غلوپژوهی

غلوپژوهی

کدام یک بیانگر دیدگاه فقیه و محدث عالی‌قدر شیعه، شیخ حر عاملی درباره علم امام است؟

🔸پاسخ صحیح این سؤال درباره دیدگاه شیخ حر عاملی

عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ فَضَالَةَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: اغْتَسَلَ أَبِي مِنَ الْجَنَابَةِ فَقِيلَ لَهُ قَدْ أَبْقَيْتَ لُمْعَةً فِي ظَهْرِكَ لَمْ يُصِبْهَا الْمَاءُ فَقَالَ لَهُ مَا كَانَ عَلَيْكَ لَوْ سَكَتَّ ثُمَّ مَسَحَ تِلْكَ‏ اللُّمْعَةَ بِيَدِهِ‏ (الكافي، ج‏۳، ص۴۵).

شبیه این روایت به پیامبر (ص) نیز منسوب شده است (الجعفريات، ص۱۷).

علمای متقدم شیعه چه بسا ابهام خاصی درباره این روایت نداشته‌اند که بدون توضیح آن را نقل کرده‌اند. علمای متأخرتر خود را ملزم دیده‌اند که درباره رابطه این حدیث با علمِ امام توضیح دهند؛ لذا وجوه و احتمالات مختلفی درباره آن مطرح شده است؛ مانندِ اشتباهِ راوی یا کسی که تذکر داده، مماشاتِ حضرت، تقیه، تعمد حضرت به قصد تعلیم، پایان نیافتنِ غسل و ...

در این میان، برخی از فقها نیز تصریح کرده‌اند که حمل آن بر ظاهرش مشکلی ندارد؛ زیرا لازم نیست امام به چنین جزئیاتی علم داشته باشد و با عصمت نیز منافاتی ندارد.

ملا محمد اسماعیل خواجوئی (د. ۱۱۷۳ ق) نوشته است:

«و بعد التأمّل يظهر أن لا دلالة في هذا الحديث على شيء من السهو و النسيان. بل غاية ما دلّ‌ عليه أنّه عليه السّلام ما كان عالما في ذلك الوقت بعدم اصابة الماء تلك اللمعة، و هذا لا ينافي منصب الإمامة، لأنّ‌ الإمام عليه السّلام لا يجب أن يكون عالما في كل وقت بكل ما يكون على التفصيل ...» (تعلیقه بر مشرق الشمسین و إکسیر السعادتین، ص۲۳۰).

شیخ حر عاملی (د. ۱۱۰۴) نیز در حاشیه وسائل الشیعة نوشته است:

«بقاء لمعة في ظهره لا يستلزم النسيان لأن ذلك غائب عن عينه فهو من علم الغيب و لا يلزم ذلك في الامام عليه السلام و يحتمل غلط القائل و اشتباه الأمر عليه و غير ذلك» (وسائل الشيعة، ج‏۲، پاورقی ص۲۶۰).

بنابراین روشن است که شیخ حر عاملی حتی اشرافِ امام به چنین اموری را -با این که بسیار نزدیک و مربوط به بدن خود ایشان است- لازم نمی‌داند؛ چون از چشم پنهان است و در عمل و تکلیف ایشان هم دخیل و شرط نیست.

پیشتر دیگر سخنانِ شیخ حر عاملی درباره این موضوع گذشت:

https://www.tgoop.com/gholow2/2853

چنان که گذشت درباره این حدیث، وجوه دیگری نیز مطرح است و غرض اصلی از نقل این حدیث، توضیح دیدگاه شیخ حر عاملی و برخی دیگر از فقها درباره علم امام و نحوه مواجهه و تلقی آن‌ها در این موضوع است.

#علم_غیب
@Gholow2

Telegram

غلوپژوهی

دیدگاه برخی علما و نویسندگان شیعه در رد اطلاق علم امام

دیدگاه برخی از این عالمان ممکن است از جهاتی مثلا استعمال لفظ یا حدود علم کاملا یکسان نباشد (مثلاً برخی علم غیب غیر خداوند را نفی کرده و برخی علم‌نداشتن به مصادیق خاصی را ممکن یا واقع بدانند، یا تصریح…

www.tgoop.com/gholow2/2995

2.62K viewsedited  Mar 25 at 09:35

🔸پاسخ صحیح این سؤال درباره دیدگاه شیخ حر عاملی

عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ فَضَالَةَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: اغْتَسَلَ أَبِي مِنَ الْجَنَابَةِ فَقِيلَ لَهُ قَدْ أَبْقَيْتَ لُمْعَةً فِي ظَهْرِكَ لَمْ يُصِبْهَا الْمَاءُ فَقَالَ لَهُ مَا كَانَ عَلَيْكَ لَوْ سَكَتَّ ثُمَّ مَسَحَ تِلْكَ‏ اللُّمْعَةَ بِيَدِهِ‏ (الكافي، ج‏۳، ص۴۵).

شبیه این روایت به پیامبر (ص) نیز منسوب شده است (الجعفريات، ص۱۷).

علمای متقدم شیعه چه بسا ابهام خاصی درباره این روایت نداشته‌اند که بدون توضیح آن را نقل کرده‌اند. علمای متأخرتر خود را ملزم دیده‌اند که درباره رابطه این حدیث با علمِ امام توضیح دهند؛ لذا وجوه و احتمالات مختلفی درباره آن مطرح شده است؛ مانندِ اشتباهِ راوی یا کسی که تذکر داده، مماشاتِ حضرت، تقیه، تعمد حضرت به قصد تعلیم، پایان نیافتنِ غسل و ...

در این میان، برخی از فقها نیز تصریح کرده‌اند که حمل آن بر ظاهرش مشکلی ندارد؛ زیرا لازم نیست امام به چنین جزئیاتی علم داشته باشد و با عصمت نیز منافاتی ندارد.

ملا محمد اسماعیل خواجوئی (د. ۱۱۷۳ ق) نوشته است:

«و بعد التأمّل يظهر أن لا دلالة في هذا الحديث على شيء من السهو و النسيان. بل غاية ما دلّ‌ عليه أنّه عليه السّلام ما كان عالما في ذلك الوقت بعدم اصابة الماء تلك اللمعة، و هذا لا ينافي منصب الإمامة، لأنّ‌ الإمام عليه السّلام لا يجب أن يكون عالما في كل وقت بكل ما يكون على التفصيل ...» (تعلیقه بر مشرق الشمسین و إکسیر السعادتین، ص۲۳۰).

شیخ حر عاملی (د. ۱۱۰۴) نیز در حاشیه وسائل الشیعة نوشته است:

«بقاء لمعة في ظهره لا يستلزم النسيان لأن ذلك غائب عن عينه فهو من علم الغيب و لا يلزم ذلك في الامام عليه السلام و يحتمل غلط القائل و اشتباه الأمر عليه و غير ذلك» (وسائل الشيعة، ج‏۲، پاورقی ص۲۶۰).

بنابراین روشن است که شیخ حر عاملی حتی اشرافِ امام به چنین اموری را -با این که بسیار نزدیک و مربوط به بدن خود ایشان است- لازم نمی‌داند؛ چون از چشم پنهان است و در عمل و تکلیف ایشان هم دخیل و شرط نیست.

پیشتر دیگر سخنانِ شیخ حر عاملی درباره این موضوع گذشت:

https://www.tgoop.com/gholow2/2853

چنان که گذشت درباره این حدیث، وجوه دیگری نیز مطرح است و غرض اصلی از نقل این حدیث، توضیح دیدگاه شیخ حر عاملی و برخی دیگر از فقها درباره علم امام و نحوه مواجهه و تلقی آن‌ها در این موضوع است.

#علم_غیب
@Gholow2

BY غلوپژوهی