tgoop.com/gholow2/2285
Last Update:
بیان شبهه تاریخی درباره مقدمه تفسیر استرآبادی از زبان آیت الله شبیری زنجانی
«در مقدمه اين تفسير مطلبى است كه انتساب آن به امام هادى عليه السلام از جهت تطبيق تاريخى ممكن نيست و تطبيق آن با زمان امام حسن عسكرى نيز خالى از اشكال نيست.
در مقدمه آمده است: در زمان داعى اول يعنى حسن بن زيد كه از سال ۲۵۰ تا ۲۷۰ در طبرستان و محيط زيدی‌ها - كه كم و بيش از اماميه هم در آنجا بسر مى‌بردند - حكومت داشته است، نزد او از دو نفر بنام محمد بن سيار و محمد بن زياد سعايت مى‌كنند، آن دو بر جان خود مى‌ترسند و با پسران خود به عراق مى‌گريزند و بر امام عسكرى عليه السلام وارد مى‌شوند. حضرت به آن دو مى‌فرمايد: نگران نباشيد، وقتى به شهر خود باز گرديد، جانتان در امان است و اموالتان كه مصادره شده، باز گردانده مى‌شود، كسانى كه نزد داعى از شما شكايت كرده‌اند، وضعشان به گونه‌اى مى‌شود كه شما را شفيع خود نزد او قرار مى‌دهند.
آن دو نفر، به شهر و ديار خود بازگشتند و همانطور كه حضرت پيش‌بينى كرده بود، اتفاق افتاد. پسران آن دو كه نزد حضرت امام حسن عسكرى بودند و از تغيير اوضاع كه حضرت خبر داده بود، اظهار شگفتى مى‌كردند، حضرت به آنان فرمود: اگر مطلب بر شما واضح شد، به شما تفسير قرآن ياد مى‌دهم. به شكرانه اينكه مطلب بر شما روشن شد.
بعد از چندى، نامه‌اى از پدرشان آمد كه داعى بر ما لطف كرده و وعده بازگرداندن اموالمان را داده است و ما نگرانى نداريم و منشأش اين است كه داعى، فردى را مى‌كشد و زيديها از بلاد مختلف به او اعتراض مى‌كنند و نامه مى‌نويسند كه او از بهترين افراد زيديه بود و سعايتى بيجا درباره او شده، او نيز اضعاف ديه مى‌پردازد و تصميم مى‌گيرد در خصوص مذهب اشخاص متعرض آنان نشود. چندى بعد نامه ديگرى مى‌نويسند و مژده دريافت اموالشان را مى‌دهند.
در مقدمه از قول پسران آنها آمده كه ما هفت سال نزد حضرت تفسير قرآن آموختيم. اين خلاصه داستانى كه در مقدمه اين تفسير آمده است.
سؤال اين است كه نزد كداميك از امامان درس خوانده‌اند، امام هادى يا امام حسن عسكرى؟
امام هادى عليه السلام در سال ۲۵۴ وفات يافته، در حاليكه حكومت داعى از سال ۲۵۰ در طبرستان آغاز شده است، لذا هفت سال تحصيل آنان پس از داستان فوق در محضر امام هادى ممكن نيست.
و اگر مراد، امام حسن عسكرى باشد، مدت امامت آن حضرت پنج سال و هشت ماه و اندى بوده است، اگر آنان بخواهند از سامرا به مازندران بروند، سپس اموال آنان توسط داعى بازگردانده شود و نامه به پسران خود بنويسند و به شكرانه آن در محضر حضرت درس بخوانند، على القاعده بايد مدت شش ماه در شرائط آن روز، با توجه به نامه‌نگاريها و امثال آن طول كشيده باشد. لذا بيش از پنج سال نمى‌توانستند در محضر حضرت درس بخوانند، پس چگونه با ادعاى هفت سال سازگار است؟ مگر آنكه بجاى پنج سال، هفت سال اشتباهاً گفته شده باشد. اين شبهه در خصوص اين تفسير با توجه به مطلبى كه در مقدمه آن آمده، وجود دارد» (شبیری زنجانی، دروس خارج خمس، ج۱، ص۱۸۰_۱۸۲).
البته این اشکال را می‌توان با دقت در جزئیات سرگذشت حسن بن زید داعی و امام حسن عسکری علیه السلام تقویت کرد و نادرستی داستان نگارش #تفسیر_استرآبادی را بهتر نشان داد.
@gholow2
BY غلوپژوهی
Share with your friend now:
tgoop.com/gholow2/2285