غلوپژوهی

🔸بلایای انبیا و اولیا در آیات و اخبار

عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِنَّ أَشَدَّ النَّاسِ بَلَاءً الْأَنْبِيَاءُ ثُمَّ الَّذِينَ يَلُونَهُمْ ثُمَّ الْأَمْثَلُ فَالْأَمْثَلُ‏ .

از هشام بن سالم از امام صادق عليه السّلام فرمود: سخت ترين مردم از لحاظ بلا و گرفتارى پيغمبرانند، سپس كسانى كه در پى آنانند، سپس كسى كه از ديگران بهتر است بترتيب.

الكافي، ج‏2، ص252، باب شدة ابتلاء المؤمن،‏ ح1

گرچه گاه خداوند، بلایایی را به اعجاز از اولیای خود دفع می‌فرماید؛ (نمونه، الأنبياء: 69) اما این موارد خاص است و ابداً کلیت ندارد. انبیا و اصحابشان مصائب طبیعی و انسانی بسیاری داشته اند. چنان‌که حتی اقوام پیشین انبیای بسیاری را به شهادت رسانده اند. (نمونه نک: بقره: 61، 87، 91؛ آل عمران: 21 و 112؛ مائده: 70) داستان بیماری برخی از انبیا مانند حضرت یعقوب، ایوب، یونس و... ع در قرآن کریم مشهور است. (یوسف: 84، 96؛ الأنبیا: 83؛ ص: 41؛ صافات: 145؛ و نک: الشعراء: 80) بیماری وفات رسول الله ص، بیماری امیرالمؤمنین ع پیش از فتح خیبر، بیماری امام سجاد ع در کربلا از نمونه بیماری‌های شدید معصومان ع است که در تاریخ و اخبار شهرت بسیار یافته است. بنا بر برخی اخبار رسول خدا ص دست بر سنگی نهاد، و عقربی ایشان را گزید. (تهذيب الأحكام، ج‏5، ص366) و یا امام ع هنگامی که سم شهادت می‌نوشیدند، خداوند علم اجل را از یادشان می‌برد. (مختصر البصائر، ص58 و 61) و...

تنها در الكافي (ط - الإسلامية، ج‏2، ص252) بَابُ شِدَّةِ ابْتِلَاءِ الْمُؤْمِنِ‏، 30 روایت با اسانید کوتاه، به نحو کلی بحث بلای انبیا و اولیا و مؤمنین را مطرح کرده، که از آن 12 موردش بنا بر مشهور صحیح است، و بقیه اخبار باب هم عموماً مضامین صحیحی دارند. چنانکه در الكافي (ج‏2، ص249) بَابُ مَا أَخَذَهُ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِ مِنَ الصَّبْرِ عَلَى مَا يَلْحَقُهُ فِيمَا ابْتُلِيَ بِهِ‏ نیز 13 خبر آمده که سند 9 موردش صحیح است. شواهد این اخبار در در برخی از دیگر ابواب کافی نیز وجود دارد. هم چنین مصادر کافی، مانند کتب حسین بن سعید، محاسن برقی، کتب ابن ابی عمیر، مشیخه ابن محبوب و... نیز حاوی اخباری از این دست بوده، که برخی از اخبار آن باقی ‌مانده است. (نمونه: المؤمن، ص15-28 باب شدة ابتلاء المؤمن‏ با 50 خبر)
مرحوم علامه مجلسی در کتاب بحار الأنوار (ط-بيروت، ج‏64، ص196-247) باب مفصلی با عنوان «شدة ابتلاء المؤمن و علته و فضل البلاء» آمده و در آن آیات متعدد و بیش از 90 روایت در شدت ابتلای مؤمن آورده و سپس در چند فصل از آن بحث کرده است.

در روایات متعددی بین بلایای بیشتر برای مؤمنین با اجر بیشتر برای ایشان نسبت برقرار شده است. (الكافي، ج‏2، ص252، ح3، ص253، ح7: موجب دعای عبد و ذخیره برای قیامت) در حدی که «اگر مؤمن می‌دانست در مصائب چه اجر بزرگی برای اوست، آرزو می‌کرد که پوست بدنش با قیچی‌ها بریده شود» (ص255، ح15) بلا را هدیه الهی (ص255، ح17)، از محبت خدا (ص252، ح3؛ ص253، ح6 و 7؛ ص258، ح28) و سنتی قدیم دانسته‌اند. (ص255، ح16) که البته می‌توان از آیات قرآن بر این معنا شاهد آورد. برخی از درجات بهشت، و جایگاه های نزد خدا جز با بلا حاصل نمی‌شود. (ص255، ح14؛ ص257، ح23) حتی در برخی از اخبار اینکه کسی به کلی دچار بلا نشود، مذمت شده است. (ص256، ح19 و 20 و 21؛ ص258، ح26) و تأکید می‌کند که مؤمن ممکن است به هر بلایی دچار شود. (ص256، ح22)

البته روشن است این ادله، با آیات و روایات بسیار دیگری که به مداوا و یا تلاش و دعا برای رفع بلا سفارش می‌کند، و یا از افکندن خود به بلا و مهلکه‌ها نهی می‌کند، (نمونه، بقره: 195) ابداً منافاتی ندارد.
@gholow2

www.tgoop.com/gholow2/1772

3.78K viewsedited  Feb 26, 2020 at 17:14

🔸بلایای انبیا و اولیا در آیات و اخبار

عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِنَّ أَشَدَّ النَّاسِ بَلَاءً الْأَنْبِيَاءُ ثُمَّ الَّذِينَ يَلُونَهُمْ ثُمَّ الْأَمْثَلُ فَالْأَمْثَلُ‏ .

از هشام بن سالم از امام صادق عليه السّلام فرمود: سخت ترين مردم از لحاظ بلا و گرفتارى پيغمبرانند، سپس كسانى كه در پى آنانند، سپس كسى كه از ديگران بهتر است بترتيب.

الكافي، ج‏2، ص252، باب شدة ابتلاء المؤمن،‏ ح1

گرچه گاه خداوند، بلایایی را به اعجاز از اولیای خود دفع می‌فرماید؛ (نمونه، الأنبياء: 69) اما این موارد خاص است و ابداً کلیت ندارد. انبیا و اصحابشان مصائب طبیعی و انسانی بسیاری داشته اند. چنان‌که حتی اقوام پیشین انبیای بسیاری را به شهادت رسانده اند. (نمونه نک: بقره: 61، 87، 91؛ آل عمران: 21 و 112؛ مائده: 70) داستان بیماری برخی از انبیا مانند حضرت یعقوب، ایوب، یونس و... ع در قرآن کریم مشهور است. (یوسف: 84، 96؛ الأنبیا: 83؛ ص: 41؛ صافات: 145؛ و نک: الشعراء: 80) بیماری وفات رسول الله ص، بیماری امیرالمؤمنین ع پیش از فتح خیبر، بیماری امام سجاد ع در کربلا از نمونه بیماری‌های شدید معصومان ع است که در تاریخ و اخبار شهرت بسیار یافته است. بنا بر برخی اخبار رسول خدا ص دست بر سنگی نهاد، و عقربی ایشان را گزید. (تهذيب الأحكام، ج‏5، ص366) و یا امام ع هنگامی که سم شهادت می‌نوشیدند، خداوند علم اجل را از یادشان می‌برد. (مختصر البصائر، ص58 و 61) و...

تنها در الكافي (ط - الإسلامية، ج‏2، ص252) بَابُ شِدَّةِ ابْتِلَاءِ الْمُؤْمِنِ‏، 30 روایت با اسانید کوتاه، به نحو کلی بحث بلای انبیا و اولیا و مؤمنین را مطرح کرده، که از آن 12 موردش بنا بر مشهور صحیح است، و بقیه اخبار باب هم عموماً مضامین صحیحی دارند. چنانکه در الكافي (ج‏2، ص249) بَابُ مَا أَخَذَهُ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِ مِنَ الصَّبْرِ عَلَى مَا يَلْحَقُهُ فِيمَا ابْتُلِيَ بِهِ‏ نیز 13 خبر آمده که سند 9 موردش صحیح است. شواهد این اخبار در در برخی از دیگر ابواب کافی نیز وجود دارد. هم چنین مصادر کافی، مانند کتب حسین بن سعید، محاسن برقی، کتب ابن ابی عمیر، مشیخه ابن محبوب و... نیز حاوی اخباری از این دست بوده، که برخی از اخبار آن باقی ‌مانده است. (نمونه: المؤمن، ص15-28 باب شدة ابتلاء المؤمن‏ با 50 خبر)
مرحوم علامه مجلسی در کتاب بحار الأنوار (ط-بيروت، ج‏64، ص196-247) باب مفصلی با عنوان «شدة ابتلاء المؤمن و علته و فضل البلاء» آمده و در آن آیات متعدد و بیش از 90 روایت در شدت ابتلای مؤمن آورده و سپس در چند فصل از آن بحث کرده است.

در روایات متعددی بین بلایای بیشتر برای مؤمنین با اجر بیشتر برای ایشان نسبت برقرار شده است. (الكافي، ج‏2، ص252، ح3، ص253، ح7: موجب دعای عبد و ذخیره برای قیامت) در حدی که «اگر مؤمن می‌دانست در مصائب چه اجر بزرگی برای اوست، آرزو می‌کرد که پوست بدنش با قیچی‌ها بریده شود» (ص255، ح15) بلا را هدیه الهی (ص255، ح17)، از محبت خدا (ص252، ح3؛ ص253، ح6 و 7؛ ص258، ح28) و سنتی قدیم دانسته‌اند. (ص255، ح16) که البته می‌توان از آیات قرآن بر این معنا شاهد آورد. برخی از درجات بهشت، و جایگاه های نزد خدا جز با بلا حاصل نمی‌شود. (ص255، ح14؛ ص257، ح23) حتی در برخی از اخبار اینکه کسی به کلی دچار بلا نشود، مذمت شده است. (ص256، ح19 و 20 و 21؛ ص258، ح26) و تأکید می‌کند که مؤمن ممکن است به هر بلایی دچار شود. (ص256، ح22)

البته روشن است این ادله، با آیات و روایات بسیار دیگری که به مداوا و یا تلاش و دعا برای رفع بلا سفارش می‌کند، و یا از افکندن خود به بلا و مهلکه‌ها نهی می‌کند، (نمونه، بقره: 195) ابداً منافاتی ندارد.
@gholow2

BY غلوپژوهی