tgoop.com/oriftolib/4488
Last Update:
Sunʼiy idrok yozgan matnni qanday farqlash mumkin?
Sunʼiy idrok yozgan matnlar koʻpaygani sari ularni inson yozgan matnlardan ajratishning ahamiyati ham oshib boryapti. SI taqdim etayotgan matnlarda bir qancha kamchiliklar bor. Toʻgʻri, borgan sari matn sifati yaxshilanyapti, biroq hozircha neyrotarmoq matnlarini qoniqarli deb baholab boʻlmaydi. Ayniqsa oʻzbekchada.
SI yaxshi yordamchi, uni dushman deb bilmaslik kerak. Biroq tabiiy idrokning oʻrnini unga toʻliq boʻshatib berish ham aqldan emas.
Xoʻsh, SI yozgan matnlarni qanday farqlash mumkin?
Birinchisi – takrorlar va qolip ifodalar. Gaplar bir xil tuzilgan boʻladi, matnda biroq, xulosa qilib aytganda, maʼlumotlarga koʻra, natijada kabi iboralar, nafaqat..., balki qolipidagi jumlalar haddan tashqari koʻp ishlatiladi. Uslub zerikarli, ohang bir maromda ketaveradi.
Ikkinchisi – mazmundagi oʻxshashliklar. Sunʼiy idrok oʻzi fikr oʻylab topa olmaydi. Faqat oʻrgangan maʼlumotlaridan foydalanadi. Shu bois baʼzan matnlar bir-biriga oʻxshash chiqib qoladi. Lekin u sizni yangi gʻoyalarga yoʻllashi mumkin, maʼlum bir mavzuda eʼtibordan chetda qolgan jihatlarni topib berishda ham juda asqatadi.
Uchinchisi – fikrlar oʻrtasidagi uzilish. Baʼzan gaplar mavzu boʻyicha ketayotgandek tuyuladi, lekin toʻsatdan boshqa yoqqa burilib ketadi. Bunga sabab sunʼiy idrok chuqur kontekstni, mazmundagi yaxlitlikni tushuna olmay qolishida.
Yuqoridagi belgilar SI yozgan matnlarni ajratishga yordam beradi. Bu koʻnikma ayniqsa jurnalistika, taʼlim yoki ilm-fan sohasi vakillari uchun juda kerakli.
@oriftolib | Boshqa sahifalarimiz
BY Orif Tolib

Share with your friend now:
tgoop.com/oriftolib/4488