عبدالکریم سروش و فلاسفه

Forwarded from اتچ بات

‍ کمتر از یک ماه پیش، نیویورکر مصاحبه‌ای کوتاه داشته است با دکتر سروش، در مورد قتل جورج فلوید و حوادث بعدی‌اش.

سروش در این گفت‌وگو، زندگی در آمریکا را، تجربه‌ای خوب و خوشحال‌کننده توصیف کرده است؛ به این جهت که او در آنجا، از آزادی تفکر و سخن گفتن بهره‌مند است، چیزهایی که از او در ایران گرفته شد. وی گفته است که در خارج از کشور، چنین به نظر می‌رسد که آمریکا جایی برای یافتن عدالت و انصاف است. با این‌حال سروش معتقد است که اتفاقات بدی افتاده است و ما چهره‌ای تازه از ایالات متحده را می‌بینیم. سروش نگران است که عدالت در آمریکا تهدید شود. از یک سو نژادپرستی، از سوی دیگر سرمایه‌داری و بی‌بهره شدن محرومان و فقیران از نظام عادلانه. سروش معتقد است که در ایالات متحده، این دموکراسی ‌کاپیتال است که بالاتر از دموکراسی لیبرال نشسته است. چیزی که برای او، نگران‌کننده است.

نکته‌ی مهم در گفت‌وگوی سروش این بود که اعتراضات و شورش‌ها در نظامات دموکراتیک، تبدیل به انقلاب نمی‌شوند. او به جنبش سیاهان اشاره کرد، حادثه‌ای که اگر در جای دیگری رخ می‌داد می‌توانست تبدیل به انقلاب شود، اما در دموکراسی آمریکا هضم شد. این نکته‌ را که دکتر سروش سالها پیش در کتاب «ادب قدرت، ادب عدالت» آورده بود. سروش در آنجا می‌گوید «دموکراسی یعنی نظامی که مخالفت مخالفان را در خود هضم می‌کند» به عبارت دیگر دموکراسی، «انقلاب‌ها را بدل به اصلاح می‌کند». این سخن، نزدیک است به تعریف کارل پوپر از دموکراسی و دیکتاتوری. پوپر، دموکراسی را نظامی تعریف می‌کرد که می‌توان در آن حاکمان را بدون خونریزی و انقلاب و با روش‌ها و نهادهای دموکراتیک عزل کرد، اما در دیکتاتوری تنها با انقلاب و خونریزی می‌توان از شر حاکمان رها شد.

همچنین دکتر سروش در این گفت‌وگو عدالت را قلب تپنده‌ی دموکراسی تعریف کرده است، که سخنی‌ست درست. خصوصاً اگر عدالت را در نظریه‌ی عدالت به‌مثابه انصاف جان رالز بنشانیم؛ عدالتی که با پاسداری از حق و آزادی برابر افراد آغاز می‌شود و به رفع تبعیض و نابرابری می‌رسد.

به گمانم گفت‌وگوی اخیر سروش با روزنامه اعتماد می‌تواند مکمل همین مصاحبه هم باشد. سروش در آنجا قضا را رکن دموکراسی خواند و این را می‌توان در امتداد سخن‌اش با نیویورکر دانست. دستگاه قضا بناست که پشتیبان و حامی حقوق و آزادی‌های شهروندان و برابری مدنی و قانونی میان آنها باشد و به این معنا، قضا حامی عدالت است. سروش همچنین در گفت‌وگو با اعتماد، با صراحت گفت که «به ليبرال‌دموكراسی با همه اشكالاتش و با كوشش در رفع آنها، بايد دلخوش و پای‌بند بود».

@shahrvand_sabz

Telegram

attach 📎

www.tgoop.com/Soroush_Philosopher/5795

3.86K viewsJul 29, 2020 at 20:35

‍ کمتر از یک ماه پیش، نیویورکر مصاحبه‌ای کوتاه داشته است با دکتر سروش، در مورد قتل جورج فلوید و حوادث بعدی‌اش.

سروش در این گفت‌وگو، زندگی در آمریکا را، تجربه‌ای خوب و خوشحال‌کننده توصیف کرده است؛ به این جهت که او در آنجا، از آزادی تفکر و سخن گفتن بهره‌مند است، چیزهایی که از او در ایران گرفته شد. وی گفته است که در خارج از کشور، چنین به نظر می‌رسد که آمریکا جایی برای یافتن عدالت و انصاف است. با این‌حال سروش معتقد است که اتفاقات بدی افتاده است و ما چهره‌ای تازه از ایالات متحده را می‌بینیم. سروش نگران است که عدالت در آمریکا تهدید شود. از یک سو نژادپرستی، از سوی دیگر سرمایه‌داری و بی‌بهره شدن محرومان و فقیران از نظام عادلانه. سروش معتقد است که در ایالات متحده، این دموکراسی ‌کاپیتال است که بالاتر از دموکراسی لیبرال نشسته است. چیزی که برای او، نگران‌کننده است.

نکته‌ی مهم در گفت‌وگوی سروش این بود که اعتراضات و شورش‌ها در نظامات دموکراتیک، تبدیل به انقلاب نمی‌شوند. او به جنبش سیاهان اشاره کرد، حادثه‌ای که اگر در جای دیگری رخ می‌داد می‌توانست تبدیل به انقلاب شود، اما در دموکراسی آمریکا هضم شد. این نکته‌ را که دکتر سروش سالها پیش در کتاب «ادب قدرت، ادب عدالت» آورده بود. سروش در آنجا می‌گوید «دموکراسی یعنی نظامی که مخالفت مخالفان را در خود هضم می‌کند» به عبارت دیگر دموکراسی، «انقلاب‌ها را بدل به اصلاح می‌کند». این سخن، نزدیک است به تعریف کارل پوپر از دموکراسی و دیکتاتوری. پوپر، دموکراسی را نظامی تعریف می‌کرد که می‌توان در آن حاکمان را بدون خونریزی و انقلاب و با روش‌ها و نهادهای دموکراتیک عزل کرد، اما در دیکتاتوری تنها با انقلاب و خونریزی می‌توان از شر حاکمان رها شد.

همچنین دکتر سروش در این گفت‌وگو عدالت را قلب تپنده‌ی دموکراسی تعریف کرده است، که سخنی‌ست درست. خصوصاً اگر عدالت را در نظریه‌ی عدالت به‌مثابه انصاف جان رالز بنشانیم؛ عدالتی که با پاسداری از حق و آزادی برابر افراد آغاز می‌شود و به رفع تبعیض و نابرابری می‌رسد.

به گمانم گفت‌وگوی اخیر سروش با روزنامه اعتماد می‌تواند مکمل همین مصاحبه هم باشد. سروش در آنجا قضا را رکن دموکراسی خواند و این را می‌توان در امتداد سخن‌اش با نیویورکر دانست. دستگاه قضا بناست که پشتیبان و حامی حقوق و آزادی‌های شهروندان و برابری مدنی و قانونی میان آنها باشد و به این معنا، قضا حامی عدالت است. سروش همچنین در گفت‌وگو با اعتماد، با صراحت گفت که «به ليبرال‌دموكراسی با همه اشكالاتش و با كوشش در رفع آنها، بايد دلخوش و پای‌بند بود».

@shahrvand_sabz

BY عبدالکریم سروش و فلاسفه