tgoop.com/osiangar24/945
Last Update:
🟡 فرانسیس بیکن؛ بنیان‌گذار علم نوین
با ورود به عصر رنسانس، شکاف میان ایمان و عقل، سنت و تجربه، و کلیسا و علم هر روز عمیق‌تر می‌شد. در این میان، فرانسیس بیکن (1561–1626)، فیلسوف، سیاست‌مدار و متفکر انگلیسی، به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین چهره‌های این دوران، سنگ‌بنای تحول بزرگی در شیوه شناخت و کسب دانش را پایه‌گذاری کرد: علم به‌مثابه تجربه و مشاهده، نه صرفاً تأملات ذهنی و قیاس‌های خشک ارسطویی.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
بیکن منتقد جدی منطق ارسطویی و روش‌های سنتی قرون وسطایی در تولید علم بود. او معتقد بود که دانش نباید تنها از دل کتاب‌ها و اندیشه‌های انتزاعی بیرون بیاید، بلکه باید از طبیعت، تجربه و مشاهده برخیزد. این دیدگاه او، پایه‌های چیزی را شکل داد که امروز به‌نام "روش علمی" (Scientific Method) می‌شناسیم.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
در اثر مهم خود، "نو ارغنون" (Novum Organum)، بیکن از لزوم اصلاح بنیادین در روش اندیشیدن دفاع می‌کند. به‌زعم او، ذهن انسان برای دستیابی به حقیقت باید از پیش‌داوری‌ها و باورهای نادرست پاک شود؛ چیزی که او از آن‌ها با عنوان "بت‌های ذهن" (Idols of the Mind) یاد می‌کند. بیکن چهار نوع بت را معرفی می‌کند:
1. بت‌های قبیله‌ای: خطاهایی که ناشی از ذات مشترک انسانی هستند (مانند گرایش به تعمیم دادن زیاد یا دیدن الگوهای غیرواقعی).
2. بت‌های غاری: تعصباتی که از تجربه‌های شخصی یا محیط فرهنگی فرد نشأت می‌گیرند.
3. بت‌های بازاری: خطاهایی که در اثر زبان و گفت‌وگو بین مردم پدید می‌آیند.
4. بت‌های نمایشی: باورهای نادرست حاصل از آموزه‌های فلسفی و دینی سنتی و مرجع‌پذیری افراطی.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
از نگاه بیکن، تنها با آگاهی از این خطاها و زدودن آن‌هاست که می‌توان به شناختی شفاف، دقیق و مفید از جهان دست یافت. او در برابر دانش‌دوستی انتزاعی قرون وسطی، نوعی دانش عملی را قرار داد که باید به «سودمندی» و «بهبود وضعیت بشر» بینجامد.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
فرانسیس بیکن با تأکید بر تجربه، مشاهده، آزمایش و استقراء، مقدمات انقلاب علمی قرن هفدهم را فراهم کرد و الهام‌بخش فیزیک‌دانان و فیلسوفان بزرگی چون گالیله، دکارت و نیوتن شد. هرچند خود به‌عنوان یک دانشمند تجربی شناخته نمی‌شود، اما به‌درستی می‌توان او را «معمار فکری علم مدرن» دانست.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
در جهانی که قرن‌ها بر پایه اقتدار سنت و ایمان بنا شده بود، بیکن جرأت کرد راه تازه‌ای را پیشنهاد کند: راهی که علم را از قید مرجعیت‌های کور و منطق صوری آزاد کرد و آن را به ابزاری برای کشف حقیقت از دل جهان واقعی بدل ساخت.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
🟨 #فلسفه
#تاریخ_فلسفه
#رنسانس
#فرانسیس_بیکن
✅ #عصیانگر | OSIANGAR ✅
BY عصیانگر
Share with your friend now:
tgoop.com/osiangar24/945