_0hok.jpg){kind=link}
tgoop.com/maneshparsi/19829
Last Update:
🔻کشف کتیبه پهلوی ساسانی وابسته به
«گور هاونی» در فارس
این کتیبه ۱۶۰۰ ساله مرتبط با تدفینی از دوره ساسانی است که در مرز بین مرودشت و اقلید کشف شده است.
🔸به گزارش میراث‌باشی، ابوالحسن اتابکی، دکتری تاریخ، از کشف یک کتیبه ساسانی با قدمت حدود ۱۶۰۰ سال خبر داد که به تدفینی از اواخر دوره ساسانی مربوط می‌شود. این کتیبه در شمال دشت مرودشت و جنوب شهرستان اقلید واقع شده است؛ جایی که چشمه‌سارهای زیبای «غوره دان» و «تیره باغ»، دره سرسبز امامزاده اسماعیل و منطقه ابرج مرودشت را به بهشتی خاطره‌انگیز تبدیل کرده است.
🔸اتابکی گفت: «این سنگ‌نوشته دوره ساسانی در شش سطر به «خط پهلوی کتابی» و در قابی سنگی نگارش شده و در کنار آن یک هاون سنگی (به زبان محلی جوغن) نیز تراشیده شده است.»
🔸وی افزود: «مردم عام بر این باورند که هاون‌های سنگی تراشیده شده در دامنه کوه‌ها دارای دو کاربرد هستند: نخست «سنگاب» یا ذخیره آب و دیگری جایگاه آسیاب کردن غلات. اما هنگامی که دیوید استروناخ در شمال «تل تخت پاسارگاد» چند کتیبه سنگ گور به خط پهلوی دوره ساسانی را در کنار این هاون‌های سنگی مشاهده کرد، بر همگان ثابت گردید که این هاون‌های سنگی (جوغن‌ها) یکی از شیوه‌های تدفین در دوره ساسانی بوده‌اند که به دلیل هزینه اندک، اغلب برای مردم عادی ایجاد می‌شدند.»
🔸نجمه ابراهیمی (کارشناس ارشد ایرانشناسی) نیز در این باره گفت: «از آنجا که اجساد بهدینان زرتشتی ناپاک (نسو) شمرده می‌شدند، آنها را در خاک دفن نمی‌کردند بلکه بر روی بلندای کوه‌ها (درون دخمه‌های آفتاب) قرار می‌دادند. هنگامی که پرندگان و حیوانات لاشه‌خوار، استخوان مردگان را از گوشت تهی می‌کردند، این استخوان‌های آفتاب‌خورده یا پاک شده به یکی از شیوه‌های تدفین دوره ساسانی منتقل می‌شدند.»
🔸ابراهیمی ادامه داد: «در تدفین هاونی، ابتدا استخوان‌ها را در خمره‌ای قرار می‌دادند و انتهای آن را در درون هاون سنگی (جوغن) می‌گذاشتند که به اشکال مختلف (دایره‌مانند، قیفی‌شکل و...) در درون سنگ تراشیده شده‌اند. سپس درپوش خمره را بسته و بر روی درپوش جهت ایستایی خمره، سنگی بزرگی قرار می‌دادند. این کار باعث می‌شد که عناصر مقدس دیانت زرتشتی همچون خاک، آب و گیاه آلوده نشوند.»
🔸اتابکی افزود: «کتیبه‌ای که ما در اینجا کشف کرده‌ایم مربوط به همین گور هاونی است که در کنار آن ایجاد شده است.
متن سنگ‌نوشته نشان می‌دهد که یکی از بهدینان زرتشتی فرمان داده که این گور هاونی برای او ساخته شود که ترجمه آن چنین است:
۱. این دخمک از آن
۲. پسگوگ خورشید
۳. پسر نیکداد؟؟
۴. (برای) خویش ساخت
۵. بهشت جاودان
۶. بهر او باد
‼به گفته دکتر اتابکی «پس از کتیبه‌های شمال تل تخت پاسارگاد که برای گورهای هاونی نگارش یافته‌اند، این دومین بار است که ما با چنین ساختاری در منابع باستان‌شناسی روبرو می‌شویم. اغلب گورهای هاونی در دامنه کوه‌ها ایجاد شدند و چون هزینه زیادی را در بر نمی‌گرفت، کاربرد آن برای مردم عادی بوده است. البته برخی از این هاون‌های سنگی که در دهانه اشکفت‌ها یا غارها ایجاد شدند، مربوط به اواخر دوره «فرا پارینه سنگی» همزمان با دوره «زارزیان» در بین‌النهرین هستند که قدمتی حدود ۱۲۰۰۰ سال پیش از میلاد را شامل می‌شوند.»
https://s6.uupload.ir/files/img-20250504-wa0002(1)_0hok.jpg
.
💎
🆔 @maneshparsi
BY فرهنگ و منش پارسی
Share with your friend now:
tgoop.com/maneshparsi/19829