tgoop.com/oriftolib/1660
Last Update:
“Вакцина” сўзининг ўзбекчаси нима?
Ҳозир вакцинациялаш (ол-а, эмлаш десанг тилинг узилиб тушади-да, а? 🙃) жараёни бутун дунёда жадаллашяпти. Вакцина, вакцинациялаш, вакцина олиш, вакцина қабул қилиш каби сўзлар урфда. Уларнинг ўзбекчаси борми?
Бор. Фақат ишлатмаймиз, холос.
👉 Вакцина – эм, эмдори, эмлама, эмлик.
👉 Вакцинациялаш – эмлаш, эмлама қилиш.
👉 Вакцина олиш, вакцина қабул қилиш – эмланиш.
Эм сўзини изоҳли луғат бундай шарҳлайди:
1️⃣ Чечак ва баъзи бошқа касалликларнинг олдини олиш учун тери орқали юбориладиган зардоб ва уни тери орқали юбориш:
Тирсагидан юқорида олтинга босилган муҳрдек эм изи кўриниб турарди.
Мирмуҳсин, Яширинган куч.
2️⃣ Дори, дори-дармон; умуман, шифобахш нарса.
Бу сўзни тери ёки қонтомирлар орқали юборилмайдиган, масалан, томизғи шаклидаги вакциналарга ҳам ишлатиш мумкин.
Вакцина сўзига изоҳли луғатда “юқумли касалликларнинг олдини олиш ва даволаш учун ишлатиладиган эмдори, эмлашда ишлатиладиган дори” деб изоҳ берилган.
Эмламоқ сўзи юқумли касалликларнинг олдини олиш учун одам ёки ҳайвон организмига тери орқали зардоб юборишни англатади. Юқорида ва бу ердаги изоҳда зардоб сўзи суюқ дори, суюқлик шаклидаги дори маъносида:
Чечакка қарши эмламоқ. Тифга қарши эмламоқ.
Вакцина сўзи ўрнида эм сўзини қўллаш ҳозир деярли истеъмолдан чиқди. Ҳеч бўлмаса, эмлаш, эмламоқ, эмлама сўзларидан фойдаланиш керак. Ҳатто вакцина сўзига синоним сифатида эмдорини ҳам бемалол ишлатса бўлади. Лекин бу кимларгадир ғализ туюлиши мумкин. Ўзи тил заифлашгани сари ҳатто ўз эгаларига ҳам тобора эриш туюлади.
Мисоллар:
Кеча поликлиникада вакцина олдим. ➡️ Кеча поликлиникада эмландим.
Бир миллионга яқин киши вакцина қабул қилди. ➡️ Бир миллионга яқин киши эмланди.
Коронавирусга қарши вакцина ➡️ Коронавирусга қарши эмдори.
👉 Тўлиқ ўқиш
@oriftolib
BY Orif Tolib

Share with your friend now:
tgoop.com/oriftolib/1660