مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب

نمرهٔ ۲۰، به جناب مشیرالدوله، وزیر امور خارجه و سپهسالار اعظم، مورخهٔ ۲۵ شهر شوال ۱۲۹۳، به صحابت حسن‌بیک چاپار سفارت سنیّه به انضمام پاکت میرزا يعقوب‌خان.

رقيمجات مبارکه که هر یک مشعر توجهات علیّهٔ جناب مستطاب اشرف امجد عالی و جالب همه جوره امیدواری بوده زیارت شده موجب مزید سربلندی گردید. ولی با همهٔ اینها، تلغرافی که این روزها در خصوص مقرّری مأموریّت فدوی به جناب معین‌الملک رسید، فقط مشعر وعدهٔ ایصال قدری از مقرّری بود و بس؛ این معنی موجب مزید حیّرت گردید. جناب مستطاب عالی - دام اجلاله - کمال آگاهی و بلدیّت را به جانب فدوی از عهد قدیم داشته و دارند و از فقرهٔ حریق‌زدگی نیز مستحضرند، وعدهٔ كریمانهٔ تلافی و التفاتی هم درین باب فرموده‌اند و بهتر می‌دانند که فدوی خود استطاعت اصلاح این مقوله خسارت فوق‌الطّاقه را ندارد، مگر به واسطهٔ مکرّمت و التفات اولیای دولت علیّه، چرا که امسال، درست چهل سال است که فدوی در سلک چاکری دولت علیّه منسلک و مشغول خدمت است و اغلبِ عمر خود را در سفرهای طولانی و خدمات پرزحمت و بی‌مزد و منّت گذرانیده و نصف بدن خود را در راه دولت تصدّق کرده، با نصف باقی که حکم نیم‌جانی بیش ندارد، باز به مقتضای غیرت فطری و عبودیّت خالص، زندگی و دوندگی می‌نماید و کمال حیات خود را در خدمت دولت و ملّت دانسته به‌هیچ‌وجه فتوری بر خود راه نداده، ولی از بدبختی چنین بوده است که همچوقتی به مأموریّتی موفق نشده است که سوای مقرّری معین دولتی مداخل مشروع جداگانه داشته باشد که اندوخته برای خود نموده در همچو مواقع بتواند متحمل خسارت فوق‌العاده و فوق‌الطاقّه بشود. مقرّری هم همیشه به حدّی بوده است که اگر غیرفدوی بود قادر به کفایت معاش يوميّهٔ خود هم نمی‌توانست بشود.
با این تفاصیل، اگر اولیای دولت علیّه واقعاً تلافی این مقوله خسارت فدوی را آن هم با وجود وعدهٔ صريح جناب مستطاب اشرف امجد عالی، وانگهی در همچو مأموریتی که اهمّ مأموریّتها و مدار صلح و جنگ دولت علیّه است، و حفظ حالت فدوی در انظار خارجه هم یکی از ملاحظات لازمهٔ آن می‌باشد، تنسیب نفرمایند، پس در حقّ احدی ظهور هیچ‌گونه لطف و احسان دولت را تجویز نخواهند فرمود، و الّا استثنای فدوی تنها ازین مکرمت عمومی چه تفاوت حسنه به حالت دولت و اولیای دولت علیّه خواهد داشت به‌جز پریشانی و استیصال فدوی و اختلال حواس فدوی آن‌هم در موقعی که هر آنی محتاج توجّهات حسنهٔ اولیای دولت علیّه است، حالا که جناب مستطاب اشرف امجد عالی با همهٔ این تفاصیل درین آخر سال تنها به وعدهٔ ايصال مقرری آن‌هم به وعده ایصال قدری از آن اکتفا می‌فرمایند، بهتر از همه معلوم رأی انور است که این معنی به‌هیچ‌وجه وسیلهٔ آسودگی و بهبودی معاش حالیّه و آتیهٔ فدوی و رسیدگی طلب طلبکار نمی‌تواند شد، مگر اینکه قدری هم به ماخولیا و پریشانی حواس فدوی و نقصان اعتبار طلبکار و تعجیل و اصرار او به تقاضای طلب خود می‌افزاید. این هم سهل است در همچو موقعی که باید اعتقاد دولت عثمانی و دولتین واسطه چنین باشد که در دنبال فدوی در امتداد خطّ حدود سرنیزه‌های پشت‌سرهم برای استیفای حقوق دولت علیّه مهیّا و حاضر است، این معنی یک نوع اعلانی می‌شود به عدم قدرت دولت علیّه به نگاهداری یک مأمور تنها تا چه رسد به سرنیزه‌های موهومی و سوءتأثیر این حالت، معلوم است که به چه پایه مایهٔ جرئت عثمانی و فتور دولتین واسطه و ظهور اشکالات غیرمترقبه و نُکس پیشرفت این مأموریّت می‌تواند شد. یکی از ملاحظات فدوی که همیشه عرض کرده است، بدترین حالت‌ها برای فدوی، حالتی است که خود را در خصوص رسیدگی مقرّری مجبور به عرض و اصراری مشاهده نماید. پریشانی و تشویش همین معنی است که مایهٔ جسارت مدّعی و فتور واسطه و نُکس پیشرفت مأموریت است.
زیاد برین احتیاج به جسارت فدوی نیست، جناب مستطاب اشرف امجد عالی - دام اجلاله - به همهٔ نتایج سوءمترتّبه به این حالات بهتر از همه ملتفت می‌باشند. استدعا دارم هیچ‌وقتی التفات و توجّه خود را در حقّ فدوی مضایقه نفرموده گرفتار این مقوله پریشانی‌ها و تشویشها نفرمایند که بدون توجّهات عليّهٔ جناب مستطاب اشرف امجد عالی همهٔ سعی‌ها باطل و همه اجرها ضایع است. (میرزا محبّعلی‌خان، 1404: 7/235)

مأخذ: میرزا محبّعلی‌خان ناظم‌الملک مرندی یکانلو. 1404. روزنامهٔ مأموریّت اسلامبول (اسناد، مکاتبات و صورت مجالس کمیسیون دوم تحدید حدود ایران و عثمانی) ۱۲۹۶-۱۲۹۱ هجری قمری. تصحیح و تحقیق نصرالله صالحی. تهران: مؤسسهٔ پژوهشی میراث مکتوب.

@mirasmaktoob
.

www.tgoop.com/mirasmaktoob/10651

474 viewsشهرام یاری, Oct 18 at 14:34

نمرهٔ ۲۰، به جناب مشیرالدوله، وزیر امور خارجه و سپهسالار اعظم، مورخهٔ ۲۵ شهر شوال ۱۲۹۳، به صحابت حسن‌بیک چاپار سفارت سنیّه به انضمام پاکت میرزا يعقوب‌خان.

رقيمجات مبارکه که هر یک مشعر توجهات علیّهٔ جناب مستطاب اشرف امجد عالی و جالب همه جوره امیدواری بوده زیارت شده موجب مزید سربلندی گردید. ولی با همهٔ اینها، تلغرافی که این روزها در خصوص مقرّری مأموریّت فدوی به جناب معین‌الملک رسید، فقط مشعر وعدهٔ ایصال قدری از مقرّری بود و بس؛ این معنی موجب مزید حیّرت گردید. جناب مستطاب عالی - دام اجلاله - کمال آگاهی و بلدیّت را به جانب فدوی از عهد قدیم داشته و دارند و از فقرهٔ حریق‌زدگی نیز مستحضرند، وعدهٔ كریمانهٔ تلافی و التفاتی هم درین باب فرموده‌اند و بهتر می‌دانند که فدوی خود استطاعت اصلاح این مقوله خسارت فوق‌الطّاقه را ندارد، مگر به واسطهٔ مکرّمت و التفات اولیای دولت علیّه، چرا که امسال، درست چهل سال است که فدوی در سلک چاکری دولت علیّه منسلک و مشغول خدمت است و اغلبِ عمر خود را در سفرهای طولانی و خدمات پرزحمت و بی‌مزد و منّت گذرانیده و نصف بدن خود را در راه دولت تصدّق کرده، با نصف باقی که حکم نیم‌جانی بیش ندارد، باز به مقتضای غیرت فطری و عبودیّت خالص، زندگی و دوندگی می‌نماید و کمال حیات خود را در خدمت دولت و ملّت دانسته به‌هیچ‌وجه فتوری بر خود راه نداده، ولی از بدبختی چنین بوده است که همچوقتی به مأموریّتی موفق نشده است که سوای مقرّری معین دولتی مداخل مشروع جداگانه داشته باشد که اندوخته برای خود نموده در همچو مواقع بتواند متحمل خسارت فوق‌العاده و فوق‌الطاقّه بشود. مقرّری هم همیشه به حدّی بوده است که اگر غیرفدوی بود قادر به کفایت معاش يوميّهٔ خود هم نمی‌توانست بشود.
با این تفاصیل، اگر اولیای دولت علیّه واقعاً تلافی این مقوله خسارت فدوی را آن هم با وجود وعدهٔ صريح جناب مستطاب اشرف امجد عالی، وانگهی در همچو مأموریتی که اهمّ مأموریّتها و مدار صلح و جنگ دولت علیّه است، و حفظ حالت فدوی در انظار خارجه هم یکی از ملاحظات لازمهٔ آن می‌باشد، تنسیب نفرمایند، پس در حقّ احدی ظهور هیچ‌گونه لطف و احسان دولت را تجویز نخواهند فرمود، و الّا استثنای فدوی تنها ازین مکرمت عمومی چه تفاوت حسنه به حالت دولت و اولیای دولت علیّه خواهد داشت به‌جز پریشانی و استیصال فدوی و اختلال حواس فدوی آن‌هم در موقعی که هر آنی محتاج توجّهات حسنهٔ اولیای دولت علیّه است، حالا که جناب مستطاب اشرف امجد عالی با همهٔ این تفاصیل درین آخر سال تنها به وعدهٔ ايصال مقرری آن‌هم به وعده ایصال قدری از آن اکتفا می‌فرمایند، بهتر از همه معلوم رأی انور است که این معنی به‌هیچ‌وجه وسیلهٔ آسودگی و بهبودی معاش حالیّه و آتیهٔ فدوی و رسیدگی طلب طلبکار نمی‌تواند شد، مگر اینکه قدری هم به ماخولیا و پریشانی حواس فدوی و نقصان اعتبار طلبکار و تعجیل و اصرار او به تقاضای طلب خود می‌افزاید. این هم سهل است در همچو موقعی که باید اعتقاد دولت عثمانی و دولتین واسطه چنین باشد که در دنبال فدوی در امتداد خطّ حدود سرنیزه‌های پشت‌سرهم برای استیفای حقوق دولت علیّه مهیّا و حاضر است، این معنی یک نوع اعلانی می‌شود به عدم قدرت دولت علیّه به نگاهداری یک مأمور تنها تا چه رسد به سرنیزه‌های موهومی و سوءتأثیر این حالت، معلوم است که به چه پایه مایهٔ جرئت عثمانی و فتور دولتین واسطه و ظهور اشکالات غیرمترقبه و نُکس پیشرفت این مأموریّت می‌تواند شد. یکی از ملاحظات فدوی که همیشه عرض کرده است، بدترین حالت‌ها برای فدوی، حالتی است که خود را در خصوص رسیدگی مقرّری مجبور به عرض و اصراری مشاهده نماید. پریشانی و تشویش همین معنی است که مایهٔ جسارت مدّعی و فتور واسطه و نُکس پیشرفت مأموریت است.
زیاد برین احتیاج به جسارت فدوی نیست، جناب مستطاب اشرف امجد عالی - دام اجلاله - به همهٔ نتایج سوءمترتّبه به این حالات بهتر از همه ملتفت می‌باشند. استدعا دارم هیچ‌وقتی التفات و توجّه خود را در حقّ فدوی مضایقه نفرموده گرفتار این مقوله پریشانی‌ها و تشویشها نفرمایند که بدون توجّهات عليّهٔ جناب مستطاب اشرف امجد عالی همهٔ سعی‌ها باطل و همه اجرها ضایع است. (میرزا محبّعلی‌خان، 1404: 7/235)

مأخذ: میرزا محبّعلی‌خان ناظم‌الملک مرندی یکانلو. 1404. روزنامهٔ مأموریّت اسلامبول (اسناد، مکاتبات و صورت مجالس کمیسیون دوم تحدید حدود ایران و عثمانی) ۱۲۹۶-۱۲۹۱ هجری قمری. تصحیح و تحقیق نصرالله صالحی. تهران: مؤسسهٔ پژوهشی میراث مکتوب.

@mirasmaktoob
.

BY مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب