مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب

بنیادهای دیالکتیک شعر حافظ

سخنران بعدی مهدی محبتی بود که پس از معرفی آثار و بعضی مقالاتش از سوی بنی‌هاشمی، پشت میکروفن قرار گرفت. اوبه بنیادهای دیالکتیک شعر حافظ پرداخت و پس از بیان معنای دیالکتیک در حوزهٔ فلسفه به بیان دیالکتیک ادبی در حیطه نقد ادبی پرداخت که به بیان ذهنیت درونی شاعر می‌پردازد، و گفت: بعضی ادبا پنج نوع دیالکتیک از دل اشعار حافظ درآورده‌اند، اما این یک نوع بیشتر نیست. حافظ در جایی مسئله یا طرحی را مطرح می‌کند و جای دیگر ضدش را می‌گوید و از دل آن سنتز را استخراج می‌کند. نکته اصلی این است که بدانیم این اشعار متن است یا گفتار؟ text یا speech؟

او با بیان گفتاری بودن متونی مثل قرآن و مثنوی، با اشاره به اهمیت تخاطب سخنانش را ادامه داد و به بیان تغییرات نظر مولوی در بیان مسئله‌ای مثل جبر و اختیار پرداخت که به دلیل طولانی بودن طول گفتار رخ داده است. وی افزود: دیوان حافظ هم در ۴۰ سال سروده شده است، اما زمانمند کردن شعر حافظ ممکن نیست، او هم از گفتن و هم از نوشتن استفاده می‌کند. هم آن را می‌نویسد و هم می‌گوید.

حافظ کسی است که در هیچ قالبی نمی‌گنجد

محبتی به بیان مثال‌هایی از دیوان شمس و آثار ناصرخسرو پرداخت که بین گفتار و نوشتار تفاوت قائل بودند. همچنین نمونه‌هایی از بیان تفاوت‌های جبر و اختیار در شعر حافظ بیان کرد و گفت: بعضی می‌گویند او شیفته حال خوش است، و هرچه دلش بخواهد می‌گوید. نظر بعدی هم این است که نهایتاً این‌ها شعر است و برخاسته از عواطف و لزومی ندارد نظم منطقی برای آنها در نظر بگیریم.

او افزود: هرکس بگوید حافظ این است اشتباه می‌کند و حافظ را کوچک کرده است، او باید خود را به قدر حافظ بزرگ کند. حافظ کسی است که در هیچ قالبی نمی‌گنجد. حقیقت تنها یک گزاره و در اختیار یک نفر نیست. حافظ به روشی صحبت می‌کند که برگرفته از کتاب‌های دینی است به ویژه قرآن. و به شیوه‌ای حرف می‌زند که همه بتوانند با او رابطه برقرار کنند. او با هوشیاری و به عمیق‌ترین وجه تحت تاثیر متدولوژی قرآن قرار دارد.

محبتی به تکرار مفاهیم عمیق در دیوان حافظ، دو قطبی سازی ظاهری برای ایجاد اثر و رسیدن به گزاره سوم ونمونه های بیتی آن اشاره کرد و افزود: ادبیات میدان تجربه آزادی است. تنها جایی که نمی‌توان آن را محدود کرد هنر است و گل سر سبد آن ادبیات و موسیقی است!

او در پایان سخنانش این سخن از نیچه را یادآور شد که میگوید حافظ سیمرغ آسمان اندیشه بشری است.

خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency

حافظ کسی است که در هیچ قالبی نمی‌گنجد

حافظ به شیوه‌ای حرف می‌زند که همه بتوانند با او رابطه برقرار کنند. او با هوشیاری و به عمیق‌ترین وجه تحت‌تاثیر متدولوژی قرآن قرار دارد.

❤1

www.tgoop.com/mirasmaktoob/10621

787 viewsشهرام یاری, Oct 14 at 08:14

بنیادهای دیالکتیک شعر حافظ

سخنران بعدی مهدی محبتی بود که پس از معرفی آثار و بعضی مقالاتش از سوی بنی‌هاشمی، پشت میکروفن قرار گرفت. اوبه بنیادهای دیالکتیک شعر حافظ پرداخت و پس از بیان معنای دیالکتیک در حوزهٔ فلسفه به بیان دیالکتیک ادبی در حیطه نقد ادبی پرداخت که به بیان ذهنیت درونی شاعر می‌پردازد، و گفت: بعضی ادبا پنج نوع دیالکتیک از دل اشعار حافظ درآورده‌اند، اما این یک نوع بیشتر نیست. حافظ در جایی مسئله یا طرحی را مطرح می‌کند و جای دیگر ضدش را می‌گوید و از دل آن سنتز را استخراج می‌کند. نکته اصلی این است که بدانیم این اشعار متن است یا گفتار؟ text یا speech؟

او با بیان گفتاری بودن متونی مثل قرآن و مثنوی، با اشاره به اهمیت تخاطب سخنانش را ادامه داد و به بیان تغییرات نظر مولوی در بیان مسئله‌ای مثل جبر و اختیار پرداخت که به دلیل طولانی بودن طول گفتار رخ داده است. وی افزود: دیوان حافظ هم در ۴۰ سال سروده شده است، اما زمانمند کردن شعر حافظ ممکن نیست، او هم از گفتن و هم از نوشتن استفاده می‌کند. هم آن را می‌نویسد و هم می‌گوید.

حافظ کسی است که در هیچ قالبی نمی‌گنجد

محبتی به بیان مثال‌هایی از دیوان شمس و آثار ناصرخسرو پرداخت که بین گفتار و نوشتار تفاوت قائل بودند. همچنین نمونه‌هایی از بیان تفاوت‌های جبر و اختیار در شعر حافظ بیان کرد و گفت: بعضی می‌گویند او شیفته حال خوش است، و هرچه دلش بخواهد می‌گوید. نظر بعدی هم این است که نهایتاً این‌ها شعر است و برخاسته از عواطف و لزومی ندارد نظم منطقی برای آنها در نظر بگیریم.

او افزود: هرکس بگوید حافظ این است اشتباه می‌کند و حافظ را کوچک کرده است، او باید خود را به قدر حافظ بزرگ کند. حافظ کسی است که در هیچ قالبی نمی‌گنجد. حقیقت تنها یک گزاره و در اختیار یک نفر نیست. حافظ به روشی صحبت می‌کند که برگرفته از کتاب‌های دینی است به ویژه قرآن. و به شیوه‌ای حرف می‌زند که همه بتوانند با او رابطه برقرار کنند. او با هوشیاری و به عمیق‌ترین وجه تحت تاثیر متدولوژی قرآن قرار دارد.

محبتی به تکرار مفاهیم عمیق در دیوان حافظ، دو قطبی سازی ظاهری برای ایجاد اثر و رسیدن به گزاره سوم ونمونه های بیتی آن اشاره کرد و افزود: ادبیات میدان تجربه آزادی است. تنها جایی که نمی‌توان آن را محدود کرد هنر است و گل سر سبد آن ادبیات و موسیقی است!

او در پایان سخنانش این سخن از نیچه را یادآور شد که میگوید حافظ سیمرغ آسمان اندیشه بشری است.

BY مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب