MatlabTips

🔵آنتروپی = هندسه🔵


افسانه‌ای خاموش، سال‌هاست در کلاس‌ها و کتاب‌ها زمزمه می‌شود—چنان آرام و چنان فراگیر که کمتر کسی در صحتش تردید می‌کند. این افسانه می‌گوید: آنتروپی یعنی بی‌نظمی. یعنی گسترش آشوب. یعنی فروریختن نظم کیهانی.

اما اگر این باور، با همه‌ی شهرتش، ناقص باشد چه؟
اگر آنتروپی، نه پایان نظم، بلکه الگوی پنهانیِ شکل‌گیریِ نظم باشد چه؟

من نیز، همچون بسیاری دیگر، سال‌ها در این برداشت نادرست سرگردان بودم—تا زمانی که نشانه‌هایی از واقعیتی ژرف‌تر نمایان شد. بر خلاف آن‌چه گفته‌اند، آنتروپی در مورد بی‌نظمی نیست؛ آنتروپی در مورد هندسه است—هندسه‌ای ناپیدا، از جنس اطلاعات.

اما هندسه چیست؟ بیش از خط و زاویه و دایره است. هندسه، معماریِ واقعیت است. قانونی‌ست که بر فضا حکم می‌راند: بر فاصله‌ها، جهات، موقعیت‌ها. بدون هندسه، جهان به بی‌فرمی فرو می‌غلتد—نه آزادی، بلکه خلأی بی‌معنا.

و با این حال، هر جا که چشم می‌دوزیم، نظم هندسی را می‌بینیم. سیاره‌ها سرگردان نمی‌چرخند؛ با دقتی بی‌نقص در مدارهایی بیضی‌وار حرکت می‌کنند. کوه‌ها با تقارن‌های طبیعی قد علم می‌کنند. و حیات—از DNA خاموش گرفته تا شاخه‌های مغز بیدار—همه در نظمی شگفت جریان دارند.

در پس این جلوه‌ها، عناصر بنیادین—کربن، هیدروژن، اکسیژن و دیگران—در روابطی پیچیده اما دقیق با یکدیگر می‌رقصند؛ هندسه‌ای ناپیدا که جهان ما را می‌سازد. ما قواعد جهان را، از دل همین هندسه، بیرون می‌کشیم.

و این‌جاست که آنتروپی وارد می‌شود. نه برای نابود کردن نظم، بلکه برای اندازه‌گیری آن.

بیایید به یک مولکول آشنا نگاه کنیم: ایبوپروفن. وقتی این دارو سنتز می‌شود، دو تصویر آینه‌ای از آن پدید می‌آید. از نظر شیمیایی یکسان‌اند، اما تنها یکی در بدن انسان اثر دارد. چرا؟ چون گیرنده‌های بدن ما «دست‌سان» هستند—جهت‌مندند، و فقط یکی از آن دو تصویر در چارچوب هندسه‌ی زیستی جا می‌افتد. طبیعت، بی‌سروصدا، هندسه را ترجیح می‌دهد.

www.tgoop.com/matlabtips/1696

228 viewsApr 9 at 00:09

🔵آنتروپی = هندسه🔵


افسانه‌ای خاموش، سال‌هاست در کلاس‌ها و کتاب‌ها زمزمه می‌شود—چنان آرام و چنان فراگیر که کمتر کسی در صحتش تردید می‌کند. این افسانه می‌گوید: آنتروپی یعنی بی‌نظمی. یعنی گسترش آشوب. یعنی فروریختن نظم کیهانی.

اما اگر این باور، با همه‌ی شهرتش، ناقص باشد چه؟
اگر آنتروپی، نه پایان نظم، بلکه الگوی پنهانیِ شکل‌گیریِ نظم باشد چه؟

من نیز، همچون بسیاری دیگر، سال‌ها در این برداشت نادرست سرگردان بودم—تا زمانی که نشانه‌هایی از واقعیتی ژرف‌تر نمایان شد. بر خلاف آن‌چه گفته‌اند، آنتروپی در مورد بی‌نظمی نیست؛ آنتروپی در مورد هندسه است—هندسه‌ای ناپیدا، از جنس اطلاعات.

اما هندسه چیست؟ بیش از خط و زاویه و دایره است. هندسه، معماریِ واقعیت است. قانونی‌ست که بر فضا حکم می‌راند: بر فاصله‌ها، جهات، موقعیت‌ها. بدون هندسه، جهان به بی‌فرمی فرو می‌غلتد—نه آزادی، بلکه خلأی بی‌معنا.

و با این حال، هر جا که چشم می‌دوزیم، نظم هندسی را می‌بینیم. سیاره‌ها سرگردان نمی‌چرخند؛ با دقتی بی‌نقص در مدارهایی بیضی‌وار حرکت می‌کنند. کوه‌ها با تقارن‌های طبیعی قد علم می‌کنند. و حیات—از DNA خاموش گرفته تا شاخه‌های مغز بیدار—همه در نظمی شگفت جریان دارند.

در پس این جلوه‌ها، عناصر بنیادین—کربن، هیدروژن، اکسیژن و دیگران—در روابطی پیچیده اما دقیق با یکدیگر می‌رقصند؛ هندسه‌ای ناپیدا که جهان ما را می‌سازد. ما قواعد جهان را، از دل همین هندسه، بیرون می‌کشیم.

و این‌جاست که آنتروپی وارد می‌شود. نه برای نابود کردن نظم، بلکه برای اندازه‌گیری آن.

بیایید به یک مولکول آشنا نگاه کنیم: ایبوپروفن. وقتی این دارو سنتز می‌شود، دو تصویر آینه‌ای از آن پدید می‌آید. از نظر شیمیایی یکسان‌اند، اما تنها یکی در بدن انسان اثر دارد. چرا؟ چون گیرنده‌های بدن ما «دست‌سان» هستند—جهت‌مندند، و فقط یکی از آن دو تصویر در چارچوب هندسه‌ی زیستی جا می‌افتد. طبیعت، بی‌سروصدا، هندسه را ترجیح می‌دهد.

BY MatlabTips