‍ ‍ هجدهم خردادماه، زادروز دکتر محمدجعفر یاحقی (۱۳۲۶، فردوس)

شاهنامه یک فرهنگ است

شاهنامه نه صرفا یک کتاب بلکه به معنای وسیع کلمه یک فرهنگ است. پس نباید آن را با کتاب‌های دیگر مقایسه کرد.
فردوسی پدیدآورنده شاهنامه و شاهنامه پشتیبان زبان فارسی است. در شاهنامه، به غیر از فرم و صورت، همه‌چیز متنوع است. یعنی آهنگ و طنین سخن که به اصطلاح در بحر متقارب قرار می‌گیرد. همچنین از نظر هدف و چشم‌انداز اثر که عبارت است از فرهنگ فاخر آریایی، برای ابراز هویت و آزادگی. در باقی زمینه‌ها شاهنامه عرصه‌ متنوعی است که می‌تواند روان‌های گوناگون را سیراب کند و به این دلیل است که به هر جای آن توجه می‌کنیم، اگر چشم دل باز کنیم، موارد تازه‌ای را مشاهده خواهیم کرد.
فردوسی در نقاشی جنبه‌های زندگی اقوام آریایی نقش و آنقدر توانایی داشته که بتواند به گوشه و کنار زندگی مردمان گذشته سر بکشد و ظرافت‌ها و باریک‌نگری‌های آن‌ها را از نظر بگذراند. هنر برتر و فاخرتر آن است که توانسته است این ظرافت‌ها را نه تنها برای روزگار خود بلکه برای مردمان دوره‌های پس از خود نیز هموار، ملموس و دل‌پذیر کند. به طوری که گویی مردمان این و آن روزگار، به تن خویش آن را آزموده و فراز و فرود آن را از سر گذارنده‌اند.
آن‌که از دور به شاهنامه نگاه می‌کند، اگر تیزبین نباشد، آن را کتابی از سنخ باقی کتاب‌ها می‌بیند که چنان‌که از نامش بر می‌آید، کتاب شاهان است و سرگذشت آنان. آن‌که کمی نزدیک‌تر می‌آید و چشمان خود را اندکی می‌مالد، شاهنامه را سرگذشت جنگ‌ها و پهلوانی قهرمانان ملی می‌داند که در راه دفاع از وطن جان‌فشانی‌ها کرده‌اند و آن‌که خود را شاهنامه‌شناس می‌داند و سال‌ها در زیر و بم کلمات دقت می‌کند و در تحقیق و پژوهش موشکافی می‌کند، شاهنامه را فاخر و پاشکوه می‌بیند که به عنوان میراثی گران‌سنگ به یادگار برای ما برجای مانده و باید به مثابه پایه استوار زبان و فرهنگ و فارسی از کیان آن محافظت شود.

#دکتر_محمدجعفر_یاحقی
#فردوسی
#شاهنامه
#فرهنگ

💎
🆔 @maneshparsi

‍ ‍ ☘☘ برگی از تقویم تاریخ ☘☘

۱۹ خرداد سالروز درگذشت پرویز ورجاوند

(زاده ۱۱ اردیبهشت ۱۳۱۳ تهران – درگذشته ۱۹ خرداد ۱۳۸۶ تهران) استاد دانشگاه، باستانشناس و فعال سیاسی 

او لیسانس باستانشناسی و فوق لیسانس علوم اجتماعی را از دانشگاه تهران گرفت و باگرفتن بورس تحصیلی به فرانسه رفت و دوره انستیتوی انسان‌شناسی را در دانشگاه پاریس و مدرسه عالی لوور گذرانید. همچنین در سال ۱۳۴۲ در رشته باستانشناسی با گرایش معماری ایران در دوره تاریخی از دانشگاه سوربُن فرانسه دکترا گرفت.
وی پس از بازگشت از فرانسه در مؤسسه تحقیقات علوم اجتماعی دانشگاه تهران به‌عنوان رئیس بخش تحقیقات مردم‌شناسی و ایلات و عشایر آغاز به‌کار کرد.
او هنگام جنگ ایران و عراق، و تخریب شماری از آثار تاریخی، نامه‌نگاری‌های بسیاری با سران یونسکو و شماری از باستانشناسان غربی انجام داد تا با فشارهای بین‌المللی، دشمنان از حمله به آثار تاریخی خودداری کنند. وی نیز جزو مخالفان جدی آبگیری سد سیوند بود.

فعالیت‌های سیاسی:
وی در نهضت مقاومت ملی فعالیت کرد و در دوره اقامت در اروپا، ابتدا در کنفدراسیون سپس در جبهه ملی ایران - اروپا فعالیت داشت و مدتی مسئول ارگان جبهه ملی ایران - اروپا قبل از علی شریعتی بود. در دولت بازرگان کفیل وزارت فرهنگ و هنر شد و به‌همراه مهدی آذر، مسعود حجازی، قاسم لباسچی، مهدی غضنفری، علی‌اکبر محمودیان و حسین موسویان عضو هیئت اجرایی جبهه ملی ایران بود.

کنش‌های فرهنگی:
پایه‌گذاری مرکز برنامه‌ریزی و خدمات آموزش و جهانگردی برای نخستین بار در ایران.
تلاش برای به ثبت رساندن مجموعه تخت‌جمشید، میدان نقش‌جهان و چغازنبیل.
انحلال اداره نگارش وزارت فرهنگ در دوران وزارت که با این کار تا مدتی ممیزی و سانسور از بین رفت.
جلوگیری از تخریب تخت‌جمشید پس از انقلاب.
تلاش برای تعدیل برج جهان‌نما
کوشش برای حفظ آثار باستانی تنگه بلاغی و مجموعه پاسارگاد در جریان ساخت سد سیوند.

آثار:
کاوش رصدخانه مراغه و نگاهی به پیشینه دانش ستاره‌شناسی در ایران، تهران، انتشارات امیرکبیر ۱۳۶۶.
سرزمین قزوین، سابقه تاریخی و آثار باستانی و بناهای تاریخی سرزمین قزوین.
ایران و قفقاز ـ اران و شروان
همه هستی‌ام نثار ایران "یادنامه استاد غلامحسین صدیقی"
پیشرفت و توسعه بر بنیاد هویت فرهنگی
کاوش آثار ایران در موزه‌های اتحاد شوروی و
میراث تمدن ایرانی در سرزمین‌های آسیایی اتحادشوروی.
روش بررسی و شناخت علمی ایلات و عشایر.
سفرنامه جنوب - سیر و سفری در کناره‌ها و جزایر خلیج‌فارس و دریای عمان.
آثار تاریخی و معماری چوبی شهر تاریخی حاجی طرخان «آستراخان».
شناسنامه شهر شیراز.
فهرست انتشارات دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی.
سبک‌شناسی هنر معماری در سرزمین‌های اسلامی نوشته ج. هواگ.
خراسان و ماوراءالنهر (آسیای میانه) نوشته آ. بلنیتسکی.
همکاری‌هایی در پروژه‌های تحقیقاتی و علمی
دائرةالمعارف تشیع در هفت جلد.
دانشنامه جهان اسلام.
دانشنامه بزرگ فارسی.
اطلس تاریخ ایران، سازمان نقشه‌برداری کشور.
پایتخت‌های ایران، سازمان میراث فرهنگی
دانشنامه زنان ایران.
آرامگاه وی در بهشت‌زهرا است.

‎💎
🆔 @maneshparsi

#برگی_از_تقویم_تاریخ

☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘
#پرویز_ورجاوند، د

اگر میخوای به زبان پارسی در دوره ساسانی گوش کنید، این ویدیو رو ببینید ...

🔹زبان پارسی در دوره ساسانی، همانند امروز چندین گویش نوشتاری و گفتاری ( دریگ ) داشته است و این گویش کتابی و رسمی آن دوره، موسوم به « پارسیگ » ( الفارسیة، پارسی میانه، پهلوی ساسانی ) است. امروزه گویش‌های پارسی جنوبی، همچون اچمی نزدیکی بیشتری به پارسی دوره ساسانی دارند


💎
🆔 @maneshparsi

🔻کشف کتیبه‌ای ساسانی در نکوهش «مهر دروجی» (پیمان‌شکنی) در مرودشت فارس

🔹ابوالحسن اتابکی، پژوهشگر تاریخ از کشف کتیبه‌ای در دامنه کوهستان‌های مرودشت خبر داد که در آن به نکوهش «مهر دروجی» یا همان «پیمان‌شکنی» پرداخته شده است. این سنگ‌نوشته با محتوایی اندرزگونه، از نمونه‌های نادر در میان کتیبه‌های ساسانی به شمار می‌رود و در راستای اندیشه‌های ایزد مهر (میترا) و آموزه‌های پرهیز از پیمان‌شکنی نگاشته شده است.

🔸به گزارش میراث‌باشی، این باستان‌شناس گفت: در باورهای ایران باستان، «مهر دروجی» یکی از بزرگ‌ترین گناهان تلقی می‌شد؛ گناهی که سبب جدایی میان مردمان و تباهی سرزمین‌ها می‌گردید. بدعهدی، خشم ایزد مهر را در پی دارد و منجر به نابودی آن سرزمین خواهد شد. در آیین زرتشتی نیز تأکید شده که بهدینان نباید مرتکب مهر دروجی شوند، چه در ارتباط با هم‌کیشان و چه با بیگانگان (دروندان). حتی پیمانی که میان اهورامزدا و اهریمن بسته شده، نباید شکسته شود؛ چرا که ایزد مهر، پاسدار آن است.
🔸وی افزود: فردی که مرتکب مهر دروجی شود یا سوگند دروغ بخورد، همانند کسی است که از اوستا و زرتشت روی‌گردان است. اگر در شهری داوری به‌دروغ حکم دهد و مرتکب پیمان‌شکنی شود، نعمت‌های طبیعی از آن دیار دریغ خواهد شد؛ باران کمتر خواهد بارید، درمان کمتر اثر خواهد کرد و...
🔸این مورخ همچنین به «مهریشت» اشاره کرد و گفت: در این بخش از اوستا آمده که هشت ایزد به همراه ایزد مهر، بر فراز کوه‌ها و برج‌ها همچون نگهبانان نشسته‌اند و پیمان‌شکنان را می‌نگرند و با کسانی که نظم اخلاقی (اشه) را برهم می‌زنند، مقابله می‌کنند. در سرزمین پهناور ایران با قومیت‌های گوناگون، تنها از راه تقدس عهد و پیمان و نکوهش پیمان‌شکنی، ساختار اجتماعی پایدار میان شاهان، کشاورزان، جوامع کوچ رو، بازرگانان و صنعتگران برقرار می‌شد و این در حالی بود که اگر کسی مهر دروجی می‌کرد، برای اثبات حقانیتش به آزمایش آب (رفتن در زیر آب در فاصله معین)، آزمایش سوگند (خوردن آب گوگرد) و آزمایش «ور» (ریختن مایعات یا فلز گداخته بر روی سینه او و گذر از آتش) تن می‌داد و این قوانین سخت‌گیرانه نشان می‌دهد که عهد و پیمان چه جایگاه بالایی در میان ایرانیان باستان داشته است.
🔸این زبان‌شناس درباره واژه «مهر دروج» در زبان فارسی میانه گفت: این واژه از نظر لغوی به معنای «دشمن ایزد مهر» یا «کسی که به ایزد مهر دروغ می‌بندد» است. از نگاه اخلاقی نیز به مفهوم پیمان‌شکنی میان «انسان و خدا»، «دو دوست»، «دو هم‌کیش»، «دو همکار» و حتی «زن و شوهر» آمده است.
🔸این مورخ در ادامه گفت: نام میترا یا ایزد مهر نخستین‌بار در لوح گلی «نوزی» ناحیه بغازکوی آسیای صغیر به همراه ایزد ورونا و دررابطه‌با پیمان‌نامه‌ای میان پادشاهان هیتی و میتانی آمده که برای پایداری این «پیمان‌نامه» از این ایزدان درخواست یاری شده است. نام ایزد مهر در ایران باستان نخستین‌بار در کتیبه‌های اردشیر در شوش و همچنین کتیبه اردشیر سوم در تخت‌جمشید نگاشته شده است.
🔸او افزود: در هند نیز در متون ودایی، ایزد «میتره» همتای ایزد ایرانی میترا به‌عنوان خدای عهد و پیمان شناخته شده است. البته ایزد مهر یا میترا در ایران باستان وظایف گوناگونی بر عهده داشته است؛ از جمله خدای فروغ و روشنایی، ایزد مهر و دوستی، خدای عدالت، حامی جنگاوران آریایی، پاسبان مراتع جوامع کوچ رو، و خدای پیمان‌های زناشویی و ...
🔸اتابکی گفت: کشف این کتیبه ارزشمند از دوره ساسانی، گواهی بر برتری اندیشه‌های اخلاقی ایرانیان باستان و قوانینی است که در پرتو نظم اجتماعی تبلور پیدا می‌کند.

https://s6.uupload.ir/files/img-20250607-wa0001_hvt7.jpg

💎
🆔 @maneshparsi

به مناسبت ۹ ژوئن سالروز نبرد حران
Battle of Carrhae
مهمترین نبرد اشکانیان و رومیان

🔹در سال ۵۳ قبل از میلاد، کراسوس رومی از رود فرات گذشت تا فتوحات اسکندر در آسیا را تکرار کند.
🔹اشکانیان با ارسال سپهبد رستم سورن به مقابله رومیان رفتند. در نبرد حران، رومی ها آرایش نظامی مانند مربع گرفتند تا از همه طرف بتوانند به دفاع بپردازند. سپاهیان اشکانی با حمله مداوم تیراندازان، رومی ها را عاصی کردند. حمله آنها برای پراکندن تیراندازان منجر به فرار آنها و سپس تیراندازی به سمت عقب در حال اسب‌سواری می‌شد که در تاریخ "تیراندازی پارتی" معروف شد.

🔹رومیان به امید تمام شدن تیرهای دشمن خود بودند که  سپاه اشکانی با ارسال شترهای دارای بار تیر، امید آنها را از بین برد.
تلاش پسر کراسوس برای شکستن محاصره هم موفق نبود. در نهایت رومیان شکست سنگینی متحمل شدند و کراسوس کشته شد.

🔹نبرد حران از مهمترین جنگهای تاریخ است و منجر به ظهور اشکانیان به عنوان یک ابرقدرت جهانی گردید. نبوغ نظامی سورن از علل اصلی پیروزی ایرانیان بود.

فیلم در مورد استراتژی جنگی اشکانیان و رومیان در جنگ حران و اهمیت آن است.


💎
🆔 @maneshparsi

‍ ‍ ‍ ‍ ‍ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘

۲۰ خرداد "۱۰ ژوئن" روز جهانی صنایع دستی

صنایع دستی نوعی کار است که در آن لوازم تزیینی و کاربردی تنها با استفاده از دست یا ابزار ساده ساخته می‌شود. معمولاً این کلمه را به‌روشهای سنتی ساختن کالاها می‌گویند. لوازمی که به‌صورت تولید انبوه و یا با ماشین آلات مختلف ساخته می‌شود جزو صنایع دستی نیستند.
یکی از خصوصیات صنایع دستی این است که این صنعت حاصل روح ملت‌ها و آئین فرهنگ ملی کشورهاست که به‌سادگی بارجوع به آمار صنایع دستی کشورها به‌روحیه مردم آن کشورها می‌توان پی برد.
در هريك از فرآورده‌های اين صنايع، ذوق هنری و خلاقيت فكری صنعتگرسازنده، به‌نحوی تجلی می‌يابد و همين عامل، وجه تمايز اصلی اين‌گونه محصول‌ها از مصنوعات مشابه ماشينی و كارخانه‌ای است.

شورای جهانی صنایع دستی:
صنايع دستی، پس از جنگ جهانی دوم، با محتوای هنری و فرهنگی، مورد توجه كشورهای پيشرفته قرارگرفت. در دهم ژوئن/ بيستم خرداد ۱۹۶۴، نخستين همايش‌ جهانی با شركت مسئولان اجرایی، استادان دانشگاه، هنرمندان و صنعتگران بيش از ۴۰ كشور جهان، در نيويورك برگزارشد. در قطعنامه‌ پايانی آن همايش، تأسيس« شورای جهانی صنايع دستی» به‌عنوان نهاد وابسته به يونسكو تصويب‌ شد.
ايران، از سال ۱۳۴۷/ ۱۹۶۸ با سازمان صنايع دستی كشور، به‌عضويت اين شورا درآمد و در مجمع آسيا و اقيانوسيه‌ آن، مشغول فعاليت شد. اين شورا، در ابتدا با شمار محدودی از اعضا كارش را آغازكرد. اما هم‌اكنون، ۹۰ كشور جهان را زیر پوشش دارد و دبيرخانه‌ آن، در شهر آمستردام هلند است.
مهمترین هدفهایی که این شورا، به‌عنوان یک ارگان غیر انتفاعی غیردولتی قائل شده است عبارت اند از:
۱) تشویق، کمک و راهنمایی صنعتگران دستی و همچنین بالا بردن سطح اطلاعات تخصصی و حرفه‌ای آنها با توجه به زمینه‌های متفاوت فرهنگی موجود در هریک از کشورهای عضو.
۲) حفظ و تقویت صنایع دستی و تجلی آن به‌صورت رکن عمده‌ای از حیات فرهنگی ملت‌ها.
۳) ایجاد همبستگی میان صنعتگران دستی سراسر جهان.

صنایع دستی در آینه زمان:
گزافه نیست اگر گفته شود صنایع دستی، عمری به‌قدمت عمر بشر دارد. سابقه صنایع دستی، به‌عصر حجر باز می‌گردد. در این دوره، ساخت ظروف و همچنین بعضی ابزار مصرفی در زندگی روزمره مانند نیزه و خنجر از سنگ برای صید و شکار حیوانات معمول شد. رفته رفته به‌علت پیشرفت فکری، دیگر مواد موجود در طبیعت مانند خاک رس، چوب، سنگ آهن، مس و سرانجام پشم و کرک حیوانات و الیاف گیاهی نیز مورد استفاده قرارگرفت؛ به‌طوری که پیشینه ساخت اشیای سفالی و مسی، به‌بیش از چهار هزارسال پیش می‌رسد.
دوره رنسانس در اروپا، در تکامل هنری صنایع دستی تأثیر انکارناپذیری به‌جا گذاشت و در نتیجه، افزون بر حفظ جنبه‌های مصرفی بسیاری از تولیدات دستی، موجب افزایش ارزش هنری و تزئینی آنها شد. ایران زمین نیز از هفت هزارسال پیش، بیرق هنر نیاکان خویش را به‌عنوان سند هویت ملی به رخ جهانیان کشیده است.

صنایع دستی و اشتغال‌:
بدون تردید یکی از دلایل مهم در توجیه جنبه‌های مثبت صنایع دستی، به اثرات آن در مبارزه با انواع بیکاری مربوط می‌شود. در بین انواع بیکاری، شایع‌ترین آن در کشورهای در حال توسعه، بیکاری پنهان است. به‌ویژه در آن دسته از کشورها که هنوز ساختار جامعه کشاورزی و روستایی به‌صورت سنتی و کهن باقی مانده است، بیکاری پنهان بیشتر به‌چشم می‌خورد. صنایع دستی با قابلیت‌ها و خصوصیات ویژه خود، می‌تواند نقش مهمی در حل معضل بیکاری و ایجاد اشتغال برای بیکاران ایفا کند.

‎
💎
🆔 @maneshparsi

#برگی_از_تقویم_تاریخ

☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘
#روز_جهانی_صنایع_دستی

پیکان آرش از ونک به سوی دماوند

مجسمۀ آرش امروز در میدون ونک تهران روی پایه‌‌ش قرار گرفت. این بزرگ‌ترین مجسمۀ برونزی ایرانه. ارتفاع مجسمه با پایه‌ش که شکل و شمایلش رو به زودی پس از پرده‌برداری خواهید دید، به بیش از هجده متر می‌رسه.

این اثر رو دهقان محمدی ساخته؛ فرزند، ایرج محمدی (متولد ۱۳۲۴)، که او هم از بزرگان تاریخ مجسمه‌سازی ایران به شمار می‌آد. ایرج محمدی، امروز زیر سایۀ درختی وسط میدون ونک، روی صندلی نشسته بود و کار رو زیر نظر داشت. ایرج محمدی کارهای درخشان زیادی انجام داده، اما فکر می‌کنم برجسته‌ترینش مجسمۀ شاه عباس سوار بر اسب باشه که در میدان قیام اصفهان بود و متأسفانه پس از انقلاب برداشته شد؛ ایرج در دهۀ نود برای همون میدون مجسمۀ کاوه رو ساخت.

دهقان محمدی، حدود دو سال پیش مجسمۀ سعدی رو برای خیابون سعدی در تهران ساخت.

اینم از خوش‌اقبالی من بود که هنگام نصب مجسمۀ آرش حضور داشتم و حیف بود این لحظات رو برای شما ثبت نمی‌کردم. نوک پیکان آرش، رو به دماونده...



-مهدی تدینی-

💎
🆔 @maneshparsi

کیف های سنگی جیرفت:

🔹در دهه هشتاد خورشیدی بعد از دو سال خشکسالی وحشتناک در کرمان، یک سیل بزرگ در منطقه هلیل‌رود جاری می‌شود که به‌خاطر شدت این سیل هرچیزی بر سر راه سیل وجود داشت شسته میشه با پایین رفتن آب سیل در منطقه جیرفت به ناگهان بقایای یک تمدن بسیار قدیمی نمایان می‌شود که تا قبل از آن هیچ‌کس از این تمدن خبری نداشت.تمدنی که میتوانیم آن را از اسرارآمیز ترین تمدن های تاریخ دنیا نام ببریم.
🔹بعد از بررسی هامشخص می‌شود که این تمدن حتی از تمدن سومر در بین‌النهرین نیز قدمت بالاتر و بیشتری دارد. این در حالی است که در کتیبه‌‌های به‌جامانده از تمدن‌های بابل و آشور به تمدن اسرارآمیز و بسیار پیشرفته‌ای به نام آراتا اشاره شده است اما هیچ‌گاه در هیچ جای دنیا اثری از این تمدن یافت نشده بود.باستان‌شناسان بسیاری بر این باورند که تمدن جیرفت بدون شک همان تمدن پیشرفته و افسانه‌ای آرته یا آراتاست که سال‌ها به دنبال آن می‌گشتند. ...

💎
🆔 @maneshparsi

.
💚🩷🩵🩶❤️💙🧡💜💛🤍🩷

درسته که امروزه کاربرد این نام‌های پارسی بسیار کمرنگ شده اما به یاد داشته باشیم هنوز هم بافندگان فرش و قالی ایرانی با همان دستان توانمند ولی پینه‌بسته خود در حالیکه شب رو به روز و روز رو به شب می‌بافند با شعرگونه‌ای این رنگ‌ها رو نام می‌برند تا نقش رنگین زندگی رو به ما یاداور بشن

زنده باد ایران و ایرانی
زنده باد زبان پارسی
زنده باد هنر ایرانی ❤️

#وطنم #ایران #پارس #پارسی #رنگهای_ایرانی


💎
🆔 @maneshparsi

کمانچه شش تکه پشت باز، موزه فلک‌الافلاک
(البته کمانچه لری امروزی کاسه ای مخروطی دارد،)
کمانچه ی لری:
🔹کمانچه یکی از سازهای ایرانی و موسیقی خاور زمین است. این ساز علاوه بر شکم، دسته و سر، در انتهای تحتانی ساز پایه نیز دارد که روی زمین یا زانوی نوازنده قرار می گیرد. کمانچه لری یا تال سازی است که به کمانچه متداول در موسیقی سنتی شباهت‌های فراوانی دارد اما دو ویژگی آن را از کمانچه سنتی مجزا می‌سازد. اولین ویژگی مربوط به کاسه ی این ساز است که برخلاف کمانچه سنتی بسته و یک تکه نیست بلکه انتهای آن باز، شکلش تا حدودی مخروطی و درون کاسه و زیر پوست قابل مشاهده می‌باشد. به همین دلیل آن را کمانچه پشت باز نیز می‌گویند.
🔹دومین ویژگی در حفظ سنت کهن تعداد سیم‌ها در این ساز است. از دوران باستان تا عهد قاجار کمانچه دارای سه سیم بود، اما پس از ورود ویولن به ایران کمانچه نوازان به تقلید سیم چهارمی بر کمانچه افزودند.کمانچه موسیقی سنتی امروزه دارای چهار سیم می‌باشد. شایان ذکر است که در موسیقی کردی از این کمانچه استفاده نمی‌شود و با وجود وجوه اشتراک میان این دو موسیقی کمانچه پشت باز فقط مختص  لرستان است.
💎
🆔 @maneshparsi

پنج هزار سال مهندسی ایرانی‎

ساخته‌ی: فرزین رضاییان

🔹در جایی از این مستند، یکی از استادان‌ دانشگاه می‌گوید:
از من می‌پرسید که ستون‌های تخت جمشید، چگونه برهم‌استوار شدند؟! اما سوال اصلی آنجاست چرا این موضوع برایتان سوال شده است؟!
🔹کجا میان ما و نیاکانمان فاصله افتاده که دانش مهندسی آنها به ما نرسیده است. چه‌کسانی نگذاشتند بدانیم گذشتگان ما
✅چه توانمندی‌های باشکوهی داشته‌اند.
🔹مهندسان ایرانی دو هزار و ۵۰۰ سال پیش نخستین بزرگراه جهان را با عنوان «جاده شاهی»
احداث کردند و ایرانیان نخستین مردمانی بودند که آبراهه‌های زیرزمینی (قنات) را ابداع کردند.

.
💎
🆔 @maneshparsi

🌋 دماوند
#هما_ارژنگی
هشتم امرداد ۱۳۹۹ خورشیدی
با آوای زیبای سراینده


🌋 بالا بلند پیرِ من، ای کوه سرفراز
تن پوش زر
فراخته سر
سوی آسمان

ای آستان مهر
ای مُهرِ سربلندی میهن به نام تو
بادا هماره باده‌ی گردون به کام تو

ای آشیان و خانه‌ی سیمرغ چاره‌گر
ای جان پناه گرم نخستین زال زر

ای شور خشم کاوه و ای بندگاه دیو
ای کوه
ای خدیو

پیکان آرش از تو توان یافت در نهان
کان سان در آسمان
پرواز دادی‌اش به سوی مرز بی‌کران

اینک من آرشم
همسان سینه‌ات
همه سوزان و سرکشم
یک کوه آتشم...

سوگند من به مهر فرازنده‌ی جهان
گر دشمنت به دیده‌ی ناپاک بنگرد
می‌سوزمش چنان
که نماند از او نشان...

.
💎
🆔 @maneshparsi

✅ لوح حمورابی؛ کهن‌ترین قانون بشری نگارش یافته بر سنگ

لوح حمورابی یکی از ارزشمندترین سنگنبشته های مربوط به میانرودان و بابل است که توسط فرانسوی‌ها در کاوشهای شوش از ایران به سرقت بردند و امروزه در موزه لوور نگهداری میشود توضیحات کامل را در این کلیپ ببینید.


.
💎
🆔 @maneshparsi

🔴 ایران

✍️ محمدعلی اسلامی ندوشن

✅ایران از پای نمی‌اُفتد، می‌تپد و چون قُقنوس از خاکستر خود برمی‌خیزد؛ مانندِ دُلفین جَست می‌زند و پیدا می‌شود و نهان می‌شود، و باز از نو پدیدار. هر کجا که گمان کنید که نیست، درست همان‌جا هست، در هر لباس، هر سیما، چه در زربفت و چه در کرباس، چه گویا و چه خاموش.

🔹هزاران هزار صدا در خرابه‌هایِ تو پیچید که: «دیوان آمد، دیوان آمد!» این صدا در خرابه‌هایِ دیگر نیز پیچیده‌ است و گوشِ روزگار با آن آشناست؛ ولی دیوان می‌آیند و می‌روند، غولان می‌آیند و می‌روند، دوالپایان، پاورچین پاورچین می‌گذرند، و آن روندهٔ بزرگ که ایران نام دارد، می‌ماند.


برگرفته از فصلنامهٔ هستی، تابستانِ ۱۳۷۲ خورشیدی، صص ۱۸۴–۱۸۳


💎
🆔 @maneshparsi

🔹شهر سوخته از قدیمی‌ترین تمدن‌های جهان و قدیمی ترین شهرهای ایران به شمار می‌رود که در جنوب زابل در شهرستان هامون استان سیستان و بلوچستان قرار دارد. این منطقه که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است، بیش از ۵۰۰۰ سال قدمت دارد. در بخش موزه شهر سوخته می‌توانید شاهد ابزار و لوازم مکشوفه از محوطه باستانی شهر سوخته و دیگر تمدن‌های استان‌های خراسان جنوبی، کرمان و سیستان و بلوچستان باشید. از مهم‌ترین آثار این منطقه می‌توان به اسکلت زنی با چشم مصنوعی در گورستان شهر سوخته اشاره کرد که حیرت هر بیننده‌ای را به‌همراه دارد.


💎
🆔 @maneshparsi

برگی از کهن ترین نسخه مصور شاهنامه فردوسی که در کتابخانه ملی روسیه در سن پترزبورگ نگهداري مي شود

💎
🆔 @maneshparsi

دانش در ایرانِ باستان و ایرانِ امروز، سخنانی چند از استادِ زنده‌یاد محمود حسابی

📄استاد حسابی از هموندانِ فرهنگستانِ زبانِ ایران (فرهنگستانِ دوم) و از سره‌گرایان بود و دلبستگیِ بسیار به پارسیِ ناب داشت. از کارهایی ایشان در این زمینه می‌توان از «فرهنگِ حسابی (فرهنگِ واژگانِ انگلیسی به پارسیِ سره)»، «وندها و گهواژه‌های فارسی» و جُستار «توانمندیهای زبانِ پارسی» نام برد.


💎
🆔 @maneshparsi

ایران، تو بمان...




💎
🆔 @maneshparsi

‍ ایران من
آوازخوانی در شبم سرچشمهٔ خورشید تو یار و دیار و عشق تو سرچشمهٔ امید تو
ای صبح فروردین من ای تکیه‌گاه آخرین ای کهنه سرباز زمین جان جهان ایران ‌زمین
ای در رگانم خون وطن ای پرچمت ما را کفن دور از تو بادا اهرمن ایران من ایران من
ایران من ایران من ...
ای در رگانم خون وطن ای پرچمت ما را کفن دور از تو بادا اهرمن ایران من ایران من
ایران من ایران من ...
ای داغ دیده بازگو بلخ و سمرقندت چه شد صدها جفا ای مادرم دیدی و مهرت کم نشد
از خون سربازان تو گل گون شده رویت وطن ای سرو سبز بی‌ خزان ای مهر تو در جان و تن
ای مادرم ایران زمین آغاز تو پایان تویی بر دشت من باران تویی در چشم من تابان تویی
ایران من ایران من آن مهر جاویدان تویی ...
ای در رگانم خون وطن ای پرچمت ما را کفن دور از تو بادا اهرمن ایران من ایران من
ایران من ایران من ...
ای در رگانم خون وطن ای پرچمت ما را کفن دور از تو بادا اهرمن ایران من ایران من
ایران من ایران من ...
در ظلمت جان کاه شب مرغ سحر خوان منی در حصر هم آزاده ‌ای تنها تو ایران منی
اینجا صدای روشنت در آسمان پیچیده است گویی لبانت را خدا روز ازل بوسیده است
ای مرغ حق در سینه ‌ات با شور خود بیداد کن آوازخوان شب شکن بار دگر فریاد کن
ظلم ظالم جور صیاد آشیانم داده بر باد ای خدا ای فلک ای طبیعت
شام تاریک ما را سحر کن ...
ای خدا ای فلک ای طبیعت شام تاریک ما را سحر کن
ای مادرم ایران زمین آغاز تو پایان تویی بر دشت من باران تویی در چشم من تابان تویی
ایران من ایران من آن مهر جاویدان تویی ...
ای در رگانم خون وطن ای پرچمت ما را کفن دور از تو بادا اهرمن ایران من ایران من
ایران من ایران من ...


💎
🆔 @maneshparsi
#ایران_من
آواز: همایون شجریان

* خاک مشک بیز*
# هما ارژنگی

ای خاکِ مشک بیز، سِتَروَن* نبینمت
وین اشکِ غم، چکیده به دامن نبینمت
ای آتشِ نهفته به خاکستر و غبار،
جز از شرارِ تفته به آهن نبینمت !
***
ای جان پناهِ هستی ام ای گاهوارِ مهر،
بختِ سپید و فَرَّه یزدان سزای تو ست
تا بود و هست،نامِ تو ما را سروشِ جان
بر سنگواره های جهان جای پای تو ست
***
هرگز مباد ننگِ شکستت به روزگار
ای مامِ مهر پرورِ من، ای کهن دیار
ای سرزمینِ ژَنده یلان و سخنوران
ای یکه تازِ مانده ز دوران به یادگار
***
در جانِ آن چَکادِ* نهان در پرندِ ابر،
سوزان شرارِ آتشِ جاوید زنده است
وان خونِ گرم عشق به رگهای رهروان،
در بستر امید- روان و تپنده است
***
آنجا- به بامِ قافِ کهن- مرغِ وارغَن*
دانای هوشمند و توانای بی گزند
مهرِ گیاش در پَر و تریاقِ چاره گر،
آگه ز درد و رنجِ تو سیمرغِ رازمند
***
اینجا منم که دردِ تو را می خرم به جان
ناموس و نام و جا و نشانم برای توست
اینجا نه من! که لشکرِ خوبانِ روزگار،
با صد هزار جانِ گرامی فدای توست
***
ققنوسِ* آتشین پَرَم ای مرغِ بی زوال،
بار دگر از آتشِ سوزنده سر برآر
گردِ ملال از رخِ خورشیدی ات بشوی
وان فَرَّهِ نهفته به زنگار زنده دار ! 👍

نگاهی به واژگان:

۱-سترون = بی حاصل، نازا، عقیم
۲- "چَکاد نهان در پرند ابر،" اشاره به کوه آتشفشان دماوند است که آتش جاویدش هماره جوشان است.
۳- وارغَن نامی دیگر برای سیمرغ است و سیمرغ پرنده ای ست اسطوره ای،خردمند و دانا و یاری رسان که گویند بر کوه افسانه ای قاف آشیان دارد.
۴-ققنوس (قُقنُس)، مرغِ آتشزاد، پرنده اساطیری بی جفت که هر هزار سال، آواز خوانان، آتشی می افروزد در آن می‌سوزد و خاکستر می شود. آنگاه از دلِ خاکستر، ققنوسی تازه سربر می آورد و زاده می شود.
در ادب پارسی # ایران را همانندِ # ققنوس دانسته اند.

هما ارژنگی
۱۳ شهریور ۱۴۰۲

💎
🆔 @maneshparsi