاسخ‌گو نسبت به حقیقت تلقی می‌شوند. «اهل بیت» در تصویر متأخر، عین حقیقت‌اند نه محکوم حقیقت.

تصویر متقدم: در تصویر کلامی متقدم (قرن‌های ۴ و ۵ هجری)، ائمه(ع) خود را مصداق سرتاسر آیات ۳۰ تا ۳۳ احزاب می‌دانند و تفکیکی میان «همسران پیامبر» و «اهل بیت» وجود ندارد و تصریح می‌کنند طبق آیه‌ی ۳۰ و ۳۱ احزاب، گناه ما نیز دوچندان محاسبه می‌شود. در واقع سیر استدلال آیه این‌گونه است که: چون خداوند می‌خواسته منسوبان به این خانه را پاک گرداند، پاداش و کیفر اعمال آنان را دوچندان ساخته است. همچنین چنان‌که در نقل اول آمده، علی بن موسی(ع) در نیمه‌ی دوم قرن ۲، میان خود با حسنین(ع) در نیمه‌ی اول قرن ۱ فاصله و تفاوت می‌گذارد که این تفاوت نیز در تصویر متأخر از بین رفته است.
گویا در این کشاکش کلامی، سبزی‌فروشان کوفه از همه خوش‌اقبال‌تر بوده‌اند! چون آرائشان با سهل‌انگاری و بی‌مبالاتی و ناپاسخ‌گویی سازگارتر بوده است.

#قرآن #semantics #سوره_احزاب #زبان_دین #ترجمه #دخیل_کردن_پیش_فرض_ها #انسان #بيت_الله #اهل_البيت #سوره_احزاب #جنسیت #ز_و_ج #زبان #زن #فقه #حجیت_ظاهر #ریشه #نظام_استعارات

[۱] صدوق، معاني الأخبار، الصفحة۱۰۶
و صدوق،عيون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۲۵۷
[۲] طبرسی، مجمع البيان، ج٨، ص۱۵۳

BY یادداشت‌های قرآنی