tgoop.com/marzockacademy/21280
Last Update:
معرفتشناسی تئوری گفتمان
نظریه گفتمان بازنمایی را جایگزین معرفتشناسی میکند. از نظر تاریخی و فلسفی، مباحث مربوط به بازنمایی و ضدبازنمایی از نیچه، هایدگر، ویتگنشتاین، بارت و فوکو الهام گرفته است.
در سنت پساساختارگرایی، بازنمایی دارای نقشی محوری است که بیانگر ضدیت با معرفتشناسی است. در سنت پساساختارگرایی مطالعه بازنمایی جایگزین مطالعه آن چیزی شده که بازنماییها بر آن دلالت دارند. جایگزینی بازنمایی به معنی بدبینی نسبت به بنیادهای قطعی حقیقت و ارزش و علاقهمندی نسبت به این امر است که ادعاها چگونه ساخته میشوند؟ در بازنمایی سوال از صادق بودن یا کذب بودن این ادعاها مطرح نیست.
نظریه گفتمان آنگونه که در آثار فوکو، لاکلاو و موفه مطرح شده است، یک نظریه ضدمعرفتشناسی است. این امر به معنی بیتوجهی به دانش یا حقیقت نیست. بلکه بیشتر به این معنی است که ساخت اجتماعی ادعاهای معرفتی و اینکه چگونه این ادعاها به اعمال قدرت پیوند خوردهاند، مهمتر است. واکاوی صادق بودن دانش در کانون توجه قرار ندارد، بلکه هدف اصلی مطالعه و فهم این موضوع است که چگونه دانش به گونهای اجتماعی و سیاسی مورد استفاده قرار میگیرد، خواه صادق و خواه کاذب ( نش، ۱۳۸۰: ۵۲ ).
روششناسی نظریه گفتمان
ارنستولاکلا و شانتال موفه، تئوری خود را که متاثر از آراء فلسفی پساساختگرایی و کارهای فکری میشل فوکو و نیز باورها و جهتگیریهای سیاسی و اجتماعی برآمده از مارکسیسم است، از طریق متدلوژی تحلیلی و نظریهی معنایی پیش میبرند که به نوعی میتوان آن را واسازی “هژمونی گفتمانها” نامید.
نظریه گفتمان حول مفهوم خاصی از گفتمان و دو محور اصلی هژمونی و آنتاگونیسم اجتماعی سازمان یافته است. برخی دیگر از مفاهیم اصلی این نظریه عبارتند از مفصلبندی، نقاط محوری، عنصر، حوزه گفتمانگونگی، دالهای شناور و وقته. لاکلاو و موفه مفصلبندی این مفاهیم را به شیوه زیر توضیح میدهند :
“منظور ما از مفصلبندی، هر نوع عملی است که سبب شود عناصر مختلف به نحوی با هم ترکیب گردند که هویتشان، درنتیجه عمل مفصلبندی، دستخوش تغییر شود. آن کلیت ساختیافتهای را که حاصل عمل مفصلبندی است گفتمان مینامیم و موقعیتهای مختلف ترکیب شده درون گفتمان را وقته مینامیم. برعکس، هر نوع تفاوتی را که به شیوهای گفتمانی ترکیب و بیان نشده باشد، عنصر مینامیم.”( لاکلاو و موفه، ۱۹۸۵: ۱۰۵ ).
فواد حبیبی
https://www.tgoop.com/marzockacademy
BY آکادمی فلسفه و هنر مارزوک
Share with your friend now:
tgoop.com/marzockacademy/21280