🔹️جَواهِر‌ الکَلام🔹️

3⃣ دعوا الاجماع من قبل الاقدمین

🔹یکی دیگر از شیوه‌های احراز وثاقت راوی حدیث بیان اجماع بر وثاقت ایشان از زبان قدماء است .

👈 بلکه بیان اجماع مبنی بر وثاقت یک راوی حتی اگر از سوی متاخرینی مثل سید ابن طاووس باشد نیز حجت است .

🔸 توضیح اینکه حجیت توثیق متاخرین بین فقهاء یک مبنای اجتهادی و اختلافی است؛ اگر چه خیلی از بزرگان توثیق متاخرین خصوصا متاخرینی مثل ابن طاووس را حجت میدانند :

▫️ ایت‌الله سید طباطبایی قمی پس از بیان مباحثی این گونه بیان میکند :

فتحصل ممّا تقدم انه لا وجه للتفريق بين المتقدمين و المتأخرين من هذه الجهة و اللّه العالم
👈 پس از آنچه بیان کردیم واضح میشود که فرقی بین توثیق متقدمین و متاخرین از جهت حسی یا حدسی بودن شهادات نیست .

📚 عمدة المطالب في التعليق علي المكاسب، ج ۴، ص ۲۰۵

🔹 در مقابل فقهایی هستند که توثیقات متاخرین حتی ابن طاووس را حجت نمیدانند مانند مرحوم سید خویی
👈 اما همین فقهاء بین توثیق متاخرین و نقل اجماع مبنی بر توثیق یک شخص توسط متاخرین؛ تفاوت قائل میشوند؛ و اینگونه استدلال میکنند که صرف توثیق توسط متاخرین حدسی و اجتهادی است بنابراین حجت نیست اما نقل اجماع توسط متاخرینی مثل سید ابن طاووس از روی حس است بنابراین حجت است .

👈 استاد شهیدی از برجسته‌ترین فقهای درس خارج فقه و اصول این نکته را اینگونه توضیح میدهد :
ابن طاووس در کتاب فلاح السائل فرموده اند: در مورد وثاقت محمد بن موسی بن متوکل اتفاق بر وثاقت وجود دارد. با این تعبیر این  طاووس ، وثاقت قابل استفاده خواهد بود؛ چون اگر ابن طاووس صرفا تعبیر «ثقة» را به کار برده باشد، چه بسا احتمال اجتهادی بودن توثیق او داده شود، اما وقتی تعبیر او اتفاق به وثاقت باشد، خبر حسی از اتفاق خواهد بود .

👈 همین نکته را آیت‌الله خویی نیز بیان میکند و با اینکه توثیق متاخرین را حجت نمیداند اما نقل اجماع توسط متاخرین را حجت میداند :

▫️بل أن دعوي الإجماع علي الوثاقة يعتمد عليها حتي إذا كانت الدعوي من المتأخرين، كما اتفق ذلك في إبراهيم بن هاشم، فقد ادعي ابن طاوس الاتفاق علي وثاقته، فإن هذه الدعوي تكشف عن توثيق بعض القدماء لا محالة، و هو يكفي في إثبات الوثاقة
📚معجم‌رجال الحدیث الرواه، ج ۱، ص، ۴۷

👈 همچنین آیت‌الله سبحانی نیز یکی از شیوه‌های اثبات وثاقت را بیان اجماع از سوی متاخرین میداند :

▫️بل یمکن الاعتماد علی مثل تلک الاجماعات المنقولة حتّی إذا کانت فی کلمات المتأخّرین، فإنّه یکشف أیضا عن توثیق بعض القدماء لا محالة
📚 کلیات فی علم رجال؛ سبحانی، ۱۵۸

👈 آیت الله سیستانی نیز ادعای اجماع مبنی بر وثاقت یک‌ راوی توسط سید ابن طاووس را برای اثبات وثاقت کافی میداند :

[محمد بن موسی بن المتوکل] إنه قد وقع في إسناد رواية ادعي ابن طاوس في فلاح السائل الإجماع علي وثاقة رواتها مما يكشف عن توثيق بعض المتقدمين له علي أقل تقدير

📚 قاعدة لا ضرر و لا ضرار (للسيستاني) صفحه‌ی 15

🆔 @javaheralklam

www.tgoop.com/javaheralklam/1063

299 viewsedited  Feb 17, 2023 at 20:38

3⃣ دعوا الاجماع من قبل الاقدمین

🔹یکی دیگر از شیوه‌های احراز وثاقت راوی حدیث بیان اجماع بر وثاقت ایشان از زبان قدماء است .

👈 بلکه بیان اجماع مبنی بر وثاقت یک راوی حتی اگر از سوی متاخرینی مثل سید ابن طاووس باشد نیز حجت است .

🔸 توضیح اینکه حجیت توثیق متاخرین بین فقهاء یک مبنای اجتهادی و اختلافی است؛ اگر چه خیلی از بزرگان توثیق متاخرین خصوصا متاخرینی مثل ابن طاووس را حجت میدانند :

▫️ ایت‌الله سید طباطبایی قمی پس از بیان مباحثی این گونه بیان میکند :

فتحصل ممّا تقدم انه لا وجه للتفريق بين المتقدمين و المتأخرين من هذه الجهة و اللّه العالم
👈 پس از آنچه بیان کردیم واضح میشود که فرقی بین توثیق متقدمین و متاخرین از جهت حسی یا حدسی بودن شهادات نیست .

📚 عمدة المطالب في التعليق علي المكاسب، ج ۴، ص ۲۰۵

🔹 در مقابل فقهایی هستند که توثیقات متاخرین حتی ابن طاووس را حجت نمیدانند مانند مرحوم سید خویی
👈 اما همین فقهاء بین توثیق متاخرین و نقل اجماع مبنی بر توثیق یک شخص توسط متاخرین؛ تفاوت قائل میشوند؛ و اینگونه استدلال میکنند که صرف توثیق توسط متاخرین حدسی و اجتهادی است بنابراین حجت نیست اما نقل اجماع توسط متاخرینی مثل سید ابن طاووس از روی حس است بنابراین حجت است .

👈 استاد شهیدی از برجسته‌ترین فقهای درس خارج فقه و اصول این نکته را اینگونه توضیح میدهد :
ابن طاووس در کتاب فلاح السائل فرموده اند: در مورد وثاقت محمد بن موسی بن متوکل اتفاق بر وثاقت وجود دارد. با این تعبیر این  طاووس ، وثاقت قابل استفاده خواهد بود؛ چون اگر ابن طاووس صرفا تعبیر «ثقة» را به کار برده باشد، چه بسا احتمال اجتهادی بودن توثیق او داده شود، اما وقتی تعبیر او اتفاق به وثاقت باشد، خبر حسی از اتفاق خواهد بود .

👈 همین نکته را آیت‌الله خویی نیز بیان میکند و با اینکه توثیق متاخرین را حجت نمیداند اما نقل اجماع توسط متاخرین را حجت میداند :

▫️بل أن دعوي الإجماع علي الوثاقة يعتمد عليها حتي إذا كانت الدعوي من المتأخرين، كما اتفق ذلك في إبراهيم بن هاشم، فقد ادعي ابن طاوس الاتفاق علي وثاقته، فإن هذه الدعوي تكشف عن توثيق بعض القدماء لا محالة، و هو يكفي في إثبات الوثاقة
📚معجم‌رجال الحدیث الرواه، ج ۱، ص، ۴۷

👈 همچنین آیت‌الله سبحانی نیز یکی از شیوه‌های اثبات وثاقت را بیان اجماع از سوی متاخرین میداند :

▫️بل یمکن الاعتماد علی مثل تلک الاجماعات المنقولة حتّی إذا کانت فی کلمات المتأخّرین، فإنّه یکشف أیضا عن توثیق بعض القدماء لا محالة
📚 کلیات فی علم رجال؛ سبحانی، ۱۵۸

👈 آیت الله سیستانی نیز ادعای اجماع مبنی بر وثاقت یک‌ راوی توسط سید ابن طاووس را برای اثبات وثاقت کافی میداند :

[محمد بن موسی بن المتوکل] إنه قد وقع في إسناد رواية ادعي ابن طاوس في فلاح السائل الإجماع علي وثاقة رواتها مما يكشف عن توثيق بعض المتقدمين له علي أقل تقدير

📚 قاعدة لا ضرر و لا ضرار (للسيستاني) صفحه‌ی 15

🆔 @javaheralklam

BY 🔹️جَواهِر‌ الکَلام🔹️