عبدالکریم سروش و فلاسفه

🌺◾️ شرحی بر #اوصاف_پارسایان

بخش اول

■ #شرم و تقوا بمثابه میوه شیرین شجره دین

از اهداف اصلی بعثت انبیاء این است که انسان دارای ملکه تقوا شود. و در حد استطاعت و توانایی خود تقوای الهی را در پیش داشته باشد. آنچه که بر هر مومنی فرض است اینست که تقوای الهی پیشه کند. لذا میوه ای که انسان از شجره شریعت می چیند میوه تقوا است و از این روی گرامی ترین انسان ها نزد خداوند با تقواترین آنها هستند. و این در مورد زن و مرد تفاوتی ندارد. از همین جهت وظیفه هایی که بر حسب جنسیت بر دوش انسان نهاده می شود به هیچ عنوان با تقوا متناقض نیست. تقوا به انسان بصیرت و شجاعت و حق گرایی می بخشد که با مشکلات با متانت برخورد کند.
💠 از این روی تقوا به دو مرحله پیش از ایمان دینی و پس از ایمان دینی تقسیم می شود. تقوای پیش از ایمان همان استعداد برای پذیرفتن است که از نشانه های پارسایان است. لذا کلام #امام_علی گاهی اوقات در افراد اثر نمی کند و حتی نتیجه عکس نیز می بخشد. از همین روی بر مبلغ دین واجب است که شرایط #پارسایی را فراهم آورد. دکتر #عبدالکریم_سروش در کتاب اوصاف پارسایان به شرح خطبه 193 #نهج_البلاغه می پردازند. هر چند داستان ها و روایات در این زمینه زیاد و فراوان ذکر شده اما اصل آن چنین است. روزی همام به محضر حضرت علی(ع) می رسد و به ایشان می گوید ای مولا، پارسایان را چنان بر من وصف کن که گویی آنها را با چشمانم می بینم. امام درنگ می کند و پاسخ می دهد ای همام پروای از خدا داشته باش و نیکوکاری کن که: همانا خداوند با کسانی است که تقوا بورزند و اهل نیکوکاری باشند. اما همام به این سخن قانع نمی شود و امام را سوگند می دهد تا ایشان لب به سخن می گشایند و پس از درود بر پیامبر رحمت می فرمایند:

خداوند سبحان وقتی مردم را آفرید از اطاعتشان بی نیاز و از معصیتشان ایمن بود؛ چراکه نه معصیت گناه کاران به او زیانی می رساند و نه اطاعت فرمان بردار سودی. پس معیشت مردم را بین آنها تقسیم کرد و هرکس را در موضع خود قرار داد.
این قسمت مقدمه ورود به مطلب است و نشان می دهد که انسان بسیار کوچکتر از آن است که بخواهد به خدا سود و یا ضرر برساند و مصلحت و ضرر بر عهده آدمیان است. اما باید گفت آیا خدا از این خلقت هدفی داشته است؟ و اگر معصیت تمام انسان ها وجود داشته باشد آیا خدا از هدف خلقت به دور نمانده است؟ هیچ چیز خدا را از رسیدن به مقصود باز نمی دارد. ولی اگر این طور است شیطان در نظام عالم چه کاره است؟ آیا خداوند می خواست که در عالم فسادی رخ ندهد ولی رخ داد؟ خیر، نقش شیطان دعوت کننده است و نقش پیامبران هم همینطور است. و هر انسانی بر حسب استعداد به جانبی می گراید. از این روی شیطان می خواهد عقل را تابع نفس گرداند و پیامبران می خواهند نفس تابع عقل باشد. از همین روی خصلت دعوت کنندگی شیطان نشان از اختیار انسان دارد و سبقت گیرندگان کسانی هستند که از چنگال شیطان گریخته اند. و هر انسان بر اساس قابلیت خود تصمیم گرفت که به سویی رهسپار شود. لذا مقصد انسان درون خودش است و حتی اگر به جانب شر بگراید مقصود عالم را هم حاصل کرده است. از این روی مولی نشان می دهد که مقصد انسان درون خود اوست و لذا آسیبی به هدف خداوند از خلقت وارد نمی کند و مقصدی بیرون از آنها وجود ندارد. لذا هست که این قسمت از خطبه مولی از این جهت است که بگوید دعوت به تقوای الهی برای خدا نیست بلکه از برای خود انسان است. در نتیجه امیرالمومنین علی(ع) قیمومیت و حاکمیت کلی خدا با جهان؛ رازقیت او و تقرب روحی که آدمیان با خداوند دارند را نشان می دهد.


ادامه دارد ...

✍ #عبدالکریم_سروش
📚 #اوصاف_پارسایان

https://www.tgoop.com/Soroush_Philosopher

Telegram

عبدالکریم سروش و فلاسفه

کانالی برای آن ها که می اندیشند...
اندیشه ها و آرای دکتر عبدالکریم سروش و بزرگان عرفان و فلسفه
کانال رسمی دکتر سروش : @DrSoroush

www.tgoop.com/Soroush_Philosopher/5858

2.85K viewsedited  Aug 21, 2020 at 16:53

🌺◾️ شرحی بر #اوصاف_پارسایان

بخش اول

■ #شرم و تقوا بمثابه میوه شیرین شجره دین

از اهداف اصلی بعثت انبیاء این است که انسان دارای ملکه تقوا شود. و در حد استطاعت و توانایی خود تقوای الهی را در پیش داشته باشد. آنچه که بر هر مومنی فرض است اینست که تقوای الهی پیشه کند. لذا میوه ای که انسان از شجره شریعت می چیند میوه تقوا است و از این روی گرامی ترین انسان ها نزد خداوند با تقواترین آنها هستند. و این در مورد زن و مرد تفاوتی ندارد. از همین جهت وظیفه هایی که بر حسب جنسیت بر دوش انسان نهاده می شود به هیچ عنوان با تقوا متناقض نیست. تقوا به انسان بصیرت و شجاعت و حق گرایی می بخشد که با مشکلات با متانت برخورد کند.
💠 از این روی تقوا به دو مرحله پیش از ایمان دینی و پس از ایمان دینی تقسیم می شود. تقوای پیش از ایمان همان استعداد برای پذیرفتن است که از نشانه های پارسایان است. لذا کلام #امام_علی گاهی اوقات در افراد اثر نمی کند و حتی نتیجه عکس نیز می بخشد. از همین روی بر مبلغ دین واجب است که شرایط #پارسایی را فراهم آورد. دکتر #عبدالکریم_سروش در کتاب اوصاف پارسایان به شرح خطبه 193 #نهج_البلاغه می پردازند. هر چند داستان ها و روایات در این زمینه زیاد و فراوان ذکر شده اما اصل آن چنین است. روزی همام به محضر حضرت علی(ع) می رسد و به ایشان می گوید ای مولا، پارسایان را چنان بر من وصف کن که گویی آنها را با چشمانم می بینم. امام درنگ می کند و پاسخ می دهد ای همام پروای از خدا داشته باش و نیکوکاری کن که: همانا خداوند با کسانی است که تقوا بورزند و اهل نیکوکاری باشند. اما همام به این سخن قانع نمی شود و امام را سوگند می دهد تا ایشان لب به سخن می گشایند و پس از درود بر پیامبر رحمت می فرمایند:

خداوند سبحان وقتی مردم را آفرید از اطاعتشان بی نیاز و از معصیتشان ایمن بود؛ چراکه نه معصیت گناه کاران به او زیانی می رساند و نه اطاعت فرمان بردار سودی. پس معیشت مردم را بین آنها تقسیم کرد و هرکس را در موضع خود قرار داد.
این قسمت مقدمه ورود به مطلب است و نشان می دهد که انسان بسیار کوچکتر از آن است که بخواهد به خدا سود و یا ضرر برساند و مصلحت و ضرر بر عهده آدمیان است. اما باید گفت آیا خدا از این خلقت هدفی داشته است؟ و اگر معصیت تمام انسان ها وجود داشته باشد آیا خدا از هدف خلقت به دور نمانده است؟ هیچ چیز خدا را از رسیدن به مقصود باز نمی دارد. ولی اگر این طور است شیطان در نظام عالم چه کاره است؟ آیا خداوند می خواست که در عالم فسادی رخ ندهد ولی رخ داد؟ خیر، نقش شیطان دعوت کننده است و نقش پیامبران هم همینطور است. و هر انسانی بر حسب استعداد به جانبی می گراید. از این روی شیطان می خواهد عقل را تابع نفس گرداند و پیامبران می خواهند نفس تابع عقل باشد. از همین روی خصلت دعوت کنندگی شیطان نشان از اختیار انسان دارد و سبقت گیرندگان کسانی هستند که از چنگال شیطان گریخته اند. و هر انسان بر اساس قابلیت خود تصمیم گرفت که به سویی رهسپار شود. لذا مقصد انسان درون خودش است و حتی اگر به جانب شر بگراید مقصود عالم را هم حاصل کرده است. از این روی مولی نشان می دهد که مقصد انسان درون خود اوست و لذا آسیبی به هدف خداوند از خلقت وارد نمی کند و مقصدی بیرون از آنها وجود ندارد. لذا هست که این قسمت از خطبه مولی از این جهت است که بگوید دعوت به تقوای الهی برای خدا نیست بلکه از برای خود انسان است. در نتیجه امیرالمومنین علی(ع) قیمومیت و حاکمیت کلی خدا با جهان؛ رازقیت او و تقرب روحی که آدمیان با خداوند دارند را نشان می دهد.


ادامه دارد ...

✍ #عبدالکریم_سروش
📚 #اوصاف_پارسایان

https://www.tgoop.com/Soroush_Philosopher

BY عبدالکریم سروش و فلاسفه