عصیانگر

عصیانگر

🔵 مغالطه چیست؟ پیش از آن‌که به ما بیاموزند چگونه فکر کنیم، یادمان می‌دهند چگونه حرف بزنیم. و ما اغلب، همان حرف‌هایی را تکرار می‌کنیم که دیگران برایمان ساخته‌اند؛ بدون آن‌که بدانیم پشت بسیاری از این جمله‌ها، چیزی پنهان است: ساختارهایی فریبنده که به‌جای روشن‌کردن…

🔵 استدلال چیست؟ و چه تفاوتی با مغالطه دارد؟


پیش از آن‌که بتوانی مغالطه‌ای را تشخیص دهی، باید بفهمی «استدلال» دقیقاً چیست. زیرا بسیاری از آن‌چه در ظاهر استدلال به‌نظر می‌رسند، در واقع تنها رشته‌ای از جملات‌اند، بدون انسجام، بدون بنیان، و گاه کاملاً گمراه‌کننده.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

استدلال، انتقال از مقدمات به یک نتیجه است. یعنی: ارائه‌ی چند گزاره که اگر درست باشند، نتیجه‌ی آن‌ها نیز باید درست باشد — یا دست‌کم، به‌احتمال بالا درست به‌نظر برسد. این‌گونه است که فکر، شکل می‌گیرد؛ از دل رابطه‌ی منطقی بین جملات، نه صرفاً از شدت بیان یا تعداد طرفداران یک عقیده.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

اما مغالطه دقیقاً در همین نقطه وارد می‌شود. مغالطه، ظاهری استدلالی دارد، اما در ساختار درونی‌اش خطا وجود دارد. خطایی که یا در محتوا نهفته است، یا در ساختار، یا در فرض‌های پنهان. و اغلب، ذهن شنونده متوجه آن نمی‌شود؛ چون از دور، همه‌چیز منطقی به‌نظر می‌رسد.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

به یک مثال ساده توجه کن:
«همه‌ی پرندگان پرواز می‌کنند. پنگوئن پرنده است. پس پنگوئن پرواز می‌کند.» ظاهر این استدلال قابل قبول است. اما یک مشکل درونی دارد: مقدمه‌ی اول، نادرست است. «همه» پرندگان پرواز نمی‌کنند. اینجاست که استدلال، به‌جای رسیدن به حقیقت، تبدیل به خطا می‌شود — خطایی با ساختار منطقی، اما با محتوای نادرست.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

در نمونه‌ای دیگر:
«این سخن اشتباه است، چون گوینده‌ی آن انسان بی‌اخلاقی است.» اینجا نتیجه‌گیری، نه از دل محتوا، بلکه از حمله به شخصیت گوینده حاصل شده. این دیگر استدلال نیست. این، مغالطه‌ی حمله‌ی شخصی است. شکلی از فریب، که به‌جای نقد استدلال، به خود فرد حمله می‌کند. و در عین حال، برای بسیاری از مخاطبان، کاملاً قانع‌کننده جلوه می‌کند.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

استدلال سالم، از مقدمه‌های شفاف آغاز می‌شود و به نتیجه‌ای می‌رسد که از دل همان مقدمات زاده شده. مغالطه، برعکس، یا مقدماتی نامعتبر دارد، یا نتیجه‌ای که به‌زور بر آن مقدمات تحمیل شده. و درست به همین دلیل است که یک ذهن آموزش‌ندیده، به‌سادگی در دام آن می‌افتد.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

تشخیص مغالطه یعنی بازسازی استدلال‌ها؛ باز کردن اجزای جمله‌ها، بررسی مفروضات، و سنجش رابطه‌ی واقعی میان آن‌ها. این مهارتی است که نه در نظام آموزشی رایج آموزش داده می‌شود، نه در رسانه‌ها ترویج دارد. چرا؟ چون تفکر انتقادی، با سلطه‌پذیری ناسازگار است.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

در پست بعد، سه نوع اصلی استدلال قیاسی، استقرایی و تمثیلی را بررسی می‌کنیم. چون هرکدام از این ساختارها، راه‌های متفاوتی برای رسیدن به نتیجه دارند و به همان نسبت، آسیب‌پذیری‌شان در برابر مغالطات نیز متفاوت است.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

🟦 #تفکرنقادانه

#مغالطه
#استدلال

✅ #عصیانگر | OSIANGAR ✅

👍11👌2🕊2

www.tgoop.com/osiangar24/936

2.52K views𝙑𝙤𝙘𝙤, Jul 28 at 17:51

🔵 استدلال چیست؟ و چه تفاوتی با مغالطه دارد؟


پیش از آن‌که بتوانی مغالطه‌ای را تشخیص دهی، باید بفهمی «استدلال» دقیقاً چیست. زیرا بسیاری از آن‌چه در ظاهر استدلال به‌نظر می‌رسند، در واقع تنها رشته‌ای از جملات‌اند، بدون انسجام، بدون بنیان، و گاه کاملاً گمراه‌کننده.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

استدلال، انتقال از مقدمات به یک نتیجه است. یعنی: ارائه‌ی چند گزاره که اگر درست باشند، نتیجه‌ی آن‌ها نیز باید درست باشد — یا دست‌کم، به‌احتمال بالا درست به‌نظر برسد. این‌گونه است که فکر، شکل می‌گیرد؛ از دل رابطه‌ی منطقی بین جملات، نه صرفاً از شدت بیان یا تعداد طرفداران یک عقیده.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

اما مغالطه دقیقاً در همین نقطه وارد می‌شود. مغالطه، ظاهری استدلالی دارد، اما در ساختار درونی‌اش خطا وجود دارد. خطایی که یا در محتوا نهفته است، یا در ساختار، یا در فرض‌های پنهان. و اغلب، ذهن شنونده متوجه آن نمی‌شود؛ چون از دور، همه‌چیز منطقی به‌نظر می‌رسد.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

به یک مثال ساده توجه کن:
«همه‌ی پرندگان پرواز می‌کنند. پنگوئن پرنده است. پس پنگوئن پرواز می‌کند.» ظاهر این استدلال قابل قبول است. اما یک مشکل درونی دارد: مقدمه‌ی اول، نادرست است. «همه» پرندگان پرواز نمی‌کنند. اینجاست که استدلال، به‌جای رسیدن به حقیقت، تبدیل به خطا می‌شود — خطایی با ساختار منطقی، اما با محتوای نادرست.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

در نمونه‌ای دیگر:
«این سخن اشتباه است، چون گوینده‌ی آن انسان بی‌اخلاقی است.» اینجا نتیجه‌گیری، نه از دل محتوا، بلکه از حمله به شخصیت گوینده حاصل شده. این دیگر استدلال نیست. این، مغالطه‌ی حمله‌ی شخصی است. شکلی از فریب، که به‌جای نقد استدلال، به خود فرد حمله می‌کند. و در عین حال، برای بسیاری از مخاطبان، کاملاً قانع‌کننده جلوه می‌کند.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

استدلال سالم، از مقدمه‌های شفاف آغاز می‌شود و به نتیجه‌ای می‌رسد که از دل همان مقدمات زاده شده. مغالطه، برعکس، یا مقدماتی نامعتبر دارد، یا نتیجه‌ای که به‌زور بر آن مقدمات تحمیل شده. و درست به همین دلیل است که یک ذهن آموزش‌ندیده، به‌سادگی در دام آن می‌افتد.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

تشخیص مغالطه یعنی بازسازی استدلال‌ها؛ باز کردن اجزای جمله‌ها، بررسی مفروضات، و سنجش رابطه‌ی واقعی میان آن‌ها. این مهارتی است که نه در نظام آموزشی رایج آموزش داده می‌شود، نه در رسانه‌ها ترویج دارد. چرا؟ چون تفکر انتقادی، با سلطه‌پذیری ناسازگار است.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

در پست بعد، سه نوع اصلی استدلال قیاسی، استقرایی و تمثیلی را بررسی می‌کنیم. چون هرکدام از این ساختارها، راه‌های متفاوتی برای رسیدن به نتیجه دارند و به همان نسبت، آسیب‌پذیری‌شان در برابر مغالطات نیز متفاوت است.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

🟦 #تفکرنقادانه

#مغالطه
#استدلال

✅ #عصیانگر | OSIANGAR ✅

BY عصیانگر