Janob Panda

Forwarded from Janob Musayev | Engineering Life

Karyerada bo’yiga va eniga o’sish

Kecha Jahongir aka “Dasturchilar uchun menejer bo’lish lavozim oshishi emas...” deb yozibdi. Bu fikr shubhasiz yarim to’g’ri. Negaligini esa batafsil tushuntirishga harakat qilaman.


Lavozimlar narvon shaklida emas

Ko’pchilik korxonadagi lavozimlar strukturasi haqida o’ylaganda uni faqat tepaga ketgan narvon shaklda tasavvur qiladi. Lavozim oshishi uchun esa, shu narvondan pog’onama-pog’ona chiqish kerak deb hisoblanadi. Ingliz tilida “going up the career ladder” degan jumla ham bor.

Lekin aslida lavozimlar narvon shaklida tuzilmagan, ayniqsa yirik bigtech kompaniyalarda. U ko’proq piramidaga o’xshaydi. Ya’ni u yerda ham bo’yiga, ham eniga o’sish imkoniyati bor. Faqat bir jihati, o’sish davomida ular bir-biridan uzoqlashmaydi, aksincha ikkalasi ham markazga qarab yuradi.

Kompaniyaga yangi kelgan va karyerasini endi boshlagan paytingizda (men ham shu qatori) esa piramidaning eng quyi burchagiga joylashasiz. Sizda esa o’sish yoki lavozim oshishiga harakat qilishning esa ikki xil yo’li bor: eniga qarab markazga yoki tepaga.


Eniga o’sish

Jahongir aka fikri nega yarim to’g’ri ekanini allaqachon tushungan bo’lsangiz kerak. Ular ham aslida “O’sish faqat bo’yiga emas, eniga ham bo’lish mumkin” demoqchi bo’ldilar.

Eniga o’sish sizning bilimingiz, tajribangiz, muammolarni yecha olish va boshqa qattiq ko’nikmalaringiz (hard skills) orqali amalga oshadi. Dasturiy muhandislik borasida bu Software Engineer, Software Engineer II, Senior Software Engineer, Lead, Principal, Distinguished va hokazolarga bo’linib ketadi. Har xil kompaniyalarda bu har xil nomlanadi. Lekin odatda 7-8 darajadan iborat bo’ladi.

Men masalan, L1 darajadaman. L4 darajaga chiqish esa o’rtacha 5+ yil vaqt oladi. Undan uyog’i taxminan har bir daraja 5 yildan 😐

Eniga o’sishda ham aytganimdek markazga qarab yuriladi, ya’ni unda ham ko’proq odamlar bilan ishlashingizga, ko’proq narsalarga javob berishingizga, ko’proq asabingizni sarflashga majbur bo’lasiz. Faqat asosiy farqi, eniga o’sishda boshqalarni boshqarishga (rasman) javobgar bo’lmaysiz.


Menejerlik haqida ikki og’iz

Bo’yiga o’sishga o’tishdan oldin menejerlikka o’tish har doim ham bo’yiga o’sishni anglatmasligini eslatib ketish kerak. Product Manager, Program Manager, Scrum Manager kabilar menejer sifatida odamlarni emas, boshqa narsalarni boshqarasiz.

Dasturchilikdan bu kasblarga o’tish, shubhasiz, umuman boshqa yo’nalishga o’tishni anglatadi.


Bo’yiga o’sish

Bo’yiga o’sishni ortiqcha tushuntirishga hojat yo’q. Lekin uning eng asosiy 2ta shartini aytib ketish kerak:
1. Bo’yiga o’sish davomida siz, albatta, odamlarni boshqarishga javobgar bo’lib borasiz. Qanchalik o’sgan sari javob beradigan odamlaringiz ham shunchalik ko’payadi
2. Yuqoriga o’sishda markazlashish majburiy bo’ladi. Ya’ni aytganimdek lavozimlar strukutrasi piramida, to’g’ri to’rtburchak emas. Shuning uchun ham oldinroq ham faqat “tepaga” deb ketdim “tepaga qarab markazga” emas.

Bulardan esa yana ba’zi xulosalar kelib chiqadi:
1. Tepaga qarab yurganingiz sari kenglik torayib, lavozimlar ahamiyati tenglashib boradi. Masalan, CFO, CTO, CIO, COO, CMO hammasi teng va CEO ga hisob beradi. CEOda esa solishtiriadigan odamning o’zi yo’q :)
2. Yuqoriga qarab yurishni tanlasangiz, oxirgacha faqat yuqoriga qarab intilish yo’li qoladi xolos


Hali aytadigan gaplar ko'pku, lekin hozircha shu yerda to'xtagan ma'qul.

Xulosa va maslahat o'rnida esa

Eniga o'sish sharti — qattiq ko'nikmalar (hard skills) kuchayishi yoki tabiiy kuchli bo'lishi. Bo'yiga o'sishda esa yumshoq ko'nikmalar (soft skills) o'rni asosiy rolda. Qaysi tomonlama iste'dodingiz va qiziqishingiz baland ekaniga qarab o'sish yo'nalishini tanlash mumkin.

#career_life #engineering_life #postbase

P.S: Keyingi postda qattiq va yumshoq ko'nikmalar haqida batafsilroq yozaman

@Janob_Musayev

👍17🔥4❤2

www.tgoop.com/mukhammadkarim_tukhtaboev/2635

2.68K viewsMay 10 at 07:50

Karyerada bo’yiga va eniga o’sish

Kecha Jahongir aka “Dasturchilar uchun menejer bo’lish lavozim oshishi emas...” deb yozibdi. Bu fikr shubhasiz yarim to’g’ri. Negaligini esa batafsil tushuntirishga harakat qilaman.


Lavozimlar narvon shaklida emas

Ko’pchilik korxonadagi lavozimlar strukturasi haqida o’ylaganda uni faqat tepaga ketgan narvon shaklda tasavvur qiladi. Lavozim oshishi uchun esa, shu narvondan pog’onama-pog’ona chiqish kerak deb hisoblanadi. Ingliz tilida “going up the career ladder” degan jumla ham bor.

Lekin aslida lavozimlar narvon shaklida tuzilmagan, ayniqsa yirik bigtech kompaniyalarda. U ko’proq piramidaga o’xshaydi. Ya’ni u yerda ham bo’yiga, ham eniga o’sish imkoniyati bor. Faqat bir jihati, o’sish davomida ular bir-biridan uzoqlashmaydi, aksincha ikkalasi ham markazga qarab yuradi.

Kompaniyaga yangi kelgan va karyerasini endi boshlagan paytingizda (men ham shu qatori) esa piramidaning eng quyi burchagiga joylashasiz. Sizda esa o’sish yoki lavozim oshishiga harakat qilishning esa ikki xil yo’li bor: eniga qarab markazga yoki tepaga.


Eniga o’sish

Jahongir aka fikri nega yarim to’g’ri ekanini allaqachon tushungan bo’lsangiz kerak. Ular ham aslida “O’sish faqat bo’yiga emas, eniga ham bo’lish mumkin” demoqchi bo’ldilar.

Eniga o’sish sizning bilimingiz, tajribangiz, muammolarni yecha olish va boshqa qattiq ko’nikmalaringiz (hard skills) orqali amalga oshadi. Dasturiy muhandislik borasida bu Software Engineer, Software Engineer II, Senior Software Engineer, Lead, Principal, Distinguished va hokazolarga bo’linib ketadi. Har xil kompaniyalarda bu har xil nomlanadi. Lekin odatda 7-8 darajadan iborat bo’ladi.

Men masalan, L1 darajadaman. L4 darajaga chiqish esa o’rtacha 5+ yil vaqt oladi. Undan uyog’i taxminan har bir daraja 5 yildan 😐

Eniga o’sishda ham aytganimdek markazga qarab yuriladi, ya’ni unda ham ko’proq odamlar bilan ishlashingizga, ko’proq narsalarga javob berishingizga, ko’proq asabingizni sarflashga majbur bo’lasiz. Faqat asosiy farqi, eniga o’sishda boshqalarni boshqarishga (rasman) javobgar bo’lmaysiz.


Menejerlik haqida ikki og’iz

Bo’yiga o’sishga o’tishdan oldin menejerlikka o’tish har doim ham bo’yiga o’sishni anglatmasligini eslatib ketish kerak. Product Manager, Program Manager, Scrum Manager kabilar menejer sifatida odamlarni emas, boshqa narsalarni boshqarasiz.

Dasturchilikdan bu kasblarga o’tish, shubhasiz, umuman boshqa yo’nalishga o’tishni anglatadi.


Bo’yiga o’sish

Bo’yiga o’sishni ortiqcha tushuntirishga hojat yo’q. Lekin uning eng asosiy 2ta shartini aytib ketish kerak:
1. Bo’yiga o’sish davomida siz, albatta, odamlarni boshqarishga javobgar bo’lib borasiz. Qanchalik o’sgan sari javob beradigan odamlaringiz ham shunchalik ko’payadi
2. Yuqoriga o’sishda markazlashish majburiy bo’ladi. Ya’ni aytganimdek lavozimlar strukutrasi piramida, to’g’ri to’rtburchak emas. Shuning uchun ham oldinroq ham faqat “tepaga” deb ketdim “tepaga qarab markazga” emas.

Bulardan esa yana ba’zi xulosalar kelib chiqadi:
1. Tepaga qarab yurganingiz sari kenglik torayib, lavozimlar ahamiyati tenglashib boradi. Masalan, CFO, CTO, CIO, COO, CMO hammasi teng va CEO ga hisob beradi. CEOda esa solishtiriadigan odamning o’zi yo’q :)
2. Yuqoriga qarab yurishni tanlasangiz, oxirgacha faqat yuqoriga qarab intilish yo’li qoladi xolos


Hali aytadigan gaplar ko'pku, lekin hozircha shu yerda to'xtagan ma'qul.

Xulosa va maslahat o'rnida esa

Eniga o'sish sharti — qattiq ko'nikmalar (hard skills) kuchayishi yoki tabiiy kuchli bo'lishi. Bo'yiga o'sishda esa yumshoq ko'nikmalar (soft skills) o'rni asosiy rolda. Qaysi tomonlama iste'dodingiz va qiziqishingiz baland ekaniga qarab o'sish yo'nalishini tanlash mumkin.

BY Janob Panda