tgoop.com/javaheralklam/2147
Last Update:
توضیح روایتی از اصول کافی
▫️عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اِبْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ أُذَيْنَةَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: خَلَقَ اَللَّهُ اَلْمَشِيئَةَ بِنَفْسِهَا ثُمَّ خَلَقَ اَلْأَشْيَاءَ بِالْمَشِيئَةِ
📚 الکافی جلد اول صفحه ۱۱۰
📚 معجم الأحاديث المعتبرة [ الشيخ محمد آصف محسنی ] جلد1 صفحه 234
👈 امام صادق (عليه السّلام) میفرمایند: خداوند مشيت را به واسطه‌ی خود مشيت آفريد سپس چيزها را با مشيت خلق کرد.
🔹 برای فهم دقیق روایت فوق ابتدا لازم است توضیحی را بیان کنیم:
✅ مشیت خداوند همان اراده‌ی خداوند متعادل است؛ اراده وقتی در خصوص خداوند اطلاق میشود به معنای ایجاد و اعمال قدرت است به عبارتی دیگر تعلق اراده او به ایجاد و ابداع چیزى مساوی است با ایجاد آن چیز پس هنگامى که خداوند چیزى را اراده کند، بلافاصله تحقق مى یابد، به طورى که در میان اراده او و وجود اشیاء چیزى فاصله نیست؛ این مطلب علاوه بر ادله‌ی عقلی، صریح روایات اهلبیت علیهم‌السلام است:
▫️أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِيسَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اَلْجَبَّارِ عَنْ صَفْوَانَ بْنِ يَحْيَی قَالَ: ... وَ أَمَّا مِنَ اَللَّهِ تَعَالَی فَإِرَادَتُهُ إِحْدَاثُهُ لاَ غَيْرُ ذَلِكَ لِأَنَّهُ لاَ يُرَوِّي وَ لاَ يَهُمُّ وَ لاَ يَتَفَكَّرُ وَ هَذِهِ اَلصِّفَاتُ مَنْفِيَّةٌ عَنْهُ وَ هِيَ صِفَاتُ اَلْخَلْقِ فَإِرَادَةُ اَللَّهِ اَلْفِعْلُ لاَ غَيْرُ ذَلِكَ ...
📚 الکافی جلد اول صفحه ۱۰۹
📚 معجم الأحاديث المعتبرة [ الشيخ محمد آصف محسنی ] جلد 1 صفحه 233
👈 مقصود از اراده‌ی خداوند همان پديد آوردن [ و اعمال قدرت ] اوست نه چيز ديگر زيرا خداوند [ نیازی به ] زمينه سنجی و توجه قلبی و انديشه ندارد و اين صفات در او نيست و از صفات مخلوق است پس اراده‌ی خداوند همان فعل خداوند است و نه غير از آن
🔸 اکنون با توجه به توضیح فوق میگوییم که تمام اشیاء را خداوند با اعمال قدرت خود [ که همان اراده و مشیت ] است خلق کرده است. [ خَلَقَ اَلْأَشْيَاءَ بِالْمَشِيئَةِ ]
🔹 و اما منظور از اینکه خداوند مشیت را به وسیله‌ی خود مشیت آفرید [ خَلَقَ اَللَّهُ اَلْمَشِيئَةَ بِنَفْسِهَا ] یعنی اراده و اعمال قدرت خداوند نیازی به اعمال قدرت دیگری ندارد که تسلسل به وجود آید و این نکته‌ی است که فقهاء نیز در شرح روایت بیان کردند:
▫️و معنى هذه الرواية على مسلكنا: أنه تعالى أوجد الأشياء و أعطى لها الوجود بإيجاده، و أمّا هذا الإيجاد فهو صادر عنه تعالى بنفسه لا بإيجاد ثان كما هو واضح، و كأنّ الرواية ناظرة إلى إبطال التسلسل المتوهّم المتقدّم
📚 صراط الحق في المعارف الإسلامية و الأصول الإعتقادية [ الشيخ محمد آصف محسنی ] جلد 1 صفحه 207
👈 بنابراین خداوند برای اعمال قدرت و خلق اشیاء از لا من شئ نیازی به اعمال قدرت دیگری ندارد بلکه این خلق و ایجاد لا من شئ صرفا متوقف بر وجود فاعل مختار است؛ این نکته را نیز فقهاء به شکل واضح و صریح بیان کردند؛ مرحوم سید خویی در هنگام شرح این روایت میگوید:
▫️و بالجملة الارادة منه تعالى عبارة عن المشيّة الّتي هي فعل من أفعاله سبحانه، فيوجد الافعال باعمال القدرة و يوجد اعمال القدرة بنفسه، و هذا المعنى هو المراد في صحيحة عمر بن أذينة، من قوله عليه السّلام: «خلق اللّه المشية بنفسها، ثمّ خلق الاشياء بالمشية»
📚 مصباح الأصول جلد 1 صفحه 282
همچنین ایت‌الله شاهرودی همین نکته را بیانی دیگر توضیح میدهد: انّ الإرادة انما هي بمعنى المشيئة التي هي من أفعاله تعالى لا صفاته، ثم انّ المشيئة أعني إعمال القدرة بنفسها مقدورة، والفعل المترتّب عليها مقدور بسببها، وقد أشير إلى ذلك في قوله عليه السّلام: انّ اللّه خلق المشيئة بنفسها ثم خلق الأشياء بالمشيئة
📚 دراسات في علم الاصول جلد 1 صفحه 163
✅ با توضیحات بالا روشن میشود که این روایت دلالت بر این ندارد که خداوند صفتی از صفات خودش را خلق کرده باشد آنگونه که برخی مخالفین گمان کردند.
🆔 @ganjinekafi
BY 🔹️جَواهِر الکَلام🔹️
Share with your friend now:
tgoop.com/javaheralklam/2147