❄️ اقتصاد آخرالزمان
❄️ شرایط اقتصادی قبل از ظهور / دکتر محمدرضا منجذب


🔸در این متن با استفاده قسمتی از فصل سوم کتاب اقتصاد آخرالزمان، اشاره ای به شرایط اقتصادی قبل از ظهور می شود. در جوامع آخرالزمان ازلحاظ اقتصادی، عموم مردم، به علل مختلفی مثل: استعمار، استبداد، بی عدالتی، و... در زندگی سختی به سر می برند. در حالی که با پیشرفت صنعت و فنّاوری به نظر می رسد جوامع انسانی باید رو به رفاه و آسایش بروند. انسان ها به دلیل فاصله گرفتن از علم و دانش صحیح و آموزه های آن دچار سختی و گرفتاری شده اند.

🔸اما در جوامع امروزی واقعیت این است که بخش های زیادی در لایه های آشکار و پنهان جامعه، همچنان با فقر و نداری دست به گریبان هستند. در بعد تولید جوامع با مشکلات طبیعی نظیر خشکسالی و بی رونقی در تولیدات کشاورزی مواجه اند. در سطح جامعه شکاف طبقاتی ملاحظه می شود. اشخاص با معامله با افراد مضطر روز به روز بر سرمایه خود می افزایند، و با زیاده خواهی های خود و گرایش به مادیات، در زندگی تجملاتی خود غرق شده و اقشار ضعیف و آسیب پذیر جامعه را نادیده می گیرند. اینان وظیفه خود نسبت به آنان را فراموش می کنند. به فرموده پیامبر خدا (ص) گرفتار خودخواهی و عافیت طلبی می شوند.

🔸دوران قبل از ظهور، روزگار نیاز اقتصادی است، بیشتر فعالیت های اقتصادی مشمول رقابت های ناسالم و غیرانسانی است و ثروت و دارایی بصورت عادلانه ای در گستره زمین توزیع نشده است. از نیاز داشتن، فقر و محرومیت بروز دارد. از دلایل عمده وجود نابرابری ها محدودیت منابع در اختیار انسان است.

🔸خشک سالی و بی رونقی کشاورزی: یکی از منابع درآمد اقتصادی برای جامعه، بخش کشاورزی و تولیدات آن است که به رشد جامعه کمک می کند. در آخرالزمان، به علل مختلفی و بدلیل بهره برداری بی رویه و غیر اصولی از منابع طبیعی و تخریب آنها، جامعه ها گرفتار بارندگی های نابجا، خشکسالی و بی رونقی کشاورزی می شوند. به طوری که الآن در دنیا بحران کم آبی مطرح است. موسسه منابع جهانی در گزارشی اعلام کرد 14 کشور از 33 کشوری که سال 2040 (1419 ه ش) با کمبود جدی آب مواجه خواهند بود، جزو کشورهای حوزه خاورمیانه هستند. میزان تقاضا برای آب به احتمال زیاد طی چند دهه آینده همچون موجی رو به افزایش خواهد گذاشت.

🔸سایر موارد قابل ذکر که زندگی اقتصادی بشر را درگیر خود می نماید عبارتند از: کاهش نزول برکات الهی، رواج بهداشت نامتناسب و نامتوازن و مرگ های ناگهانی و یا غیر طبیعی، توزیع ثروت نامتناسب و نامتوازن بین ابنای بشر، بهره مندی از توسعه و بطور همزمان درگیر شدن با آفات توسعه مادی، ویژگی های مصرف با رواج مصرف گرایی و بی توجهی به فقرا و نیازمندان، رواج و شهوت ثروت اندوزی، آلودگی های اقتصادی، زیاده خواهی، و ... / ادامه دارد

🔸 (معرفی کتاب اقتصاد آخرالزمان)

🔸#نیمه_شعبان #اقتصاد_آخرالزمان




🌐 کانال دکتر منجذب

❄️ رانت و انواع آن
✍️ دکتر محمدرضا منجذب

▫️رانت، یک فعالیت غیربهره ور و غیرمولد است که برای بدست آوردن منافع شخصی از فعالیتها و منابع عمومی صورت می گیرد. این فعالیت شامل گستره ای از فعالیت ها از نوع قانونی مانند لابی کردن و تبلیغات گرفته تا فعالیت های غیرقانونی مثل رشوه گیری و فساد اداری است.

▫️اتلاف و هرزرفتن منابع در جامعه، تنها تخصیص نادرست منابع نیست بلکه هزینه های ناشی از اخذ امتیازهای انحصاری و ویژه را نیز شامل می شود. هزینه ای که سهم بالایی از درآمد ملی کشورهای در حال توسعه را به خود اختصاص داده است.

▫️همه جوامع در معرض رفتارهای فاسد و غیرقانونی قرار دارند ولی رانت جویی فراگیر جایی اتفاق می افتد که دولت ها ضعیف، فاسد، در حال زوال، رشوه خوار، فاقد حاکمیت قانون هستند که معمولاً در اغلب کشورهای با درآمد کم و متوسط وجود دارد.

▫️قاعدتا ار فرایند توسعه اقتصادی که شفافیت ها افزایش می یابد و حاکمیت قانون مستقر می گردد، رانت ها کاهش می یابد. رانت ها تنها شامل سودهای انحصاری نیستند بلکه یارانه ها، مقرری های سازمان یافته با مافیای های خصوصی، سودهای بالایی که رقبا به نوآوران قبل از تقلید از نوآوری آنها می پردازند، و غیره می باشد.

▫️رانت اطلاعاتی هنگامی اتفاق می افتد که رانتخوار از اخبار و تصمیمات و یا قوانین آتی خبر دارد، و بر مبنای آن تصمیمات اقتصادی زودتری را انجام می دهد و بواسطه آن در آینده سودهای غیرمتعارفی را بدست می آورد.

▫️رانت امضای طلایی هنگامی اتفاق می افتد که صاحب منصبی و یا ارگانی، حق واگذاری امتیازی به دیگران را در جهت استفاده از منابع طبیعی، راه اندازی فعالیتی خاص و ... فراتر از قانون و مصوبات را دارا است.

▫️نوع دیگر رانت خواري گروهي و جناحي (رانت سیاسی) است. بدين ترتيب كه برخي از متصدیان امر با انگيزه كمك به جناح و حزب مورد نظر خود، از امكانات، فرصت ها و امتيازهايي كه در اختيار دارند، به صورت غيرقانوني استفاده مي كنند.

▫️در مجموع در علم اقتصاد رانت درآمدی است که بی‌تلاش به دست می‌آید. رانت خوارها با استفاده از نفوذ سیاسی و اقتصادی شان یا از طریق آشنایانی که صاحب این نفوذ هستند به صورت غیرقانونی به منابع مالی دست پیدا می‌کنند و به کسب ثروت می‌پردازند. رانت‌خواری پدیده‌ای است که آسیب‌های فراوان اجتماعی و اقتصادی فراوانی برای کشورها به وجود می‌آورد. بنا به نظر اقتصاددانان، درآمدهایی که خارج از فعالیت‌های مولد اقتصادی و با بهره‌گیری از قدرت و نفوذ سیاسی یا اقتصادی صورت می‌پذیرد همیشه به عنوان آفتی برای نظام اقتصادی و توسعه اقتصادی هر کشوری حساب شده‌است. مصداق بارز این کلام همان «رانت و رانت‌خواری» است.




🌐 کانال دکتر منجذب

❄️ آرزوهای اقتصادی
✍️دکتر محمدرضا منجذب


🔹آرزویم اینست که، روزی فرا رسد توام با دوران برقراری عدل و داد در سرتاسر عالم، همراه با از بین رفتن ستم فراگیر، پایان دادن به ظلم های اقتصادی، پیشگیری از تاراج های بین المللی، پایان جنگ افروزی از کلان سطح جهانی تا خرد بین خانواده

🔹آرزویم اینست که، روزی رانت و امتیازهای ویژه در گستره زمین برچیده شود. لغو این قانون در مجموع، سبب ایجاد عادلانه ترین نظام اجتماعی خواهد گردید. در مبحث توسعه اقتصادی از رانت بعنوان یکی از موانع مهم نام برده می شود.

🔹آرزویم اینست، روزی حاکمیت شایسته سالاری بر گستره زمین اتفاق افتد. افرادی پاکدست و در اوج تخصص از کارایی بالایی برخوردار بعنوان سرمایه انسانی، بهره وری را بحد اعلای خود برسانند. در اینصورت بهره وری در حداکثر و در سطح بهینه خود قرار دارد و به این دلیل تولید بحد توان و بالقوه خود برسد.

🔹آرزویم اینست که، توسعه و رفاه اقتصادی مطلوب بر گستره زمین ایجاد شود؛ به حدی که بشر مانند آن را در طول تاریخ کره زمین به خود ندیده باشد. خشکسالی برچیده شود، آسمان و زمین نعماتشان را بیرون ریزند، و مردمان همگی بهره مند گردن و هیچ فقیری بر زمین نماند.

🔹آرزویم اینست که، روزی فرا رسد تا مشکلات اقتصادی جامعه بشری در سطح کلان حل شده باشد؛ رفاه و آسایش پدید آید و عوامل سلطه بر فکر و فرهنگ و اقتصاد از بین رود. با پیشرفت علم و دانش، تمام منابع و ذخایر روزمینی و زیرزمینی، شناسایی و کشف شده، و در جهت تأمین رفاه و آسایش انسان، توأم با رشد معنویت و اجرای عدالت ایجاد شده باشد.

🔹آرزویم اینست، چنان امنیتی فردی و اجتماعی در گستره زمین فراهم گردد که انسان ها براحتی بتوانند به رشد و تعالی فردی و اجتماعی و اقتصادی دست یابند.
آرزویم اینست، امنیت داوری و دادرسی برای مردمان به همه ابعاد آن فراهم گردد و ریشه آن عدالت جامع و فراگیر حاکم بر جامعه شود. پس به هیچ کس ظلم و ستمی نشود.

🔹آرزویم اینست، روزی مصارف بشر در حدی معقول و بهینه گردد. نه کم و نه زیاده روی. تولید کم هزینه و با عملکرد بالای محصولات غذاییِ پاک گردد. پیشرفت علم بگونه ای باشد که کل مضار تولید و مصرف از بین رود. در اینصورت بهداشت رشد شگفتی داشته باشد و عمر انسانها در سایه عدالت و رفاه طولانی باشد.

🔹آرزویم اینست، حیات طیبه انسان با برخورداری از فناوری های بسیار پیشرفته، آسان، پاک و بسیار کم هزینه (و شاید بی هزینه) اتفاق افتد. انسان تسلطی کافی و وافی بر طبیعت داشته باشد.

🔹آرزویم اینست، روزگار بی نیازی اقتصادی برسد، رقابت ها سالم گردد و فعالیت های اقتصادی و تولید و توزیع در حد بالا و با انگیزه های معنوی و هدف خدمت به جامعه و مردم صورت می گیرد. مردمان به سبب تحقق کامل عدالت، فراوانی، عمران و آبادی در اوج کمال و تقسیم اموال به مساوات، به بی نیازی برسند.
آرزویم اینست، ...

🔹خدایا آنروز را امروز برسان که تو برهر چیز قادر و توانایی، إِنَّهُمْ يَرَوْنَهُ بَعِيداً وَ نَراهُ قَرِيباً
مستندات مطلب برگرفته از بخش هایی از فصل چهارم کتاب اقتصاد آخرالزمان




🌐 کانال دکتر منجذب

✳️ عرض سلام و ادب


❄️ فرا رسیدن سال جدید و عید نوروز را تبریک عرض می کنم.
❄️ آرزوی بهترین ها را برایتان دارم.
❄️ از خداوند متعال درخواست می کنم که آرزوهای اقتصادی و غیراقتصادی را در سال جدید برای آحاد ملت شریف ایران (بلکه مردم دنیا) برآورده سازد. که او بر همه چیز قادر و توانا است.
❄️ آمین 🌺




🌐 کانال دکتر منجذب

⭕️ مهم‌تر و ضروری‌تر از افزایش اختیارات بانک مرکزی، افزایش استقلال این بانک است

🌐 اگر قرار باشد، روز و روزگاری در این کشور استقلال بانک مرکزی جدی گرفته شود، این گزاره‌ها باید مورد توجه قرار بگیرند. 1) دولت باید کوچک شود و بهره‌وری ارتقا یابد: اهمیت این گزاره در آن است که کمک می‌کند تا هزینه‌های اضافی دولت در بودجه کاهش یابد و زمینه ارتقای بهره‌وری فراهم شود. اعمال قاعده انضباط پولی، بدین معنا که رشد پولی به تدریج و گام به گام کاهش یابد و معادل رشد تولید به اضافه رشد بهره‌وری شود. در این صورت رشد قیمت‌ها به صفر نزدیک خواهد شد. 2) تقویت بنیه تولید و ایجاد کارایی و بازدهی بالا در تولید که به‌طور خودکار جذب نقدینگی به تولید را به‌دنبال دارد. هر اقتصادی برای کارآمد شدن و دستیابی به رشد اقتصادی نیازمند رشد تولید و بهبود صادرات است. ما باید به سمت افزایش تولید و رشد صادراتی حرکت کنیم تا ریشه بسیاری از مشکلات اقتصادی خشک شود. 3) وعده‌های بر زمین مانده و پوپولیستی یکی از مشکلات جدی در هر اقتصادی است.
اساسا سیاستگذار نباید شعارهایی را سر بدهد که برای اجرای آنها نیاز به پول‌پاشی وجود داشته باشد. قاعدتا مهم‌تر و ضروری‌تر از افزایش اختیارات بانک مرکزی، افزایش استقلال این بانک است . اهداف سیاستگذار باید با کارشناسی باشد و مبانی تولید و اشتغال را تقویت کند. بسیاری از سیاست‌ها با تنظیمات و بدون دخالت مستقیم سیاست‌گذار قابل حل و فصل است. 4) اما اگر فرض بگیریم که دولت با کسری بودجه مواجه شود، راهکار جبران آن چیست؟ راهکار تامین کسری بودجه، انتشار اوراق و فروش آن به جای استقراض و چاپ اسکناس است. این امر با استقلال بانک مرکزی، تفکیک بودجه ارزی و ریالی و اجرای درست عملیات بازار باز محقق شود 5) یکی دیگر از ضرورت‌های مهم انتخاب افراد شایسته و کارآمد در راس هرم اجرایی بانک مرکزی است./ اعتماد

مطلب مرتبط👈 الزامات استقلال بانک مرکزی

🌐 کانال دکتر منجذب

🔻 درس هایی از سه قله تاریخی تورم در ایران

🔺 دکتر محمدرضا منجذب:
✅ با نگاهی به تورم ایران طی سالهای 1316 الی 1400 به سه قله تاریخی در سالهای 1322، 1374 و 1400 بر می خوریم. همچنین با دهه 1340 مواجه می شویم که نرخ تورمی تک رقمی را تجربه کرده ایم. طی این دهه سازمان برنامه و بودجه ، نیز بانک مرکزی و سایر ارگان های اقتصادی در مسیر روند توسعه و بدون نفت تشکیل می شود.
✅اما هرچند سه قله تورمی با توجه به زمان و شرایط خود ویژگیهای خود را دارا هستند، لیکن از وجوه مشترک زیر برخوردارند:
اول، کسری بودجه شدید دولت (بی توجهی به بزرگ شدن دولتها بدون بهره وری)
دوم، درآمد ارزی محدود
سوم، پول پاشی دولت ها برای جبران مافات
چهارم، نبود برنامه های مدون و اصلاحگر شرایط تورمی
پنجم، پیشی گرفتن تورم از روندش (منحنی آبی رنگ از منحنی قهوه ای)
ششم، نبود نگرش توسعه ای و اصلاح ساختارها و سایر دلایل

✅ البته وجه تمایز دوره تورمی جدید (از 1397 تاکنون) اینست که خط روند با شیبی تند در حال افزایش است که طی هفتاد سال اخیر سابقه نداشته است.

✅ بهرحال اگر چنانچه تدابیری برای ویژگی های ششگانه فوق در نظر گرفته نشود، اقتصاد ایران ارقامی بالاتر از تورم را تجربه خواهد کرد.





🌐 کانال دکتر منجذب

❄️ پیش بینی آماری تورم
❄️ دکتر محمدرضا منجذب

🔺 بطور معمول در علم آمار و اقتصادسنجی دو نوع پیش بینی ساختاری و پیش بینی تکنیکال (یا گذشته نگر) وجود دارد. هرچند هر دو نوع پیش بینی دارای نقاط ضعف و قوتی هستند، ولی مورد استفاده هستند. پیش بینی آریما که از نوع گذشته نگر هست، با وجود نقاط ضعفش (اینجا را کلیک کنید)، اما از آنجایی که تورم اتفاق افتاده تحت تاثیر متغیرهای موثر بر تورم بوده، توجیحی خوب برای پیش بینی دارد. در این بررسی از آزمون مانایی، شکست ساختاری زیووت اندرز، و فیلتر هدریک پرسکات بهره برده و نتایج این نوع پیش بینی بشرح زیر است:

1️⃣ با بررسی مانایی تورم در ایران ملاحظه می شود طی پنج دهه گذشته تا انتهای 1396 تورم مانا بوده و از میانگین با ثبات 18.1 درصدی برخوردار بوده است، لیکن طی پنج سال اخیر روند تورم دچار شکست ساختاری و افزایشی شده است و بسمت نامانا بودن حرکت داشته است. بطوریکه میانگین آن به عدد 42.4 رسیده است.

2️⃣ تورم نسبت به روند خود در سالهای اخیر بالاتر قرار داشته است، و با توجه به افزایش شیب روند، پیش بینی می شود تورم دارای شتاب بیشتری تا 1404 باشد.

3️⃣ فاصله تورم از روندش تا حد ده درصد هم قرار داشته است

4️⃣ بعد از پیش بینی روند تورم trend of inflation به روش آریما، مشخص شد روند تورم از رفتار آریمای (7و0و0) تبعیت می کند. بر این مبنا روند تورم تا 1404 پیش بینی شد. (نمودار مربوطه را نگاه کنید)

5️⃣ نهایتا با توجه به فاصله تورم از روندش ، عدد تورم برای سال 1402 بطور متوسط 64 درصد پیش بینی شد، که نسبت به 1401 حدود 18 درصد افزایش خواهد داشت.

6️⃣ ناگفته نماند چنین پیش بینی برمبنای فرض حرکت اقتصاد بمانند چند سال اخیر صورت گرفت. بدیهی است هر تغییری ساختاری و یا غیر منتظره می تواند پیش بینی را تعدیل نماید.


مطلب مرتبط👈 درس هایی از سه قله تاریخی تورم در ایران


🌐 کانال دکتر منجذب

❇️ تأثیر نامتقارن نوسانات قیمت نفت بر بازده بازار سهام ایران: رویکرد کوانتایل

❇️ نوع مقاله : مقاله پژوهشی، محمدرضا منجذب و همکاران

❇️ پژوهش حاضر به دنبال بررسی تأثیر نامتقارن نوسانات قیمت نفت بر بازده بازار سهام ایران با استفاده از داده‌های فصلی از پاییز 1387 الی پاییز 1400 می‎باشد. در این راستا، مدل رگرسیون کوانتایل در چندک‌های 10/0 (پایینی)، 50/0 (میانی) و 90/0 (بالایی) مورد بررسی قرار گرفت که به ترتیب بیانگر وضعیت‌های خرسی، نرمال و گاوی بازار سهام هستند. نتایج نشان می‌دهد برآورد کوانتایل متقارن نبوده و نوسانات مثبت قیمت نفت در وضعیت‌های خرسی و گاوی بازار سهام دارای تأثیر منفی و معنادار بر بازده سهام است و در وضعیت نرمال تأثیر معناداری بر بازده سهام ندارد. تأثیر نوسانات منفی قیمت نفت در هر سه وضعیت بازار سهام مثبت و معنادار بوده اما در وضعیت گاوی نسبت به خرسی اثر بزرگ‌تری بر بازده سهام می‌گذارد. در وضعیت نرمال بازار سهام می‌بایست نوسانات قیمت نفت را به‌ صورت متقارن در نظر گرفت؛ بدین ‌معنا که تأثیر کاهش نوسانات قیمت نفت با تأثیر افزایش آن بر بازدهی بازار سهام ایران یکسان است. با توجه به ماهیت نوسانی قیمت نفت در بازارهای جهانی برخی شاخص‌های اقتصادی کشورهای صادرکننده نفت از جمله بازار سرمایه در معرض بی‌ثباتی بوده و جهت پیش‌بینی رفتار سرمایه‌گذاران بازار سرمایه، بایستی شرایط مختلف بازار را متفاوت از یکدیگر مورد تجزیه ‌و تحلیل قرار داد. (متن کامل را از اینجا دانلود کنید)





🌐 کانال دکتر منجذب

✍️خط امير كبير در شب قدر:

بار پروردگارا، الهی، ملکا، قادرا، خداوندا،
امیر تویی، کبیر تویی، تقی همان شاگرد آشپز است.
معبودا، رو به سوی تو دارم، هدایتی فرما تا گره از کار مردم بگشایم...
‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌




🌐 کانال دکتر منجذب

❇️ انتشار مقاله علمی پژوهشی: ❇️ تٔاثیر مداخلات بانک مرکزی در بی ثباتی نرخ ارز با استفاده از روش کوانتایل در ایران ❇️ دکتر محمدرضا منجذب و همکاران

✍🏻هدف از این پژوهش بررسی تأثیر مداخلات بانک مرکزی بر بی‌ثباتی نرخ ارز در ایران با استفاده از رگرسیون چندکی طی سال‌های 1353 تا ۱400 است. همچنین به منظور برآورد بی‌ثباتی نرخ ارز از مدل GARCH(1,1) و برای محاسبهٔ شاخص مداخلهٔ بانک مرکزی از شاخص استاوارک استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که اولاً در دهک‌های بالاتر ارزی رابطهٔ معناداری بین دو شاخص مداخلهٔ بانک مرکزی و بی‌ثباتی نرخ ارز وجود دارد؛ به‌طوری‌که از دهک پنجم شدت معناداری افزایش می‌یابد. همچنین در دهک‌های بالاتر، میزان بی‌ثباتی نرخ ارز اثرپذیری کمتری نسبت به شاخص مداخلهٔ بانک مرکزی دارد. در واقع، به‌ازای یک واحد افزایش شاخص مداخلهٔ بانک مرکزی، بی‌ثباتی نرخ ارز در دهک‌های بالاتر کمتر از دهک‌های پایینی افزایش می‌یابد. در مجموع، شاخص مداخلهٔ بانک مرکزی با ضریب ۰٫۰۰۴ تأثیر مثبت و معناداری در بی‌ثباتی نرخ ارز گذاشته است. باتوجه به تأثیری که مداخله بانک مرکزی در افزایش بی‌ثباتی نرخ ارز دارد، پیشنهاد می‌شود دخالت بانک مرکزی در بازار ارز کاهش یابد و نظام ارزی از حالت شناور مدیریت شده به حالت شناور (و تک نرخی) تغییر پیدا کند تا با کاهش سیاست‌های نامناسب ازجمله قیمت‌گذاری دستوری نرخ ارز، نرخ ارز با توجه به عرضه و تقاضای آن تعیین شود.

1️⃣ لینک دانلود مقاله
‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ برداشت تحلیلی روزنامه تعادل از مقاله2️⃣

3️⃣ مطلب مرتبط👈 مهم‌تر و ضروری‌تر از افزایش اختیارات بانک مرکزی، افزایش استقلال این بانک است

🌐 کانال دکتر منجذب

🔻دلایل تلاطم در بازارهای ایران

✍️دکتر محمدرضا منجذب

🔹یکی از اتفاقات مثبت در هر اقتصادی اقبال عمومی به بازار بورس است. اقتصادهای مختلف از طریق بازارهایی چون بازار سهام تلاش می‌کنند تا روند روبه رشدی برای بهبود شاخص‌های تولید پیدا کنند.

🔹اما در اقتصاد ایران هر بار که مردم به سمت بورس میل می‌کنند، رکودی تازه سرمایه‌های آنها را به باد می‌دهد. اما باید دید دلایل تلاطم در بازارهای مختلف ایران چیست؟ چرا بازارهای ۵گانه با نوسان و تلاطم مواجه می‌شوند؟ در حال حاضر با وجود رشد نقدینگی بالا (بیش از ۶هزار همت) و بسیار فراتر از رشد تولید، سیاست‌گذار درصدد کنترل قیمت در بازارهای مختلف است.

🔹منظور از بازارهای سرکش بازارهایی هستند که برخلاف نظر سیاست‌گذار رشدهای قیمتی عجیب و غریبی (از نظر او) دارند. باید گفت جریان نقدینگی مانند جریان آبی است که از بالا وارد یک فضای مشترک از چند ظرف هم‌سطح می‌شود و قرار است از روزنه بالای هر ظرف وارد ظروف هم‌سطح شود. حال اگر ما بتوانیم یک روزنه را تنگ‌تر کنیم یا موقت ببندیم آب کمتر وارد شده یا موقت وارد آن نمی‌شود. آب به‌طور هم‌سطحی وارد ظروف با روزنه می‌شود و فشار بیشتری بر آن بازارها وارد می‌کند. ولی به تدریج فشار آب بر روزنه تنگ یا بسته موجب باز شدن آن می‌شود و در نهایت آن ظرف هم‌سطح بقیه می‌شود./ادامه در تعادل
‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌




🌐 کانال دکتر منجذب

🔻 دستاوردهای پروفسور لوکاس در اقتصاد کلان
🔺 دکتر محمدرضا منجذب

رابرت لوکاس (1937-2023) نوبلیست اقتصاد و استاد دانشگاه شیکاگو بود. وی شاخه ای از مکتب کلاسیک جدید را بنیان نهاد. نوبلیست شدن وی در سال 1995 بدلیل ابداع فرضیه انتظارات عقلایی و تغییر در تحلیل های اقتصاد کلان است. بطوریکه وی جزو تاثیرگذارترین مباحث اقتصاد کلان در انتهای قرن بیستم شناخته می شود. از جمله بارزترین نظرات وی بشرح زیر است:

✅ انتظارات عقلایی: لوکاس (1972) ایده انتظارات عقلایی را در یک مدل تعادل عمومی پویا گنجانده است. بطوریکه کارگزان اقتصادی بر اساس اطلاعات موجود، انتظاراتی را در مورد قیمت ها و مقادیر آتی تشکیل می دهند و بر اساس این انتظارات برای به حداکثر رساندن مطلوبیت طول عمر مورد انتظار خود عمل می کنند. او همچنین تئوری مناسبی را برای دیدگاه میلتون فریدمن و ادموند فلپس در مورد خنثی بودن بلندمدت پول ارائه کرد و توضیحی درباره همبستگی بین تولید و تورم ارائه کرد که با منحنی فیلیپس نشان داده شد. بر این مبنا پول در بلندمدت خنثی است و صرفا اثرات تورمی دارد، لیکن در کوتاه مدت می تواند اثرات واقعی بر تولید و اشتغال داشته باشد.

✅ نقد لوکاس: دلالت بر این دارد که طراحی مدلهای کلان‎سنجی نیاز به تجدید نظر اساسی دارند، زیرا معادلات ماهیتاً ساختاری یا رفتاری هستند. لوکاس و سارجنت (1978) ادعا می‎کنند که مدلهای تعادلی مشکلات مدلهای کلان‎سنجی کینزی را ندارند. بالاخره تأثیر انتقاد لوکاس خود را در روش مدلسازی در دهه 1980 نشان داد که توسط کلاسیک‎های جدید برای ادوار تجاری، یعنی نظریه دور تجاری حقیقی، اتخاذ گردید. چنین مدلهایی در تلاش بودند تا روابط رفتاری را از یک چارچوب بهینه‎سازی پویا استخراج نمایند. (نیز لینک را دنبال کنید)

✅ سایر موارد: لوکاس تئوری عرضه را توسعه داد و نشان می دهد می توان مردم را با سیاست پولی غیرسیستماتیک به اشتباه انداخت، و در اینصورت در کوتاه مدت سیاستهای پولی بدون پشتوانه تاثیری حقیقی بر تولید و عرضه دارد. مبحث دیگر انباشت سرمایه انسانی و «پارادوکس لوکاس» است که دلیل اینکه چرا سرمایه بیشتری از کشورهای توسعه یافته به کشورهای در حال توسعه سرازیر نمی شودرا تحلیل می کند. لوکاس (1988) سهم مهمی در ادبیات توسعه اقتصادی و رشد داشته است. لوکاس و پل رومر تولد نظریه رشد درون زا و تجدید حیات تحقیقات در مورد رشد اقتصادی را در اواخر دهه 1980 و 1990 بشارت دادند. لوکاس همچنین سهمی اساسی در اقتصاد رفتاری داشت و پایه و اساس فکری را برای درک انحرافات از قانون یک قیمت بر اساس غیرعقلایی بودن سرمایه گذاران فراهم کرد.

✅ جمع بندی: مباحث متنوع و متعدد لوکاس موجب شد تا اقتصادانان و محققان بعدی در گستره کشورهای جهان نظریات وی را مورد آزمون و پیگیری قرار دهند. نتایج این تحقیقات تاثیرات شگرفی بر سیاستگذاریها و بهینه کردن آنها داشته است.
‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌
مطلب مرتبط👈 آیا پول در ایران خنثی است؟ کاربرد آن چیست؟





🌐 کانال دکتر منجذب

⭕️ سیاست نفتی آمریکا



دکتر محمدرضا منجذب
🔹 بعد از تشکیل اوپک و سیاست کنترل قیمت، دنیای غرب و آمریکا دچار شوک های نفتی مختلفی شدند. در دوره اوباما سیاست نفتی آمریکا بسمت گسترش تولید نفت در آمریکا چرخش یافت. این سیاست در دوره ترامپ دنبال شد. نمودار نشان میدهد که از سال 2017 آمریکا از واردکننده نفت به صادرکننده تبدیل شده است. به همین دلیل قیمت نفت در یک محدوده ای معین قرار گرفته است. اکنون آمریکا بعنوان یک بازیگر اصلی در بازار نفت تعیین کننده است (نمودار را ببینید👇). 🔹همچنین بر مبنای پیش بینی ها طی دهه آینده سوختهای جایگزین اقتصادی می شوند و لذا استفاده از نفت مقرون بصرفه نیست، و لذا آمریکا تولید و مصرفش از ذخایرش را افزایش داده است. 🔹از سال 2010، ایالات متحده بیش از واردات خود، فرآورده های نفتی تصفیه شده، از جمله نفت کوره تقطیر شده، مایعات گاز هیدروکربنی و بنزین موتور را صادر کرده است. صادرات خالص فرآورده های نفتی پالایش شده در سال 2020 به 3.3 میلیون بشکه در روز افزایش یافت و در سال 2021 تقریباً ثابت ماند.
🔹 لازم بذکر است کشورهای عربی منطقه نیز از فرصت قیمت بالای نفت همچون آمریکا استفاده کرده اند، و البته تحریم نفتی ایران به این موضوع کمک کرده است. تولید نفت عراق در حد هشت میلیون بشکه در روز است و هدف دوازده و نیم میلیون بشکه در روز را دنبال می کند.
‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌




🌐 کانال دکتر منجذب

⭕️ ریشه های صعود و نزول نرخ ارز

پس از نشانه‌های بهبود در خصوص مناسبات ارتباطی ایران با همسایگان و اخباری که در خصوص آزادسازی دارایی‌های مسدودی ایران منتشر شد، نرخ ارز از روز گذشته کمی نشانه‌های های بهبود و کاهش را نمایان کرد. کاهش نرخی که به نظر می‌رسد، برآمده از بهبود مناسبات ارتباطی ایران با کشورهای همسایه از یک سو و کشور‌های 1+4 و امریکا از طرف دیگر باشد. اما پرسش اساسی این است که جدا از دلایل بیرونی در حوزه نظام تصمیم‌سازی‌های راهبردی کشور چه اشتباهاتی رخ می‌دهد که نرخ ارز در دالان نوسان قرار می‌گیرد؟ در اینجا از منظر اقتصادی به این سوال پاسخ داده می‌شود که در خصوص نرخ ارز چه حرکات اشتباهی در سیاستگذاری‌های داخلی و بیرونی روی داد، تا مشکلات عدیده در بازار ارز رخ دادند.

1) اعلان سیاست‌های اقتصادی بر خط که لزوما تاثیر مثبت نخواهد داشت. به عنوان مثال رییس بانک مرکزی بارها توییت‌هایی را مبنی بر کنترل نرخ ارز منتشر کرد که این نوع اطلاع‌رسانی نه‌تنها نتیجه‌بخش نبود بلکه موجب افزایش نرخ ارز شد، چرا که اعلام سیاست بدون پشتوانه تاثیر معکوس می‌گذارد.

2) اقتصاد ایران تحریم است و این روند باعث شده تا ایران نتواند ارز ناشی از صادرات نفتی و غیرنفتی خود را وارد کشور کند. عدم بازگشت ارزهای صادراتی به دلیل عدم تعبیه راهکار مناسب و تمهیدات لازم توسط سیاستگذار، که داستان تخصیص ارز 4200 را به گونه‌ای دیگر تداعی کرد. اکنون به دنبال جذب این ارزها می‌رویم، مانند نوشدارو پس از مرگ سهراب...

3) تحریم‌های مالی و بانکی امریکا، موجب شد تا ارز زیادی در کشورهای مختلف بلوکه شود (نزدیک 40 میلیارد دلار) و لذا عرضه ارز کاهش یافت. از سوی دیگر نپیوستن به اف‌ای‌تی‌اف باعث شد تا ایران نتواند ارز محدود صادراتی را نیز وارد کشور کند.

4) تصمیم‌سازی‌های مرتبط با نرخ سود بانکی که موجب خروج نقدینگی از سیستم بانکی شد و به بازارهای جذاب‌تر موازی رفت. به تدریج با هوشمند شدن گردش نقدینگی در این بازارها من‌جمله بازار ارز و افزایش تقاضای سفته‌بازانه ارز، نرخ ارز افزایش یافت. سقوط بورس از قله دو میلیونی به یک میلیون و 300 هزار نیز موجب ورود نقدینگی به بازارهای سکه، ارز، مسکن و... شد.

5) اقدام پوپولیستی مجلس مبنی بر اعلام مالیات بر مسکن، خودرو و... موجب شده که قبل از اعمال این قانون نقدینگی عمده‌ای از بازار مسکن خارج گردد، از سوی دیگر با اعمال سیاست هوشمند مسکن در ترکیه (مبنی بر خرید ملک و اخذ تابعیت) اکنون این پول‌ها به دلار تبدیل شده و از کشور خارج می‌شوند. ایرانی‌ها اکنون تبدیل به متقاضی رتبه اول از ترکیه در خرید ملک شده‌اند. لذا تقاضای ارز افزایش یافته است. بخشی از دارایی‌های ارزی مردم برای خرید ملک از ایران خارج می‌شود و این روند باعث بروز نوسانات ارزی می‌شود. سیستم اگر قصد دارد، بازار ارز را در وضعیت با ثبات قرار بدهد باید جذابیت‌هایی ایجاد کند تا سرمایه‌های داخلی به جای بیرون در داخل کشور بدل به ارزش افزوده شوند.

6) جذابیت قاچاق کالا در خصوص کالاهایی که حمایت ارزی دارند مانند دارو و امثالهم، باز موجب فشار بر ارز می‌شود. ضمن اینکه تولیدات داخلی وابسته به ارز به دلیل قاچاق شدن تقاضای بیشتری از ارز را خواهند داشت. این روند باید پایان داده شود. این روند از طریق محدودسازی فعالیت‌های سوداگرانه و زمینه‌سازی برای رونق حوزه‌های مولد عملیاتی می‌شود.

7) موضوع سیاستگذاری‌های کلان در بازارهای موازی یکی از دلایل نوسان در بازارهاست. تدوین اعلام آیین‌نامه‌های متعدد در خصوص بازار ارز و بازار سهام که تاثیری مخرب بر بورس و خروج نقدینگی از آن به بازارهای دیگر من‌جمله ارز داشت و باعث افزایش تقاضای ارز در کشور شد.

8) مهاجرت از کشور یکی از دلایل مهم افزایش تقاضا برای ارز است. شرایط نامناسب اقتصادی موجب تشدید خروج سرمایه و خروج نخبگان از ایران شده است. این خود به تنهایی تشدید تقاضای ارز را دامن زده است.

9) بدیهی است هرکدام از موارد هشتگانه مزبور که بنوعی موجبات افزایش نرخ ارز را در سالهای اخیر فراهم آورده است، در جهت معکوس و بهینه سازی سیاستهای اقتصادی و ارزی، می تواند کاهنده نرخ ارز باشد. ناگفته نماند با رشد شدید نقدینگی در سال های اخیر نمیتوان کاهش چشمگیری از نرخ ارز را تصور نمود. نیز برمبنای نظریه برابری قدرت خرید اگر چنین نرخهایی رشد در نقدینگی تکرار شود، در بلندمدت نرخ ارز صعودی خواهد بود. (متن کامل) https://www.tgoop.com/drmonjazeb
‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

✳️ هزار توی مسکن و بخشنامه‌های دستوری
✳️مشکلات مسکن در اقتصاد ایران هر روز ابعاد و زوایای تازه‌ای پیدا می‌کند.


✳️ محمدرضا منجذب
در بررسی و تحلیلی ساده می‌توان گفت علاوه بر عرضه و تقاضای واحدهای استیجاری و قیمت مسکن همراه با تغییرات این دو (که دو عامل مهم و اصلی تعیین‌کننده و تغییر‌دهنده نرخ اجاره هستند)، کاهش ارزش پول ملی در سالیان اخیر عامل سوم افزایش نرخ اجاره بوده است. حال اگر دولت بخواهد نرخ اجاره را به صورت دستوری در نرخی پایین‌تر از نرخ تعادلی نگه دارد، این سیاست دو تاثیر کوتاه‌مدتی و بلندمدتی بر نرخ اجاره خواهد داشت.

1) در کوتاه‌مدت چون امکان افزایش واحدهای استیجاری وجود ندارد و عرضه آن ثابت است قیمتی پایین‌تر (کمبود عرضه واحدهای استیجاری) همراه باکنترل جریمه‌ای موجب کاهش کشش تقاضا و عمودی‌تر شدن آن می‌شود و نرخ مسکن در بازار سیاه به مراتب بالاتر از نرخ تعادلی بازار می‌شود. لیکن در بلندمدت امکان افزایش عرضه واحدهای استیجاری موجب مثبت شدن شیب عرضه واحدهای استیجاری می‌شود و قیمت دستوری پایین‌تر از تعادلی از نقطه شکست موجب عمودی‌تر شدن دو منحنی عرضه و تقاضا می‌گردد.

دراین صورت در بلندمدت افزایش اجاره به‌مراتب شدیدتر از کوتاه‌مدت خواهد بود.

2) سیاست مناسب مدیریت عرضه و تقاضای این بازار به روش‌های مختلف و مبتنی بر بازار است که در بلندمدت بتواند موجب انتقال عرضه به راست و تقاضا به چپ گردد. مطالعه کشورهای موفق در این خصوص قابل توصیه است.

بررسی‌های دقیق کشورهای توسعه‌یافته نشان می‌دهد که استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی برای ساخت و ساز، یکی از مهم‌ترین گزاره‌ها در حل مشکل مسکن است. در ادامه دولت باید ظرفیت‌هایی را شکل دهد تا بخش خصوصی و مردمی به جای بخش‌های دولتی ساخت و ساز مسکن را به دست گرفته و آن را عملیاتی کنند.

طرح‌های بخشنامه‌ای، دستوری و دولتی در حوزه مسکن کمکی به حل مشکلات این بخش نخواهد کرد./متن کامل
‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

مطلب مرتبط👈 مصایب قیمت گذاری دستوری


🌐 کانال دکتر منجذب

🔻بیشترین و کمترین شکاف تولیدسرانه چین و ایران
🔺دکتر محمدرضا منجذب
تا دهه هشتاد ایران با تولیدسرانه ای بالا نسبت به چین از درآمدهای نفتی در مسیر افزایش تولید و تولید سرانه استفاده کرده است. شروع دهه هشتاد شروع حرکت صنعتی چین و تعامل با اقتصاد بین الملل مقارن با شروع جنگ عراق با ایران می شود. بدین ترتیب چین با سرعت رشداقتصادی بالا فاصله خود را کم و کمتر می کند. تحریمها در سالهای اخیر نفس رشد اقتصادی ایران را می گیرد. اکنون تولیدسرانه چین یک میلیارد و چهارصد میلیونی از ایران پیشی گرفته است. ایران همچنان الگوی توسعه صنعتی خاصی را دنبال نمی کند. https://www.tgoop.com/drmonjazeb

💠 آثار "مالیات بر تورم" بر اقتصاد ایران

✍️ دکتر محمدرضا منجذب

تعریف و اعمال مالیات‌های جدید بر کالاها و خدماتی نظیر مالیات بر ملک، اجاره، خودرو، کارت‌خوان، قبوض، انتقال پول، افزایش عوارض و هزینه‌های مختلف خدمات دولتی و ... آثار متفاوتی را در اقتصاد ایران خواهد داشت و ازجمله:
1- تأثیر بر عرضه کالا و تقاضای کالا، مالیات بسته به نوع آن موجب تغییر عرضه یا تقاضا و یا هردوی کالاها و خدمات مشمول می‌شود. این موجب افزایش قیمت آن می‌شود. بار مالیاتی ایجادشده بر دوش دو گروه تولیدکننده و مصرف‌کننده به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم خواهد بود و رفاه جامعه را کاهش می‌دهد.
2- تأثیر بر سود تولیدکننده، همان‌طور که در بند اول اشاره شد آثار افزایش هزینه تولیدکننده از طریق تورم بخشی و افزایش مالیات مستقیم و غیرمستقیم موجب کاهش سود تولیدکننده می‌شود. این امر به ضرر تولید تمام می‌شود.
3- تأثیر بر هزینه خانوار، از طریق بار مالیاتی بخشی از این مالیات‌ها بر عهده مصرف‌کننده و خانوار است. هزینه خانوار افزایش‌یافته و مصرف کاهش می‌یابد.
4- تأثیر بر توزیع درآمد، تأثیر تورمی این مالیات‌ها موجب توزیع نامتعادل‌تر درآمد و امکانات میان خانوارها می‌شود.
5- تأثیر بر خط فقر، تأثیر تورمی تورم موجب افزایش هزینه خانوار و کاهش مصرف می‌شود. این به‌نوبه خود خط فقر را گسترش می‌دهد.
6- تأثیر کوتاه‌مدت بر افزایش درآمد دولت و بلندمدت افزایش هزینه و کسری بودجه، تورم متأثر از مالیات دامن هزینه‌های دولت را بعد از مدتی فرامی‌گیرد و مجدد کسری بودجه تشدید می‌شود.
7- تأثیر بر بازارهای موازی، خروج نقدینگی از بازارهایی و ورود به بازارهایی دیگر: در عمل بازارهایی که در خفت سیستم مالیاتی می‌افتد کم بازده‌تر و پرریسک تر می‌شود. لذا نقدینگی از این بازارها کوچ می‌کند به بازارهای موازی دیگر. کمبود تولید در بازار چون مسکن اتفاق می‌افتد و تورمی در بازارهایی که در خفت مالیاتی نمی‌افتد ایجاد می‌شود.
8- خروج سرمایه و سرمایه انسانی، کاهش انگیزه در ماندگاری سرمایه و سرمایه انسانی در بازارهای مختلف به مهاجرت دامن می‌زند.
9- تشدید تورم و بیکاری در بلندمدت
10- آثار ضد توسعه‌ای، در فرایند توسعه قرار است بازارهایی گسترش و توسعه یابد و بازارهایی محدود شود. در عمل و اجرا این نوع مالیات‌های فرسایشی بازدارنده توسعه خواهد بود. از اول هم سیاست‌گذار این مهم را ندیده بود.

🔻 راهکارها: مدیریت هزینه‌های دولت و حاکمیت از طریق تجمیع و کاهش نهادهای موازی، راهکارهای مشخص دیگر در اقتصاد، و اصلاحات مبنایی و اصولی در سیستم و نحوه مالیات گیری به‌گونه‌ای که عدالت مالیاتی به‌صورت واقعی و حقیقی اجرا گردد.

🔻همچنین تمهیدات اصلی سیاست‌گذار باید بر برداشتن تحریم‌ها باشد. این امر نه‌تنها موجب گسترش درآمدهای دولت می‌شود و فشار مالیاتی را کاهش می‌دهد، بلکه افزایش تعاملات بین‌المللی موجب گشایش تولید و درآمد و بسط پایه‌های مالیاتی می‌شود.

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌




🌐 کانال دکتر منجذب

🔻 شکسته شدن تصمیم ها
بسيار اتفاق مى افتد كه انسان تصميم بر كارى مى گيرد و عزم مى نمايد آن را انجام دهد و به نظر خودش تمام مقدمات آن كار را فراهم مى سازد. اما ناگهان مانعى موجب مى شود كه نقشه او خنثى شود و با اينكه اراده اش محكم بود و مقدمات كار از هر جهت فراهم شده و اطمينان به رسيدن به مقصود بود، جلوى نيل به مقصود گرفته مى شود و از آن عمل ممنوع مى گردد.
🔻 باز شدن گره ها
گاهی اوقات انسان براى رسيدن به مقصودى هر چه در توان دارد اقدام مى نمايد، اما همه درها را به روى خود بسته مى بيند و سعى و تلاش خود را بى ثمر مى يابد؛ ولى به عنايت الهى و به گونه اى كه در ذهنش خطور نمى كرد، درى كه هرگز باز شدنش را احتمال نمى داد به رويش باز مى شود و به مقصد نايل مى گردد.
🔻 شكسته شدن همت ها
یعنی انسان قصد و نیت كارى مى نمايد، نيت ديگر برايش حادث مى شود و خداوند در قلب او صارفى از آن نيت مى اندازد كه از آن نيت برمى گردد و آن را دنبال نمى نمايد.

❄️ مردى از حضرت اميرالمومنين -عليه السلام- سوال كرد: يا اميرالمومنين! به چه چيز (و چه راه) پروردگارت را شناختى؟'
فرمود: به فسخ عزم و شكسته شدن همّ و نيت پروردگار را شناختم، هنگامی که قصد و نيت كردم، ميان من و ميان نيت من حايل شد، و چون عزم كردم، قضا و حكم الهى با عزم من مخالفت كرد؛ پس دانستم كه تدبيركننده، غير من است (يعنى خداوند متعال است).



‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌




🌐 کانال دکتر منجذب